Οι περικοπές στις συντάξεις: Στο στόχαστρο 1 εκατομμύριο συνταξιούχοι με μηνιαίο εισοδήματα άνω των 1.000 - 1.500 ευρώ

Στο στόχαστρο ξαναμπαίνουν, αυτή τη φορά για να... πληρώσουν τα «ισοδύναμα» για να μη μειωθούν οι χαμηλές συντάξεις και το ΕΚΑΣ, περίπου 1 εκατ. συνταξιούχοι που,  μετά τις περικοπές των δύο πρώτων Μνημονίων, εξακολουθούν να έχουν μηνιαίο εισόδημα από συντάξεις (κύριες και επικουρικές) πάνω από 1.000 ή 1.500 ευρώ.

 Τη συγκεκριμένη κατηγορία των συνταξιούχων που την τελευταία πενταετία  «σήκωσε», μέσω των γνωστών -και αμφισβητούμενων από ένα σημείο και μετά ως προς τη συνταγματικότητά τους- περικοπών,  το μεγαλύτερο βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής, «στοχοποιούν» τα στελέχη του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ως «έχοντες». Και, κατά συνέπεια, ως υποψήφιους «χρηματοδότες» της πολιτικής που σχεδιάζεται να προταθεί στους θεσμούς προκειμένου  να «αμβλυνθούν» οι επιπτώσεις του 3ου Μνημονίου στις χαμηλές συντάξεις (περικοπές λόγω λίγων ετών ασφάλισης και χαμηλών ασφαλιζόμενων αποδοχών) και στο ΕΚΑΣ (μείωση του 20% των δικαιούχων τον Μάρτιο του 2016 και κατάργηση το 2019 με υποκατάστατο την ένταξη των πιο αδύναμων οικονομικά στο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα). Αν, ωστόσο, οι δανειστές αποδεχθούν να συνυπολογιστούν τα έσοδα των 740 εκατ. ευρώ από τις νέες εισφορές ασθενείας στον στόχο για την εξοικονόμηση 1,8 δισ. ευρώ το 2016, οι περικοπές στις συντάξεις θα είναι μικρότερες.

Ασύμμετρες μειώσεις

Στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης  υπογραμμίζουν ότι «αν τα οικονομικά δεδομένα των  Ταμείων και της αγοράς εργασίας υπαγόρευσαν τις περικοπές συντάξεων στο πλαίσιο της εσωτερικής υποτίμησης και της δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας, η... επέκταση των μειώσεων στις ίδιες κατηγορίες δεν δικαιολογείται για να δοθεί... κοινωνικό πρόσημο στη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού».  Οπως τονίζουν χαρακτηριστικά, «η κοινωνική πολιτική δεν μπορεί να ασκηθεί σε βάρος εκείνων που έχουν συνεισφέρει στο σύστημα για πάνω από 35 χρόνια και ήδη έχουν χάσει έως και το 60% της σύνταξής τους μέσω της ανατροπής της αναλογικότητας εισφορών και παροχών». Οι χαρακτηριζόμενες ως «υψηλές» συντάξεις, με βάση τα στοιχεία που παρουσιάζει η «Ημερησία», έχουν υποστεί δυσανάλογες, σε σχέση με τις εισφορές, περικοπές.  

Μείωση έως 60% 

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα γενικού διευθυντή ασφαλιστικού ταμείου ο οποίος, ύστερα από 38 έτη ασφάλισης,  «βγήκε» με κύρια σύνταξη 2.948,65 ευρώ που σήμερα έχει πέσει, λόγω των παρακρατήσεων εισφορών, στα 1.652,93 ευρώ (-43,94%) και συνολικά το εισόδημα από όλες τις πρόσθετες συντάξεις (κύρια + επικουρική  + μέρισμα από το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων) έχει μειωθεί σε ετήσια βάση κατά 51,5% προ φόρου (στα 28.020,84 ευρώ από 57.784,02 ευρώ) και κατά 60% μετά τον φόρο («καθαρά» 22.986,24 ευρώ).  Αντίθετα, συνταξιούχος  του ΙΚΑ με 15 έτη ασφάλισης που «βγήκε» με  σύνταξη 486 ευρώ, από τα οποία τα 343 ευρώ αντιστοιχούν σε πληρωμένες εισφορές, έχει απωλέσει 972 ευρώ (τα δώρα) ή 14,30%. Το ίδιο ένας χαμηλοσυνταξιούχος που λαμβάνει μαζί με το ΕΚΑΣ 716 ευρώ (486 ευρώ κατώτατη σύνταξη + 230 ευρώ ΕΚΑΣ) και συνταξιούχος του πρώην ΤΕΒΕ με 15 χρόνια ασφάλισης που, συνυπολογιζομένου του «μπόνους» των 220 ευρώ, ελάμβανε και λαμβάνει σήμερα κατώτατη σύνταξη 768,04 ευρώ. 

