Η ιστορία της Ηπείρου χάνεται στα βάθη των αιώνων, μιας και υπάρχουν ίχνη
ανθρώπινης δραστηριότητας στην Ήπειρο που χρονολογούνται στην παλαιολιθική
εποχή. Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας γνώρισε μεγάλη ακμή, με σπουδαία γεγονότα,
σαν αυτά του μεγάλου πολέμου του Αλή πασά με τους Σουλιώτες, τις αλλεπάλληλες
επαναστάσεις ενάντια στον Οθωμανικό Ζυγό, το Ζάλογγο, αλλά και μετά τους
εθνικοαπευθερωτικούς αγώνες του 1912-13, το Έπος του ΄40, τις Γυναίκες της
Πίνδου, την Εθνική Αντίσταση. Και πολλά-πολλά άλλα που έχουν σχέση με την
ηπειρώτικη ευποιία, την ξενιτιά, τον αγώνα επιβίωσης των Ηπειρωτών, τα ήθη και
έθιμα τους
Όλα αυτά τα γεγονότα ήταν φυσικό να επηρεάσουν το χαρακτήρα και την ζωή των Ηπειρωτών, πράγμα που φαίνεται σε κάθε τους κοινωνική εκδήλωση• τους έκαναν ανθρώπους πείσμονες και αποφασιστικούς, με όρεξη για ζωή και κίνηση. Ως αποτέλεσμα, το τραγούδι και ο χορός, αποτέλεσαν αναπόσπαστα στοιχεία όλης σχεδόν της καθημερινότητάς τους. Για παράδειγμα, η συμμετοχή όλων των κατοίκων του χωριού στον ανοιχτό κύκλο του χορού, ή στο «διπλοκάγκελο», πιασμένων χέρι – χέρι, συμβόλιζε και ταυτόχρονα ενίσχυε την συνοχή και την ενότητά τους ως μελών της ίδιας κοινότητας.
Γενικά πάντως η μορφολογία του εδάφους του κάθε τόπου, φαίνεται να παίζει ουσιαστικό ρόλο στην διαμόρφωση του ύφους των χορών που χορεύονται στον τόπο αυτό. Έτσι οι νησιώτικοι χοροί είναι περισσότερο πηδηχτοί, με πιο πολύπλοκες κινήσεις των ποδιών και φέρνουν στο νου, με τα συχνά τους σουσταρίσματα, τον θαλασσινό κυματισμό του Αιγαίου.
Σε πολλές περιπτώσεις ο χορός αποτελούσε κριτήριο για την επιλογή του γαμπρού και της νύφης, ενώ η συμμετοχή μιας κοπέλας σ’ αυτόν ήταν δείγμα ότι έφτασε σε ηλικία γάμου και ήταν έτοιμοι να δεχθεί προτάσεις
Στους δημόσιους αυτούς χορούς,, ο καθένας είχε την θέση του και η σειρά του ήταναπόλυτα προκαθορισμένη, με βάση την κοινωνική θέση την ηλικία και το φύλο του χορευτή. Μόνο στο Ζαγόρι επιτρεπόταν σε άνδρες και γυναίκες να αναμιγνύονται στο χορό και αυτό ήταν ασφαλώς αποτέλεσμα του ανώτερου μορφωτικού-οικονομικού επιπέδου του οποίου απολάμβανε το χωριό
Όλοι οι ηπειρώτικοι παραδοσιακοί χοροί χορεύονται σε σχήμα «ανοιχτού» κύκλου, με εξαίρεση τον «καγκελάρη» του χωριού Παπαδάτες, ο οποίος έχει σχήμα λαβύρινθου και τον «χορό των κοριτσιών» του Μετσόβου και της Μηλιάς ο οποίος έχει σχήμα «κλειστού» κύκλου.
Κάποιοι από τους χορούς είχαν ιδιαίτερη χρήση, υπήρχαν για συγκεκριμένη γιορτή ή ώρα και συγκεκριμένους θεατές. Για παράδειγμα το «Πώς το τρίβουν το πιπέρι» χορευόταν μόνο από τους άνδρες, κυρίως στους γάμους, τις πρωινές ώρες όταν κάποιοι έρχονταν σε μεγάλο κέφι. Επίσης μπορεί να χορευόταν και στα καφενεία, υπό τις ίδιες συνθήκες, ποτέ όμως στο χοροστάσι, σε κοινή θέα, κατά την διάρκεια μεγάλων πανηγυρικών εκδηλώσεων.
