Είπαν για το γεφύρι της Πλάκας, πριν το γκρεμίσει ο 'Άραχθος και η αδιαφορία της Πολιτείας, πέρισυ την 1η του Φλεβάρη. (στο περιοδικό-εφημερίδα "ΠΥΡΡΟΣ" του Ανδρέα Ρίζου)

Γεφυράκι ποιος θα δέσει

τη δαχτυλιδένια μέση,

ποιος θα βρει το μονοπάτι

για το γνωστικό διαβάτη;

.τραγουδάει ο Νίκος Ξυδάκης στη "Γυναίκα του Πρωτομάστορα". Ακούει κανείς;

Ξέρω τα χέρια που το χτίσανε

τα πόδια που το περπατήσανε,

ξέρω τα χέρια που το χτίσανε

τα χείλη που το τραγουδήσανε.

.επιμένει η ίδια φωνή στο "Πέτρινο γεφύρι".

Θυμάται κανείς; Ενδιαφέρεται κανείς αρμόδιος, συναρμόδιος, τοπικός ή κρατικός παράγοντας, για το Γεφύρι της Πλάκας, ένα από τα ωραιότερα μονότοξα, που στέκεται όρθιο εδώ και 140 χρόνια;

Το γεφύρι κινδυνεύει μαθαίνουμε. Πριν καταρρεύσει, όπως και τόσα άλλα, ας βρεθούν κάποιοι να το σώσουν. Στο κάτω κάτω δεν χρειάζεται να χτίσουν ζωντανή τη γυναίκα τους. Λίγα χρήματα χρειάζονται. Λίγο σεβασμός στην ιστορία, την αισθητική και τη φυσιογνωμία αυτού του τόπου.

Μιχάλης Γκανάς, ποιητής

Πολλές φορές πιάνω τον εαυτό μου να κατεβάζει εικόνες απ' τα παλιά, λες και τούτο γίνεται σαν ένας από ανάγκη περίπατος αναψυχής στα συστατικά μου. Στα κοινά μας συστατικά.

Εκείνα που μας κρατάνε ακόμα ζωντανούς, μα που θέλουν "οι παγκοσμιοποιημένοι" ένα-ένα να ξηλώσουν, προβάλλοντας, τάχα, αμετακίνητα επιχειρήματα για το "καλό" μας.

Τώρα στο στόχαστρό τους έβαλαν το πέτρινο γεφύρι της Πλάκας. Το μεγαλύτερο σε μήκος μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων.

Ένα υπέροχο δέσιμο, φύσης και άγιας ανθρώπινης ευαισθησίας!

Σταυροκοπιέσαι και αναρωτιέσαι:

- Δεν υπάρχει κουκούτσι μυαλό;

Ποιοι άλλοι λαοί θ' άφηναν να γκρεμίσουν ό,τι τους κάνει περήφανους;

Τον θυμό μου, όμως, δεν τον ρίχνω σ' αυτούς πούχαν τη φαύλη λύση της καταστροφής, μα στους δασκάλους τους, που εξέθρεψαν τέτοιου είδους "ηλίθια μηχανάκια".

Ας μην αφήσουμε, μ' "όποια μαγκούρα" διαθέτει ο καθένας μας, ν' ακουμπήσουν ούτε λιθαράκι απ' τα σημάδια της ζωής μας.

Ας μας βρουν, επιτέλους, δυναμικά αντιμέτωπους.

Κυριάκος Ρόκος, γλύπτης

Αν με τη φαντασία μας σωματοποιήσουμε την Ήπειρο, θα της δώσουμε οπωσδήποτε μορφή γυναίκας. Τα πετρογέφυρα είναι τα καμαρωτά φρύδια της.

Μπορεί κανείς να δει όμορφο ένα γυναικείο πρόσωπο που του λείπει ένα φρύδι;

Αυτό θα συμβεί, αν η Ηπειρος χάσει το γεφύρι της Πλάκας.

Συμπατριώτες, το νου μας!

Κάποτε τα γεφύρια σήκωσαν στους ώμους τους τα σώματα των προγόνων μας.

