Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και το κόμμα των Φιλελευθέρων στην Ήπειρο

[...] Ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης έρχεται να ανακαλύψει μια άγνωστη πλευρά της ιστορίας της Άρτας και να μας παρουσιάσει μια πολιτική φυσιογνωμία που έδρασε εκεί πριν από ένα περίπου αιώνα, στο βιβλίο «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και το Κόμμα Φιλελευθέρων στην Ήπειρο» των εκδόσεων Historical Quest, το οποίο φιλοδοξεί να αναπαραστήσει εκείνη την πολυσήμαντη και πολυτάραχη περίοδο της δεκαετίας 1910-1920, μέσα από επιστολές, έγγραφα, μαρτυρίες και φωτογραφικό υλικό. Πρόκειται για μια σημαντική συμβολή στη μελέτη της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας των αρχών του 20ου αιώνα [...]

Μετά τους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13, η αρχέγονη ελληνική γη της Ηπείρου ενσωματώνεται πλήρως στο ελληνικό κράτος. Την εποχή εκείνη μεσουρανούσε το πολιτικό άστρο του Ελευθέριου Βενιζέλου στην Ελλάδα.

Στο πολιτικό προσκήνιο της Ηπείρου βρίσκονταν τότε σημαντικοί πολιτικοί άνδρες όπως, η οικογένεια του Κωνσταντίνου Καραπάνου και Γαρουφαλιά και ο Σπυρίδων Σίμος, εκδότης της εφημερίδας Πατρίς, οι οποίοι συνεργάστηκαν στενά με τον Ελευθέριο Βενιζέλο για την επίτευξη του πολιτικού του οράματος.

Υπάρχουν βιβλία που μας πληροφορούν για περιόδους της σύγχρονης ιστορίας και μας μαθαίνουν πρόσωπα και καταστάσεις που σίγουρα αγνοούσαμε. Πριν από δυο χρόνια ο συγγραφέας Γιώργος Χ. Παπασωτηρίου εξέδωσε την πολύτιμη μελέτη «Το ματωμένο θέρος του 1882» που εκδόθηκε από την ΗΠ.Ε.ΠΟ.ΤΕ. Από αυτή τη μελέτη μάθαμε οι νεότεροι τον τσιφλικά Κωνσταντίνο Καραπάνο. Οι παλαιότεροι και ιδιαίτερα οι παππούδες μας είχαν νιώσει στο πετσί τους τι σήμαινε Καραπάνος. Κατείχε το νομό Άρτας.

Η Άρτα απελευθερώθηκε και άλλαξε δυνάστη. Ο Τούρκος έφυγε ο Καραπάνος έμεινε. Και όχι μόνο με την κατοχή της γης . Αλλά και με την πολιτική του συμμετοχή στα πολιτικά δρώμενα της Ηπείρου και της Ελλάδας. Ο Καραπάνος εκλέχτηκε βουλευτής, έγινε υπουργός, ίδρυσε ακόμη και κόμμα. Κανείς όμως δεν τον άγγιξε πολιτικά. Λίγοι βρέθηκαν στο δρόμο του και είχαν την τόλμη να καταδικάσουν την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά, του τσιφλικά δυνάστη. Ο Γεώργιος Παχύς τον κατήγγειλε. Δεν άντεξε όμως στην αντιπαράθεση μαζί του. Ο μόνος που τον πολέμησε με σθένος ήταν ο Σπυρίδων Σίμος. Ποιος ήταν όμως ο Σίμος; 

Ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης έρχεται να ανακαλύψει μια άγνωστη πλευρά της ιστορίας της Άρτας και να μας παρουσιάσει μια πολιτική φυσιογνωμία που έδρασε στην Άρτα πριν από ένα περίπου αιώνα.

Ο  Σπυρίδων Σίμος γεννήθηκε στην Λαβδάνη, στην περιοχή του Πωγωνίου, στην Ήπειρο, το 1868 και πέθανε στην Αθήνα το 1935. Γιος του Μιχαήλ Σίμου, ήταν δημοσιογράφος και διευθυντής της εφημερίδος Πατρίς . Εξελέγη βουλευτής Άρτας στη Βουλή του 1910 και διετέλεσε υπουργός Περιθάλψεως της προσωρινής κυβέρνησης Θεσσαλονίκης (Σεπτ. 1916-Ιούνιος 1917) και της μετέπειτα κυβέρνησης Βενιζέλου (1917-1920).  

Μέσα από τις σελίδες της εφημερίδας του (Πατρίς) αλλά και από τις πολιτικές του αγορεύσεις  στη βουλή ονομάτισε την πηγή του κακού για το νομό Άρτας, τον Καραπάνο. Ακόμη έφερε στη βουλή το θέμα της εξαγοράς των ψηφοφόρων από τον Καραπάνο στις εκλογές της 28ης  Νοεμβρίου του 1910.

