Ένα χρόνο μετά όλα είναι διαφορετικά

Συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ αναδείχθηκε νικητής στις πρόωρες εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015. Ήταν η πρώτη φορά που οι εκλογές κερδήθηκαν από κόμμα που είχε τη λέξη «Αριστερά» στο όνομά του, στην ιστορία του ελληνικού κράτους και η πρώτη φορά που κόμμα κατάφερε να σημειώσει τόσο υψηλό ποσοστό (36,3%) μετά τις εκλογές του 2009 και το 43,9% που σημείωσε το ΠΑΣΟΚ. Ένα χρόνο μετά ο ΣΥΡΙΖΑ διαπραγματεύθηκε ένα καλύτερο μνημόνιο και έφερε ένα χειρότερο, κέρδισε μαζί με άλλες δυνάμεις ένα δημοψήφισμα, κέρδισε ξανά τις εκλογές, όντας διασπασμένος, χάνοντας μόλις 0,9% και σήμερα βρίσκεται απέναντι σε πλήθος κοινωνικών ομάδων.

Κάποιοι πίστεψαν πως οι αγορές θα χόρευαν, όταν ο Αλέξης Τσίπρας έπαιζε το «νταούλι», ορισμένοι πως θα διαγράφαμε ένα χρέος επονείδιστο και μη βιώσιμο και άλλοι ότι θα εισέλθουμε σε μία μεταμνημονιακή περίοδο, αφού η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τους Ανεξάρτητους Έλληνες θα ακύρωνε τα μνημόνια της λιτότητας. Ο ΣΥΡΙΖΑ έδωσε στους ψηφοφόρους του ένα όραμα που θα έπρεπε να ξέρει πως δεν μπορεί να υλοποιηθεί. Δεν μπορείς να απειλήσεις με Grexit τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που σχεδίαζε το Grexit. Δεν μπορείς να είσαι χρεωμένος και να ζητάς λεφτά με το έτσι θέλω. Έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ δαπάνησε πολύτιμο χρόνο σε μία ανούσια διαπραγμάτευση πιστεύοντας πως στο τέλος θα κερδίσει. Στο τέλος, όμως, κερδίζει ο ισχυρός και η Ελλάδα δεν είναι ισχυρή τώρα.

Δεν ξέρω πόσο διαφορετικό θα ήταν το Ασφαλιστικό επί Νέας Δημοκρατίας ή επί ΠΑΣΟΚ που συνταξιοδοτούσαν πενηντάρηδες. Δεν ξέρω πόσο μειωμένος θα ήταν ο ΕΝΦΙΑ που έφεραν οι κυβερνήσεις τους.

Στις τράπεζες επιβλήθηκαν κεφαλαιακοί έλεγχοι και οι υποσχόμενες κρατικοποιήσεις τους, έγιναν ξεπούλημα σε τιμή ευκαιρίας στα ξένα fund. Το «κανένα σπίτι σε χέρια τραπεζίτη», έγινε άρση της προστασίας και πρόβλεψη για εκείνους που πραγματικά δεν μπορούν να πληρώσουν. Άρα κάποιο σπίτι θα πέσει στα χέρια τραπεζίτη. Η φασαρία για τη μείωση των επικουρικών συντάξεων που προέβλεπε το email Χαρδούβελη, μετατράπηκε σε ένα Ασφαλιστικό που προβλέπει μείωση κύριων συντάξεων. Το σχέδιο για στελέχωση των θέσεων συμβούλων από τις τάξεις της επαγγελματικής Δημόσιας Διοίκησης , τις τάξεις των Δημοσίων Υπαλλήλων, έγιναν προσλήψεις κομματικών στελεχών από τον ευρύτερο οικογενειακό κύκλο.