Ήρθε τώρα η σειρά, με τα δικά μας σώματα να στηρίξουμε τα γεφύρια μας.

Βασίλης Γκουρογιάννης, συγγραφέας

Αν ένα γεφύρι ενώνει τόπους κι ανθρώπους κι αν, ως σύμβολο, γεφυρώνει το κεφάλι με την καρδιά, τη σκέψη και τη λογική με το συναίσθημα και την αγάπη, τότε από μόνο του κέρδισε την αυθυπαρξία του.

Αν ένα φράγμα πνίγει τόπους και χωρίζει ανθρώπους, αν ένα φράγμα ως σύμβολο αποτρέπει αντί να ενώνει, τότε αυτό το φράγμα από μόνο του αυτοαναιρείται.

Αν αυτό το γεφύρι είναι το πανέμορφο και ιστορικής μνήμης Γεφύρι της Πλάκας κι αν αυτό το φράγμα είναι αυτό που πρόκειται να το πνίξει, τότε ο άνθρωπος, ο δημιουργός του γεφυριού, δεν μπορεί να είναι ο ίδιος μ' αυτόν που του στέλνει το φράγμα. Είναι κάποιος άλλος, ένας νεοβάρβαρος, χωρίς σκέψη, χωρίς καρδιά, χωρίς ψυχή, κι εμείς, οι όλοι "ΕΜΕΙΣ", οφείλουμε όχι απλώς ν' αντισταθούμε, αλλά να μαζευτούμε γύρω απ' το γεφύρι μας και να πνιγούμε μαζί του, όταν τα νερά θ' ανεβαίνουν σιγά-σιγά.

Στράτος Στρατινός, σκηνοθέτης

Αν το Γεφύρι της Πλάκας βρισκόταν σε περιοχή με τουριστική ανάπτυξη, ουδείς θα διενοείτο να το εγκαταλείψει στη φθορά του χρόνου, ούτε θα κινδύνευε από την όποια αξιοποίηση των φυσικών πόρων.

Αλλά, αλίμονο σ' εκείνον τον τόπο και τους πολίτες του που η ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά έχει θέση μόνο ως τουριστική ατραξιόν.

Ένας "ακρίτας", και μάλιστα "Διγενής", της παράδοσης, της πολιτιστικής κληρονομιάς και της αισθητικής αρμονίας με το φυσικό χώρο, είναι το Γεφύρι της Πλάκας.

Όμως, προϋπόθεση για να συνεχίσει ν' αντιστέκεται και να προκαλεί δέος στην πανταχόθεν επέλαση της ευτέλειας, είναι να στέκει όρθιο, ως απαίτηση και αναγνώριση της δικής μας ανάγκης.

Γιάννης Καλπούζος, συγγραφέας

Ανατριχιάζω στην ιδέα ότι το πιο τρανό γεφύρι του ποταμιού μας -όλοι εμείς από τα Τζουμέρκα θεωρούμε τον Άραχθο "ποτάμι μας"- θα 'χει την τύχη της γέφυρας στο Καβαλάρι Ζαγορίου ή του Ντάλα στον Αχέροντα.

Ανατριχιάζω στην ιδέα κι ενώνω τη φωνή μου με όσων ζητούν επιτέλους, έστω μια φορά, να είναι αυτή η Πολιτεία επισπεύδουσα, κι όχι σπεύδουσα κατόπιν εορτής.

Είναι κρίμα να χαθεί το γεφύρι της Πλάκας, ένα καταπληκτικό δείγμα ηπειρώτικης πετροδομής και γεφυροποιίας, επειδή μανδαρίνοι και γραφειοκράτες δεν διέγνωσαν έγκαιρα τον κίνδυνο που αντιμετωπίζει.

Είναι κρίμα να χαθεί για χάρη ενός, αμφιλεγόμενου από πλευράς σκοπιμότητας, έργου, όπως το φράγμα Αγίου Νικολάου.

Και είναι δυο φορές κρίμα για την Ήπειρο, που παρακολουθεί ανήμπορη να χάνονται ένα-ένα τα μνημεία της.