Τότε ο Κωνσταντίνος Καραπάνος, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Σίμου, (σώζεται η αγόρευσή του  στα πρακτικά της βουλής), διέθεσε 100. 000 δραχμές για να εξαγοράσει τους ψηφοφόρους.

Μπροστά στην αίσθηση ότι μοιράζονται χρήματα, οι φτωχοί αγρότες, έσπευσαν να πάρουν ότι μπορούσαν, αφού στέναζαν από τον ζυγό του τσιφλικά Καραπάνου. Οι εκλογές έγιναν σε πρωτόγνωρες συνθήκες, βίας και νοθείας και ο Κωνσταντίνος Καραπάνος, μαζί με τον γιο του Πύρρο εκλέχτηκαν βουλευτές. Το ίδιο και ο Σπυρίδων Σίμος. Η Άρτα συνέχισε να στενάζει κάτω από την πίεση του Καραπάνου.

Ο Σπυρίδων Σίμος εξέδωσε τις σκέψεις του, για την πολιτική κατάσταση στην Άρτα, σε ένα βιβλίο, το 1912, που το ονόμασε «Λόγοι και Έργα».

Σε αυτό το βιβλίο πέρα από την διαφθορά του Καραπάνου γράφει ότι τον πολέμησαν γιατί ήθελε να κάνει σπουδαία έργα που θα άλλαζαν την πόλη. Αναφέρει τον αμαξιτό δρόμο Άρτας- Τρικάλων, τη σιδηροδρομική γραμμή Αγρινίου- Άρτας και τη βελτίωση του οδικού δικτύου του ορεινού όγκου. Την αποξήρανση των ελών και την ίδρυση της αγροτικής τράπεζας. Θα υλοποιούνταν με την βοήθεια του Ελευθέριου Βενιζέλου που το άστρο του τότε ανέτειλε στο πολιτικό προσκήνιο.

Ο Σίμος τον επικαλείται και λεει ότι η πόλη θα μπει στον πολιτισμό αν πραγματοποιηθούν όλα αυτά τα οράματα. «Ήδη », έγραφε «αι πύλαι του Άδου σηκώνονται. Οι δαίμονες της Κολάσεως τρέπονται εις φυγήν και το φως της σωτηρίας, της προόδου, της ευημερίας ανέτειλεν εις τον ωραίον και γλυκύν ορίζοντα της Άρτης».

Ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης παρουσιάζει κείμενα από το βιβλίο του Σπυρίδωνα Σίμου, πρακτικά από τη βουλή και την ένσταση της οικογένειας Καραπάνου, για την εγκυρότητα των εκλογών της 28ης Νοεμβρίου του 1910. Ακόμη υπάρχει άγνωστο φωτογραφικό υλικό, έγγραφα, επιστολές και εφημερίδες της εποχής.

Οι Εκδόσεις Historical Quest παρουσιάζουν στο αναγνωστικό κοινό το βιβλίο «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και το κόμμα των Φιλελευθέρων στην Ήπειρο», το οποίο φιλοδοξεί να αναπαραστήσει εκείνη την πολυσήμαντη και πολυτάραχη περίοδο.

Στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνει το πολιτικό προσκήνιο της Άρτας, ξαναεμφανίζονται οι τότε σημαντικοί πολιτικοί άνδρες όπως, η οικογένεια του Κωνσταντίνου Καραπάνου και Γαρουφαλιά και ο Σπυρίδων Σίμος.

Η μελέτη, επιμελημένη με αισθητική τελειότητα, κρατάει την ορθογραφία, τη γλώσσα και τη στίξη των πρωτότυπων εγγράφων, αλλά με τις κατάλληλες παραπομπές βοηθάει τον αναγνώστη να εγκλιματιστεί γρήγορα. Πρόκειται για μια σημαντική συμβολή στη μελέτη της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας των αρχών του 20ου αιώνα.

Το βιβλίο, του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη, Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και το Κόμμα Φιλελευθέρων στην Ήπειρο, Εκδόσεις Historical Quest - 2015, (επιμέλεια σειράς: Γιάννης Χρονόπουλος), θα παρουσιαστεί από τον συγγραφέα - φιλόλογο Λευτέρη Παπακώστα, στις 25 Ιανουαρίου 2016, ημέρα Δευτέρα, στις 19.30 μ.μ. στo Καφε «Αθηναίων Πολιτεία» (Ακάμαντος 1 και Αποστόλου Παύλου, κοντά στον σταθμό του ηλεκτρικού στο Θησείο).

www.tvxs.gr