Μπορεί να έχουν γίνει κάποια προοδευτικά βήματα όπως η χορήγηση ιθαγένειας σε παιδιά μεταναστών που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα και να επεκτάθηκε το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια, αλλά αυτά δεν αρκούν. Μπορεί οι μετακλητοί να έχουν μειωθεί αλλά εξακολουθούν να προσλαμβάνονται με το ίδιο τρόπο που προσλαμβάνονταν με τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ και ο Έλληνας φορολογούμενος συνεχίζει να πληρώνει τους έμπιστους φίλους του υπουργού για να τον συμβουλεύουν. Λες και δεν θα το έκαναν αν δεν είχαν αυτή τη θέση. Αν δεν αλλάξει κάτι ριζικά προς το αξιοκρατικότερο στη λειτουργία του Δημοσίου το ηθικό πλεονέκτημα θα είναι παρελθόν, αν δεν είναι ήδη.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έδωσε στους ψηφοφόρους του ένα όραμα που θα έπρεπε να ξέρει πως δεν μπορεί να υλοποιηθεί. Δεν μπορείς να απειλήσεις με Grexit τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που σχεδίαζε το Grexit.

Η αντιπολίτευση από την άλλη πλευρά δεν θα φέρει ως μέλλουσα κυβέρνηση κάποιο πολύ διαφορετικό αποτέλεσμα στη ζωή μας, από όσα ήδη βλέπουμε. Δεν ξέρω πόσο διαφορετικό θα ήταν το Ασφαλιστικό επί Νέας Δημοκρατίας ή επί ΠΑΣΟΚ που συνταξιοδοτούσαν πενηντάρηδες. Δεν ξέρω πόσο μειωμένος θα ήταν ο ΕΝΦΙΑ που έφεραν οι κυβερνήσεις τους. Δε γνωρίζω πόσο πιο αξιοκρατικά θα προσλαμβάνονταν οι μετακλητοί από τους «μάστορες των προσλήψεων». Ο λαϊκισμός που αποδιδόταν στον ΣΥΡΙΖΑ επειδή προκάλεσε εκλογές μετά από 2,5 χρόνια έγινε ανάγκη να αλλάξει η σημερινή κυβέρνηση που έλαβε την πλειοψηφία πριν από τέσσερις μήνες, έχοντας μόλις υπογράψει μνημόνιο.

Είναι ώρα να σταματήσει η αντιπολίτευση και ειδικά τα κόμματα που κυβερνούσαν τη χώρα συνεχώς μέχρι πέρυσι, αλλά είναι ώρα και ο ΣΥΡΙΖΑ να αναλογιστεί τις ευθύνες του. Πρέπει να καταλάβουν στην αντιπολίτευση ότι ο κόσμος έχει ανάγκη μία πραγματικά εναλλακτική πρόταση και όχι γενικές αερολογίες με επιθέσεις άνευ ουσίας στην κυβέρνηση. Έχει η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ ή το Ποτάμι καλύτερο σχέδιο για το Ασφαλιστικό; Να το καταθέσουν. Τότε η μπάλα θα είναι στο γήπεδο της κυβέρνησης. Έχουν η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ κάτι για να καυχιόνται περί μετακλητών στη διακυβέρνησή τους; Να το δείξουν με στοιχεία.

Η λογική «της κακιάς πεθεράς» που επαναλαμβάνει το «στα έλεγα εγώ» δεν ωφελεί σε τίποτα ούτε τη χώρα, ούτε τα κόμματα της αντιπολίτευσης που «βγάζουν γλώσσα» σε ένα κοινό που θέλει να πάρει πίσω από τον ΣΥΡΙΖΑ. Από την άλλη πλευρά ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει πρώτα στους ψηφοφόρους του και μετά σε όλη την κοινωνία μία τεράστια συγνώμη για όσα έκανε με τη διαπραγμάτευση και για όσα μπορεί να κάνει και δεν έχει καταφέρει. Δεν αρκεί να είναι λιγότερο άτιμος από τους προκατόχους του. Το κόμμα της Αριστεράς από το 4,6% το 2009, βρέθηκε στο 36,3% το 2015. Το άλμα αυτό έγινε, επειδή ο κόσμος είχε απηυδήσει με τις δυνάμεις της διαφθοράς και της χρεοκοπίας. Αν δεν πολεμήσει αποτελεσματικά αυτά τα προβλήματα ακόμη και στο εσωτερικό του, δεν ξέρουμε ποιο θα είναι το μέλλον του.

Νίκος Γκιώνης  Πολιτικός Επιστήμονας, Ιστορικός

www.huffingstonpost.gr