Γιώργος Παπαχρήστος, δημοσιογράφος - συγγραφέας

Οταν μία κοινωνία, συνεπώς και η συντεταγμένη πολιτεία, γκρεμίζει ή αφήνει να πέσουν τα γεφύρια πίσω της, αυτά που έκτισαν με απαράμιλλη τέχνη οι παππούδες μας, όχι για να περάσουν απλώς απέναντι, αλλά για να επικοινωνήσουν αληθινά με την άλλη πλευρά, του άγνωστου, των διαφορετικών ανθρώπων και πολιτισμών και να συνδέσουν το παρελθόν με το μέλλον, πατώντας και διαβαίνοντας στέρεα πάνω στο παρόν που δημιούργησαν, τότε θα τα πάρει όλα το ποτάμι και θα τα πνίξει το φράγμα, το τρίτο που ετοιμάζονται να φτιάξουν, αυτοί που δεν σέβονται και δεν λογαριάζουν τίποτε στο όνομα του κέρδους.

Αυτό το έγκλημα δεν πρέπει να το επιτρέψουμε, και προπαντός οι Ηπειρώτες, να συντελεστεί. Οφείλουν να υπερασπιστούν την ομορφιά, τον ιδιαίτερο πολιτισμό τους, τη μνήμη και την ιστορία, την τέχνη και τη δημιουργία, που αντανακλά η κάθε πέτρα του μοναδικού μονότοξου γεφυριού, που ως μαρμαρωμένη μνήμη ανθίσταται και προβάλλει περήφανη, πάνω από τον Άραχθο και κοσμεί και κοσμείται από την πανέμορφη περιοχή της Πλάκας των Τζουμέρκων.

Δημήτρης Παπαχρήστος, συγγραφέας

Το γεφύρι της Πλάκας, μονότοξο και μεγαλοπρεπές, θυμίζει και πληγώνει. Είναι η μνήμη του τόπου μας, ό,τι πιο ακριβό μάς έχουν παραδώσει οι μαστόροι της πέτρας και που μας κάνει περήφανους, όπου κι αν βρισκόμαστε.

Την ίδια στιγμή μάς πληγώνει η αδιαφορία των "αρμοδίων" που το έχουν αφήσει στην τύχη του.

Επιτέλους, οι ταγοί της Ηπείρου ας αναλάβουν τις ευθύνες τους. Δεν έχουν δικαίωμα να σιωπούν και να αδιαφορούν.

Ευάγγελος Αυδίκος, καθηγητής Λαογραφίας Παν. Θεσσαλίας

Οι λαοί είναι η ιστορία τους. Η ιστορία, δια μέσου των αιώνων, είναι οι λαοί.

Μνημεία, κάστρα, ναοί, γεφύρια και χιλιάδες άλλες δημιουργίες που κοσμούν το μωσαϊκό των πολιτισμών.

Τ' απομεινάρια! Σκόρπιες πέτρες, που, τάχα, μας γεμίζουν συγκίνηση, θυμίζουν τη γιαγιά που την αφήσαμε να πεθάνει αβοήθητη. Η ύστερη μετάνοια και τα λιβανίσματα δεν ωφελούν τη γη μας, που γεμίζει από κουφάρια ενός καταστραμμένου πολιτισμού.

Πρέπει να αφουγκραστούμε τη γέρικη και κουρασμένη ανάσα των μνημείων μας, του πολιτισμού μας.

Για να μη γίνουμε για μια φορά ακόμα τεθλιμμένοι εκ των υστέρων, ας αγκαλιάσουμε όλοι μαζί το μονότοξο αριστουργηματικό γεφύρι της Πλάκας, στα Ηπειρωτικά βουνά.

Ας το σώσουμε.

Τα παιδιά μας πρέπει να βρουν την κληρονομιά τους.

Ευάγγελος Κούτας, συγγραφέας  

Σπύρος Μαντάς. Μίλησε με 3 video

www.arhiogefirionipirotikon.blogspot.gr