Ανατροπή σχέσης εισφορών-παροχών

Ενδεικτικά των ασύμμετρων μειώσεων που έχουν γίνει στις υψηλότερες συντάξεις οδηγώντας στην ανατροπή της σχέσης των εισφορών και των παροχών αλλά και στην... αφαίρεση εισοδήματος, μετά τις αυξήσεις των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης που περιορίζουν σε σχέση με το προσδόκιμο ζωής τον χρόνο καταβολής της σύνταξης, είναι και τα παρακάτω (πραγματικά) παραδείγματα: 

. Η σύνταξη για 37 έτη ασφάλισης από το ΙΚΑ με αποδοχές 2.400 ευρώ, από 1.780 ευρώ έχει «πέσει» στα 1.270 ευρώ και η επικουρική από 647 ευρώ στα 245 ευρώ προ φόρου (μείωση στο συνολικό ποσό κατά 37,60%), δηλαδή δίνει ποσοστό αναπλήρωσης 50%  η κύρια και 10,2% η επικουρική. Και ενώ οι εισφορές που έχουν καταβληθεί, σε παρούσα αξία,  είναι 404.000 ευρώ, το συνολικό ποσό των συντάξεων που θα πληρωθούν με προσδόκιμο ζωής τα 80 έτη θα είναι 327.240 ευρώ, εφόσον ο συνταξιούχος «βγήκε» στα 62 και 236.340 ευρώ αν, λόγω των αλλαγών, υποχρεωθεί να «βγει» στη σύνταξη στα 67 έτη. 

. Στον αντίποδα, εργαζόμενος  στον ιδιωτικό τομέα με ασφάλιση ΙΚΑ για 15 έτη και αποδοχές  700 ευρώ που έχει συνταξιοδοτηθεί στα 65, λαμβάνει 486 ευρώ κύρια σύνταξη  («καθαρά» 457 ευρώ) και επικουρική 185 ευρώ (128 ευρώ μετά τις κρατήσεις) απολαμβάνοντας ένα ποσοστό αναπλήρωσης 150% από την κύρια και 42% από την επικουρική. Και ενώ έχει καταβάλει συνολικές εισφορές 47.700 ευρώ, σε παρούσα αξία, ως συνταξιούχος θα εισπράξει 105.300 ευρώ, εφόσον ζήσει έως τα 80.  

Ποιοί θα πληρώσουν

Εφόσον επιβληθούν επιλεκτικά νέες παρακρατήσεις εισφορών για να εξοικονομηθούν 1,8 δισ. ευρώ το 2016, πάνω από 910.000 συνταξιούχοι που έχουν συνολικό εισόδημα από συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ θα υποστούν νέες μειώσεις. Αν αποφασιστεί να γίνει αναλογική μείωση και στις χαμηλότερες συντάξεις,  θα πρέπει να πληρώσουν και οι περίπου 1.750.000 συνταξιούχοι που λαμβάνουν συντάξεις κάτω από τα 1.000 ευρώ(1.190.000 από αυτούς έχει μηναίο εισόδημα από συντάξεις έως 700 ευρώ).

Οι περικοπές που έχουν γίνει έως σήμερα

Η αύξηση της εισφοράς ασθενείας από 4% στο 6% στην κύρια σύνταξη και η επιβολή αντίστοιχης εισφοράς 6% στην επικουρική είναι η πρόσφατη (από την 1η Ιουλίου) περικοπή που καταλαμβάνει όλες ανεξαιρέτως τις συντάξεις. Οι προηγούμενες περικοπές που έχουν γίνει και εξακολουθούν να γίνονται, αν και ορισμένες έχουν κριθεί από το ΣτΕ ως αντισυνταγματικές,  είναι: 

• Τέσσερις περικοπές επιβάλλονται κάθε μήνα στις κύριες συντάξεις που ξεπερνούν συγκεκριμένα ποσά: Εισφορά 3% - 14% παρακρατείται σε συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ. Επιπλέον μείωση 6% -10% επιβάλλεται σε συνταξιούχους κάτω των 60 ετών για τον υπόλοιπο ποσό, εφόσον αυτό υπερβαίνει τα 1.700 ευρώ και ακολουθούν μειώσεις 40% στο υπερβάλλον ποσό για συνταξιούχους κάτω των 55 ετών, αν μετά την παρακράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης απομένουν άνω των 1.000 ευρώ ή 20% για ποσό άνω των 1.200 ευρώ στους συνταξιούχους που έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος. Μείωση ποσοστού 12% επιβάλλεται, τέλος, αφού αφαιρεθούν οι προηγούμενες μειώσεις στο ποσό της σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ.
• Τρεις είναι οι βασικές περικοπές στις επικουρικές που ξεπερνούν τα 300 ευρώ. Επιβάλλονται μειώσεις 3% - 10% στο αρχικό ποσό, μείωση 30% στο υπερβάλλον των 150 ευρώ, παρακρατήσεις 10% - 20% για τα άνω των 200 ευρώ ποσά. Οριζόντια  μείωση 5,2% έχει γίνει σε όλες τις επικουρικές συντάξεις του ΕΤΕΑ, όπου εκκρεμεί η εφαρμογή της «ρήτρας» μηδενικού ελλείμματος, δηλ. νέες μειώσεις αν δεν βρεθούν «ισοδύναμα»  ή δεν προχωρήσει το σχέδιο ενοποίησης των Ταμείων κύριας και επικουρικής ασφάλισης που συζητείται στην Επιτροπή Κατρούγκαλου για το Ασφαλιστικό. 
• Μειώσεις 5% - 20% επιβάλλονται, ανάλογα με το ύψος του αθροίσματος των μηνιαίων συντάξεων (κυρίων, επικουρικών και μερισμάτων) που υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ (από 1.000 ευρώ έως και 1.500 ευρώ μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 5% και το ποσό που απομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.000,01 ευρώ. Από 1.500,01ευρώ έως και 2.000 ευρώ μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 10% και ποσό που απομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.425,01ευρώ. Από 2,000,01ευρώ έως και 3.000,00 ευρώ μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 15% και το ποσό που απομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.800,01ευρώ. Τέλος, από 3.000,01ευρώ και πάνω μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 20% χωρίς να υπολείπεται το τελικό ποσό των 2.550,01ευρώ).

www.imerisia.gr