Αυτό που χαρακτηρίζει γενικά τους Ηπειρώτικους χορούς σε ότι αφορά το ύφος ήταν οι περιορισμένες και συγκρατημένες κινήσεις. Ο τρόπος όμως εκτέλεσης διέφερε ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες. Τα βήματα των γυναικών ήταν πιο στρωτά και μικρά κι εκτελούνταν σ’ ολόκληρο το πέλμα, χωρίς ένταση, άρσεις, πηδήματα και καθίσματα. Λίκνισμα του σώματος δεν συγχωρούνταν, ενώ το κεφάλι παρέμενε σκυμμένο ως ένδειξη σεμνότητας. Επίσης δεν υπήρχαν για τις γυναίκες περιθώρια αυτοσχεδιασμού και τα βήματα έπρεπε να ακολουθούνται αυστηρά. Αντίθετα οι άνδρες χορευτές είχαν την άνεση να κινηθούν εντονότερα, να κάνουν μεγαλύτερα βήματα με αναπλάσεις και άρσεις. Επίσης το ελεύθερο δεξί χέρι του πρωτοχορευτή μπορούσε να κινείται μπρος – πίσω, τεντωμένο ή λυγισμένο και να ακουμπάει στον αυχένα ή τη μέση του. Μια τέτοια κίνηση –φυσικά- ήταν αδιανόητη για τις γυναίκες
Όλα αυτά τα γεγονότα ήταν φυσικό να επηρεάσουν το χαρακτήρα και την ζωή των Ηπειρωτών, πράγμα που φαίνεται σε κάθε τους κοινωνική εκδήλωση• τους έκαναν ανθρώπους πείσμονες και αποφασιστικούς, με όρεξη για ζωή και κίνηση. Ως αποτέλεσμα, το τραγούδι και ο χορός, αποτέλεσαν αναπόσπαστα στοιχεία όλης σχεδόν της καθημερινότητάς τους. Για παράδειγμα, η συμμετοχή όλων των κατοίκων του χωριού στον ανοιχτό κύκλο του χορού, ή στο «διπλοκάγκελο», πιασμένων χέρι – χέρι, συμβόλιζε και ταυτόχρονα ενίσχυε την συνοχή και την ενότητά τους ως μελών της ίδιας κοινότητας.
Γενικά πάντως η μορφολογία του εδάφους του κάθε τόπου, φαίνεται να παίζει ουσιαστικό ρόλο στην διαμόρφωση του ύφους των χορών που χορεύονται στον τόπο αυτό. Έτσι οι νησιώτικοι χοροί είναι περισσότερο πηδηχτοί, με πιο πολύπλοκες κινήσεις των ποδιών και φέρνουν στο νου, με τα συχνά τους σουσταρίσματα, τον θαλασσινό κυματισμό του Αιγαίου.
Σε πολλές περιπτώσεις ο χορός αποτελούσε κριτήριο για την επιλογή του γαμπρού και της νύφης, ενώ η συμμετοχή μιας κοπέλας σ’ αυτόν ήταν δείγμα ότι έφτασε σε ηλικία γάμου και ήταν έτοιμοι να δεχθεί προτάσεις
Στους δημόσιους αυτούς χορούς,, ο καθένας είχε την θέση του και η σειρά του ήταναπόλυτα προκαθορισμένη, με βάση την κοινωνική θέση την ηλικία και το φύλο του χορευτή. Μόνο στο Ζαγόρι επιτρεπόταν σε άνδρες και γυναίκες να αναμιγνύονται στο χορό και αυτό ήταν ασφαλώς αποτέλεσμα του ανώτερου μορφωτικού-οικονομικού επιπέδου του οποίου απολάμβανε το χωριό
Όλοι οι ηπειρώτικοι παραδοσιακοί χοροί χορεύονται σε σχήμα «ανοιχτού» κύκλου, με εξαίρεση τον «καγκελάρη» του χωριού Παπαδάτες, ο οποίος έχει σχήμα λαβύρινθου και τον «χορό των κοριτσιών» του Μετσόβου και της Μηλιάς ο οποίος έχει σχήμα «κλειστού» κύκλου.
Κάποιοι από τους χορούς είχαν ιδιαίτερη χρήση, υπήρχαν για συγκεκριμένη γιορτή ή ώρα και συγκεκριμένους θεατές. Για παράδειγμα το «Πώς το τρίβουν το πιπέρι» χορευόταν μόνο από τους άνδρες, κυρίως στους γάμους, τις πρωινές ώρες όταν κάποιοι έρχονταν σε μεγάλο κέφι. Επίσης μπορεί να χορευόταν και στα καφενεία, υπό τις ίδιες συνθήκες, ποτέ όμως στο χοροστάσι, σε κοινή θέα, κατά την διάρκεια μεγάλων πανηγυρικών εκδηλώσεων.
Αυτό που χαρακτηρίζει γενικά τους Ηπειρώτικους χορούς σε ότι αφορά το ύφος ήταν οι περιορισμένες και συγκρατημένες κινήσεις. Ο τρόπος όμως εκτέλεσης διέφερε ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες. Τα βήματα των γυναικών ήταν πιο στρωτά και μικρά κι εκτελούνταν σ’ ολόκληρο το πέλμα, χωρίς ένταση, άρσεις, πηδήματα και καθίσματα. Λίκνισμα του σώματος δεν συγχωρούνταν, ενώ το κεφάλι παρέμενε σκυμμένο ως ένδειξη σεμνότητας. Επίσης δεν υπήρχαν για τις γυναίκες περιθώρια αυτοσχεδιασμού και τα βήματα έπρεπε να ακολουθούνται αυστηρά. Αντίθετα οι άνδρες χορευτές είχαν την άνεση να κινηθούν εντονότερα, να κάνουν μεγαλύτερα βήματα με αναπλάσεις και άρσεις. Επίσης το ελεύθερο δεξί χέρι του πρωτοχορευτή μπορούσε να κινείται μπρος – πίσω, τεντωμένο ή λυγισμένο και να ακουμπάει στον αυχένα ή τη μέση του. Μια τέτοια κίνηση –φυσικά- ήταν αδιανόητη για τις γυναίκες
Όλα αυτά και πολλά άλλα, οδήγησαν τον Σύλλογο Ηπειρωτών
Ζεφυρίου, να καθιερώσει βραδιά ανταμώματος χορευτικών τμημάτων και παράλληλα
απόδοσης ηπειρώτικων χορών. Πέρυσι το διοργάνωσε με επιτυχία και εισέπραξε τα
εύσημα και την ευαρέσκεια όλων που παρακολούθησαν τις χορευτικές επιδείξεις και
βέβαια το γλέντι που ακολούθησε. Ακολούθησε και φέτος η 2η
διοργάνωση.
Με πάνω από 1000
επισκέπτες και με πανδαισία ήχων, χρωμάτων μουσικής και χορού, διοργανώθηκε το αντάμωμα χορευτικών τμημάτων, από το Σύλλογο Ηπειρωτών Ζεφυρίου, το Σάββατο 9
Ιουλίου 2018, στο πάρκο Κώστα Λιάρου στο
Ζεφύρι.
Παρουσιάστηκαν
χοροί και τραγούδια από την Ήπειρο και συγκεκριμένα από τις περιοχές, Άρτας,
Ζαγορίου, Κόνιτσας, Συρράκου και Τζουμέρκων.
Συμμετείχαν τα
χορευτικά τμήματα των Συλλόγων Ηπειρωτών Καματερού,
Αχαρνών, Ιλίου, Άνω Λιοσίων και Ζεφυρίου.
Τα χορευτικά συνόδευσαν η κομπανία του Τάσου Μαγκλάρα, με τον Νίκο Φιλιππίδη και τον ίδιο στο
κλαρίνο και τους, Λευκοθέα Φιλιππίδη, Θωμά Κυρίτση και Κώστα Φιλιππίδη στο
τραγούδι
Παραβρέθηκαν:ο
δήμαρχος Φυλής κ Παππούς, συνοδευόμενος από
πολλούς δημ. συμβούλους, ο πρώην δήμαρχος κ.
Μπουραΐμης, ο πρώην Υφυπουργός Αγροτικής
Ανάπτυξης Μιχάλης Καρχιμάκης, ο πρώην βουλευτής Παντελής Ασπραδάκης, και
η Ηπειρώτισσα περιφερειακός Σύμβουλος Γεωργία Παππά.
Από την Πανηπειρωτική
Συνομοσπονδία Ελλάδος, ο Αντιπρόεδρος Κωνής
Κώστας, ο Β΄Αντιπρόεδρος Κώστας Ζηκόπουλος ο Έφορος πολιτισμού Μάτσιας Κώστας και ο Ταμίας Διονύσης Τσούτσης. Επίσης
σύσσωμα τα Δ.Σ. των Συλλόγων: Ένωσης Ηπειρωτών Αχαρνών, Συλλόγου Ηπειρωτών Άνω Λιοσίων,
Ένωσης Ηπειρωτών Ιλίου και Συλλόγου Ηπειρωτών Καματερού. Επίσης πολυμελής
αντιπροσωπεία από τον Σύλλογο Ηπειρωτών Αγίων Αναργύρων, με επικεφαλής τη
Πρόεδρο Αθηνά Ζάγκα, ο Πρόεδρος της Ένωσης Ηπειρωτών Περιστερίου Ζήκος Κόντης, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μουργκάνας Αλέξης Τσέκας, ο πρόεδρος του Συλλόγου Ηπειρωτών Πετρούπολης Κώστας Παπαπάνος αντιπροσωπείες από τον Σύλλογο
Ηπειρωτών Μεταμόρφωσης, τον Σύλλογο Ηπειρωτών Γαλατσίου, τον Πανηπειρωτικό
Σύλλογο Ασπροπύργου, την Ένωση Ηπειρωτών Αιγάλεω και τον Σύνδεσμο Γυναικών
Ηπείρου
Ακολούθησε ένα
τρικούβερτο γλέντι μέχρι τις πρώτες πρωϊνές ώρες.
Πολλά συγχαρητήρια στον Πρόεδρο Ηλία Αθανασόπουλο και στα
μέλη του Δ.Σ. του Συλλόγου Ηπειρωτών Ζεφυρίου και στους πολλούς εθελοντές για την άψογη διοργάνωση
Ακολουθεί ένα αφιέρωμα 600 φωτογραφιών
Φωτο: Χριστόφορος Ευθυμίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου