Αβαρίτσα Θεσπρωτίας. Δείτε τα video

  Δείτε τα video

Η Αβαρίτσα είναι χωριό της τοπικής κοινότητας Καλλιθέας της δημοτικής ενότητας Παραμυθιάς, του δήμου Σουλίου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Θεσπρωτίας, στην περιφέρεια Ηπείρου, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. Παλαιότερα ανήκε στην επαρχία Σουλίου του νομού Θεσπρωτίας, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Ηπείρου.

Πληθυσμιακά στοιχεία

Η εξέλιξη πληθυσμού της Αβαρίτσας έχει ως εξής: κάτοικοι 77 (1961), 42 (1971), 103 (1991), 43 (2001), 36 (2011).

Διοικητικές μεταβολές

• 19/03/1961

Αναγνώριση του οικισμού και προσάρτησή του στην κοινότητα Καλλιθέας

• ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997

Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Καλλιθέας και προσαρτάται στο δήμο Παραμυθιάς

• ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010

Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Παραμυθιάς και προσαρτάται στο δήμο Σουλίου

Γεωγραφία

Ο οικισμός είναι κτισμένος σε τοποθεσία που δεσπόζει του ποταμού Καλαμά (Θύαμι). Βρίσκεται στα 71 μέτρα, χαρακτηρισμένος ως πεδινός οικισμός  και απέχει από την Ηγουμενίτσα, 28 χλμ. περίπου, προς τα ΒΑ. Βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Χιονίστρα, που αποτελεί ΒΔ. απόληξη των ορέων Παραμυθιάς.

Αξιοθέατα

Στα ΔΝΔ. του οικισμού βρίσκεται η Μονή Παγανιών (Παγανίων), κτίσμα του 17ου αιώνα, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Η μονή έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο

Ιερά Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου Παγανίων Αβαρίτσας Παραμυθιάς

Βρίσκεται κοντά στο χωριό  Αβαρίτσα Καλλιθέας σε δεσπόζουσα θέση, σε κατάφυτη περιοχή. Πρωτοκτήτωρ ήταν ο ιερομόναχος Ιωακείμ (1652) όπως αναγράφεται στη θύρα του καθολικού. Λέγεται ότι η μονή ήταν μετόχι του μεγάλου σπηλαίου Καλαβρύτων. Ήταν πλούσιο μοναστήρι και έδωσε μεγάλο παρόν στους Εθνικούς Αγώνες. Η ιστορία της δεν είναι γνωστή γιατί τα κειμήλια και ντοκουμέντα που έκρυψε το 1944 (στην κατοχή) ο Παπα Xρήστος, χάθηκαν.

Ο ρυθμός του ναού αρχικά ήταν βασιλική με τρούλο (που κατέρρευσε). Οι αγιογραφίες είναι διαφόρων εποχών, 17ου και 19ου αιώνα, αρίστης τεχνοτροπίας. Παλαιότερες είναι στο ιερό βήμα (16ος - 17ος αιώνας). Κορυφαία είναι η σκηνή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Το ιερό βήμα φαίνεται ότι διατηρήθηκε από την παλαιότερη εκκλησία που υπήρχε κατά την ανακαίνιση του 1652. Πίσω από το καθολικό είναι το κοιμητήριο των ηγουμένων Ιωσήφ και Αμβροσίου. Ήταν ανδρικό μοναστήρι που διαλύθηκε το 1944, και ήταν εγκαταλειμμένο μέχρι το 1962 οπότε και έγινε ανακαίνιση. Επίσης, πρόσφατα έγινε ξανά ανακαίνιση.

 Η μονή γιορτάζει στις 15 Αυγούστου.

   Σήμερα, ἡ Ἱερὰ Μονὴ Παγανιῶν γνωρίζει νέα πνευματικὴ ἄνθηση μέσα ἀπὸ τὶς προσπάθειες τοῦ Ἡγουμένου αὐτῆς Ἀρχιμ. π. Γερβασίου Κανάτα καὶ ἀποτελεῖ τόπο προσκηνύματος γιὰ χιλιάδες χριστιανοὺς τῆς Ἠπείρου καὶ ὄχι μόνο.

Διαβάστε εδώ, κάνοντας κλικ,  την ιστορική πορεία της Ιεράς Μονής  Παγανιών 

Μίχλα

  
Σε όμορφους ατραπούς ξανά και μάλιστα σ' έναν αγαπημένο μου, αυτόν που ενώνει την Αβαρίτσα με την Οσδίνα και.. με υπέροχη συντροφιά στα αριστερά μου..τον Καλαμά έχοντας αρχίσει να ξυπνάει και να «φοράει» τα καφέ κίτρινα χρώματα του φθινοπώρου.

  






Μέχρι να ξεπεταχτεί ο ήλιος πάνω από το βουνό της Πετροβίτσας φτάνω στα ερείπια της Οσδίνας. Ενθαρρυντικό στοιχείο, επιτέλους έχουν αρχίσει εργασίες για την ανάδειξη του πανέμορφου Μνημείου. Για άλλη μια φορά  ξαποσταίνω και απολαμβάνω, μπροστά από της εκκλησίες της Θεοτόκου και Ταξιαρχών, το ποτάμι.

  










Σήμερα όμως όλα αυτά είναι μόνο η αρχή αφού στόχος μου είναι το μοναστήρι της Γεννήσεως της Θεοτόκου στη Μίχλα. Έτσι ξεκινάω και ανηφορίζω για το χωριό της Οσδίνας (Πέντε Εκκλησιές) καθώς η ομίχλη που ξεχύνεται από το φαράγγι  αρχίζει να αγκαλιάζει τα πρώτα σπίτια. Το περπάτημα μέσα στο χωριό γίνεται μέσα σε μία απόκοσμη ησυχία που απλώνεται στα σοκάκια, σημάδι (;) της εγκατάλειψης των Ηπειρώτικων Χωριών.

Με λίγη μελαγχολία να αιωρείται μαζί με την ομίχλη διασχίζω το χωριό και ένα εικόνισμα μου αναγγέλλει την έξοδο.

   Τώρα αρχίζω να ακολουθώ το μονοπάτι, κερδίζοντας σιγά - σιγά ύψος στην ανατολική πλευρά του φαραγγιού. Όλα γύρω μου είναι αχνά μέσα στο πέπλο της ομίχλης και μόνο ο ήχος του ποταμού βαθειά από κάτω μου, «σπάει» αυτή την καταχνιά. Μέτρο - μέτρο ανάβασης και το δάσος από καστανιές και βελανιδιές αρχίζει να πυκνώνει σε αντίθεση με την ομίχλη που έχει αρχίσει να σχίζεται από τις πρώτες ακτίνες του ήλιου. Τα σύννεφα αρχίζουν να δίνουν δειλά την σκυτάλη στον γαλανό ουρανό και τι καλύτερο σημάδι.το Μαλούνι απέναντι που παλεύει να ξεγλιστρήσει από την αγκαλιά των νεφών. Αποχωρώντας από το φαράγγι διανύω τα τελευταία εκατοντάδες μέτρα και τελικά κοντοστέκομαι έχοντας μπροστά μου το μοναστήρι της Μίχλας.

  










Η εικόνα χαϊδεύει τις παιδικές μου μνήμες. Λίγο διαφορετική , όχι λόγω κάποιας μεγάλης αλλαγής στο κτίσμα της Μονής, μάλιστα ο οδοιπόρος έχει μπροστά του ένα πανέμορφο φθινοπωρινό τοπίο. Απλώς τα μάτια του μικρού Λεωνίδα απολάμβαναν την ίδια εικόνα τονισμένη με το κόκκινο της παπαρούνας, το πράσινο των Καστανιών και το άσπρο από τις μαργαρίτες που σηματοδοτούσαν την Πρωτομαγιά.

  Πρωτομαγιά ερχόμασταν συνήθως, πάνω σε μία καρότσα αυτοκινήτου για να απολαύσουμε την γιορτή της Άνοιξης, παίζοντας μπάλα σε ένα έδαφος στρωμένο από τα λουλούδια της εποχής στο χώρο της πανήγυρης πίσω από την Μονή. Με τον ήχο του κλαρίνου να βγαίνει από ένα κασετόφωνο, το ανέμελο παιχνίδι οδηγούσε μερικές φορές την μπάλα να κατρακυλήσει μέσα στο δάσος και εγώ την ακολουθούσα. Για λίγο χαμένο μέσα στο δάσος το πιτσιρίκι αγκάλιαζε κάποιον κορμό βελανιδιάς και σηκώνοντας το κεφαλάκι του απολάμβανε τα παιχνιδίσματα του ήλιου με τα γεμάτο υγρασία φύλλα. Κάπου εκεί σήμερα στα πεταχτά ξεχωρίζω ένα ζευγάρι αγριογούρουνα ξαφνιασμένα και αυτά από την παρουσία μου.

   Αφήνοντας πίσω μου το μοναστήρι, αμέσως μετά εγκαταλείπω το δρόμο που οδηγεί στην Ε.Ο. Ηγουμενίτσας - Ιωαννίνων και αρχίζω να ανεβαίνω την πλαγιά που με φέρνει στην κορυφογραμμή στο χείλος του φαραγγιού. Κάνοντας μια στάση στο ορόσημο που βρίσκετε σε υψόμετρο (790 μ.) απολαμβάνω ένα καταπληκτικό φαινόμενο.

Η περιοχή της Ραβενής, οι κοιλάδα βόρεια της Βροσίνας  αλλά και το υπέροχο δάσος στη Λεπτοκαρυά,  γενικά  όπου μπορεί να φτάσει η ματιά, όλα είναι βυθισμένα μέσα σε μία «θάλασσα» νεφών. Το τοπικό βόρειο ρεύμα αέρα αργά σπρώχνει τα σύννεφα  στη είσοδο των Στενών του Καλαμά που μοιάζουν σαν έναν τεράστιο λαιμό χωνιού. Εδώ μέχρι τα Χλιμενίτσια τα πλούσια νέφη ακολουθούν τη ροή του ποταμού αλλά μέχρι να φτάσουν  στα Σπυροπηγάδια έχουν γίνει διάσπαρτες τούφες προς τέρψη των ματιών, αφού το «κρυφτό» του φθινοπωρινού Καλαμά με τα σύννεφα προσφέρει μια καταπληκτική εικόνα από ψηλά.

Τελικά οι μικρές τούφες ίσα που φτάνουν στην Οσδίνα  και έτσι τα Στενά παραδίδουν στην κοιλάδα της Αβαρίτσας έναν καταγάλανο ουρανό.

    Ακολουθώντας την κορυφογραμμή, που διακόπτετε από διάσελα (μάλιστα σ' ένα υπάρχουν και τα ίχνη ενός αλωνιού δίπλα σ' ένα εικόνισμα), φτάνω στην άκρη της απέναντι από το Ροιδόλακκο. Αρχίζοντας  την κατάβαση στην γυμνή βραχώδη πλαγιά πιο χαμηλά ανακαλύπτω το καλντερίμι (Θα αναφερθώ σε άλλη καταγραφή μου) που  με οδηγεί από την απότομη πλαγιά πάνω από τις χωριό της Οσδίνας στην είσοδο του οικισμού. Η δημοσιά ελισσόμενη σε χωράφια από κατάφορτες καρπό ελιές με φέρνει στην όχθη του Καλαμά που αυτή την ώρα πια λούζεται από το ήλιο.

  Επιστροφή  προς την Αβαρίτσα παντρεύοντας την τεχνολογία με τη φύση. τα ακουστικά του ΜΡ3 βγάζουν ένα αργό ρυθμό από κλαρίνο που «πλέκετε» με τον ήχο του Καλαμά και το θρόισμα των πλατάνων. Μια μελωδία που φτάνει κατευθείαν στην καρδιά για την χαλαρώσει από τους γρήγορους ρυθμούς του τελευταίου οχτάωρου και να με συντροφεύσει στα τελευταία χιλιόμετρα μέχρι το σπίτι της Πανάγιως. http://atraposroute.blogspot.com/2011/03/blog-post_17.html.  

Πρωινό στο σπίτι της Πανάγιω

Ο Καλαμάς ...ξυπνάει και «φοράει» τα καφέ κίτρινα χρώματα του φθινοπώρου.

Η είσοδος των Στενών από την γέφυρα

Ι.Μ. Ταξιαρχών

Η γέφυρα από της εκκλησιές

Το χωριό

.......ένα εικόνισμα μου αναγγέλλει την έξοδο.

.....Όλα γύρω μου είναι αχνά μέσα στο πέπλο της ομίχλης

.....το Μαλούνι απέναντι που παλεύει να ξεγλιστρήσει από την αγκαλιά των νεφών

.....στην κορυφογραμμή στο χείλος του φαραγγιού

....."Περιδέραιο" από ιστό αράχνης

Το Προαύλιο της Μονής

το Μαλούνι στο βάθος

...από το χώρο της πανήγυρης

ο χώρος της πανήγυρης

...από την πλαγιά που με φέρνει στην κορυφογραμμή

...στο ορόσημο που βρίσκετε σε υψόμετρο (790 μ.)

.....ίχνη ενός αλωνιού δίπλα σ' ένα εικόνισμα

Το εικόνισμα στο καλντερίμι πάνω από το χωριό

Στη δημοσιά για να συναντήσω τον Καλαμά

........στην όχθη του Καλαμά που αυτή την ώρα πια λούζεται από το ήλιο.

Απέναντι όχθη ....

Την ημέρα του Πάσχα ξεκίνησα πολύ πρωί (πριν τις  ετοιμασίες ..του οβελία) για να περάσω στην άλλη όχθη του ποταμού... Η πορεία μου αρχικά με έβγαλε στην Γέφυρα της Μενίνας περπατώντας στην έρημη Ε.Ο Ιωαννίνων Ηγουμενίτσας.

Διασχίζοντας την γέφυρα το υπέροχο φεγγάρι άρχισε να δίνει την σκυτάλη  στο φως της χαραυγής και εγώ έστριψα με πορεία προς το Δονάτο (Βίλια). Ο δρόμος ξεκινάει δίπλα στο ποτάμι αλλά σε λίγο παρεμβάλλονται μερικά χωράφια με τριφύλλι.Tην ώρα εκείνη η πρωινή καταχνιά που χαϊδεύει τα χωράφια συνθέτει μια όμορφη εικόνα με βοηθούς τον Καλαμά και τα άγρια βραχώδη βουνά στο βάθος. Μια εικόνα όμως που δύσκολα μπορεί να αιχμαλωτιστεί από έναν φωτογραφικό φακό αφού τα χρώματα της χαραυγής αποτυπώνονται γκρίζα στην μηχανή μου Τα μάτια όμως απολάμβαναν αυτή την εικόνα, γιατί η αίσθηση αυτή συμπληρωνόταν από την υγρασία της αυγής, την οσμή του τριφυλλιού και των κάθε λογής ανθισμένων φυτών... και φυσικά τον ήχο τον πουλιών που συντρόφευαν την βοή το νερών του πόταμου . Απέναντι  στην Αβαρίτσα το φόντο βγαίνει από το γκρίζο και  ντύνετε δειλά - δειλά με τα χρώματα του πρωινού. Οι κουτσουπιές  πρωταγωνίστριες της εποχής αρχίζουν να ξετινάζουν την νύχτα από πάνω τους και αποκαλύπτουν, ξεκινώντας από της αποχρώσεις του μοβ, την πανέμορφη κόκκινη ανθοφορία τους.. Να γιατί ένας άνδρας μπορεί να δακρύσει!!!......για το μεγαλείο της φύσης καθώς «ξυπνάει» και ξεδιπλώνεται μπροστά του.

  ... Ο δρόμος  αρχίζει να γίνεται ανηφορικός και διακόπτετε από μικρά ρέματα Το βλέμμα μου μετακινείτε ψηλά για να αντικρίσει τα πρώτα σπίτια του Δονάτου πνιγμένα μέσα στην βλάστηση και περιτριγυρισμένα από κλιμακωτά μποστάνια στις πλαγιές.

Επόμενη στάση η κορυφή του λόφου που βρίσκετε στην άκρη του χωριού, όπου υπάρχει η εκκλησία της Υπαπαντής και το νεκροταφείο. Τα ενδιαφέρον μου επικεντρώνεται όμως λίγο πιο μέσα. ο λόγος για τα χαλάσματα μερικών οικιών που για μένα έχουν μια ιδιαίτερη σημασία ...

 

















Μικρός παίζοντας στην αυλή της Γιαγιάς Πανάγιως πάντα μου προκαλούσε δέος αυτός ο λόφος που για τα ματάκια μου φάνταζε ..βουνό. Στη βάση του «βουνού» ακριβώς εκεί που αναγκάζεται ο Καλαμάς να αλλάξει βίαια  την ροή του βγάζοντας μια απόκοσμη βοή ξεκινά μία γραμμή από βράχους που διατρέχουν σαν ραχοκοκαλιά το «βουνό» μέχρι την κορυφή. Εκεί πάνω, εκείνα τα χρόνια, ξεχώριζα πάντα ένα σπίτι και η φαντασία μου έπλαθε ιστορίες.. με κεντρική ηρωίδα την «αλλόκοτη γριά», επικυρίαρχο του ισχυρού ορεινού όγκου που ελέγχει το ποτάμι  αλλά και. εμένα για όποια τυχόν σκανδαλιά σκαρφιζόμουν  ..

...Τελικά μετά από τόσα χρόνια η επίσκεψη ήταν επιβεβλημένη για να «ξεδιαλύνω» μερικά πράγματα!!!! Απομυθοποίηση;  όχι , μπορεί το τρομερό σπίτι της  βάβως να είναι τελικά ένα δύο ερειπωμένα πέτρινα σπιτάκια που δείχνουν ταλαιπωρημένα από το χρόνο  αλλά επιτέλους βρήκαν την «δικαίωση» για τα τόσα τρομερά που τους είχα προσάψει...

   Απομακρύνομαι. από τις αναμνήσεις μου και παίρνω τον κατηφορικό δρόμο κάτω από την εκκλησία για να κατευθυνθώ στον τελικό προορισμό μου, το εκκλησάκι του Αγ. Μάρκου (όπως τουλάχιστον έμαθα ότι είναι αφιερωμένο) Το σημείο αυτό το είχα επισημάνει εδώ και αρκετό καιρό στους συχνούς περιπάτους στην απέναντι όχθη. 

 

Το Ξωκλήσι   είναι σχετικά πρόσφατης κατασκευής (στη επιγραφή αναγράφεται το έτος 1999). Αυτό που προσδίνει ενδιαφέρον στο χώρο είναι η τοποθεσία που καταλαμβάνει. Ο χώρος μπροστά από το Ιερό έχει όλα τα χαρακτηριστικά αυτού που αποκαλώ «μπαλκόνι». Δηλαδή η θέση στην  οποία στέκεσαι και μπροστά σου ξετυλίγεται μία πανδαισία εικόνων που συνθέτουν ένα εκπληκτικό πανόραμα. Ο ήλιος ακόμα δεν έχει ξεμυτίσει από τα Όρη της Παραμυθιάς και παίρνω μία καρέκλα από το προαύλιο ( η ετοιμασίες είναι εμφανής για την γιορτή του Αγίου Μάρκου με στοιχισμένα τραπέζια και καρέκλες). Κάθομαι στην άκρη του πλατώματος και ξαφνικά νιώθω  σαν τον επίτιμο προσκεκλημένο μιας παράστασης. Φαίνετε αυτό ήταν το δώρο της Φύσης στα τεσσαρακοστά γενέθλια μου που συνέπεσαν με την ημέρα του Πάσχα. Στο πανόραμα που μου προσφέρετε, στην βάση του έχω τον Καλαμά, από τα αριστερά μου έχω την Οσδίνα και την βυζαντινή υφή των εκκλησιών γαντζωμένων στα βράχια. Στο κέντρο μου αποκαλύπτονται η Πετροβίτσα, η Πλακωτή. Λίγο πιο πέρα η Μονή των Παγανίων και η Τσουρίλα . Όλα αυτά πάντα υπό την σκέπη των επιβλητικών βουνών που αυτά τα χρόνια έχω διασχίσει και μου έχουν προσφέρει αμέτρητες συγκινήσεις. και ακόμα μία ...τώρα... καθώς οι πρώτες ακτίνες του Ήλιου καβαλούν τις κορυφές πάνω από την Πετροβίτσα και ξεχύνονται σε όλη την κοιλάδα και ήδη έχουν αρχίζει να ζεσταίνουν  το πρόσωπό μου μεταδίδοντας αγαλλίαση στην ψυχή. Από αυτή την στιγμή αρχίζω να αιχμαλωτίζω δεκάδες εικόνες στην φωτογραφική μου μηχανή έχοντας συμπαραστάτη τον ήλιο με τις πρωινές ακτίνες να πλουτίζουν τις εικόνες με τις αγαπημένες μου αποχρώσεις. Για αυτό τον τελευταίο λόγο πιστεύω ότι η συγκεκριμένη τοποθεσία θα πρέπει να είναι ιδανική και για απογευματινή φωτογράφιση καθώς ο ήλιος θα αρχίζει να αποχωρεί πίσω από το Παλαιοχώρι, έτοιμος να βουτήξει μέσα στο βαθυγάλανο Ιόνιο, θα χαρίζει με τις τελευταίες του ακτίνες τις πινελιές  που χρωματίζουν τα βουνά απέναντι με ένα καταπληκτικό πυρακτωμένο πορτοκαλί..

Κρυφτο.. με το Ήλιο

Καιρός για την επιστροφή καθώς από εκείνο το σημείο φαίνεται καθαρά και κάτι άλλο. το σπίτι της γιαγιάς Πανάγιως με το καπνό να προδίδει τις πρώτες ετοιμασίες για το ψήσιμο του οβελία..αλλά το κυριότερο φανερώνει ότι η οικογένεια μου έχει εγκαταλείψει τις αγκάλες του Μορφέα και θα έχει αρχίσει να με αναζητεί..     

Η κουτσουπιά στις δόξες της...

Κουτσουπιές σε παραταξη στην Ε.Ο Ηγουμενίτσας - Ιωαννίνων

Πρωϊνή άποψη της Αβαρίτσας

Ο Δονάτος (Βίλια) από το "Σπίτι της Βάβως"

Δονάτος (Βίλια) Ξεχασμένα...σπίτια

"Ομπίρ Νιάτα μ’" Παιδικές αναμνήσεις: Αβαρίτσα Θεσπρωτίας 30 χρόνια πριν!!!

«Ομπίρ Νιάτα μ’» Μια φράση παράξενη που είναι βαθειά χαραγμένη μέσα στο νου ενός ανθρώπου που περνάει το κατώφλι των 40.

Ταξιδέψτε μαζί μου πίσω στο χρόνο περίπου 3 δεκαετίες για να σας δώσω να καταλάβετε την ιστορία αυτής της φράσης.....

Το μικρό παιδί γαντζωμένο στο παράθυρο του λεωφορείου με την μυτούλα του να ακουμπάει στο κρύο τζάμι, προσπαθεί να συγκρατήσει της εικόνες του τοπίου που τρέχουν απ’ έξω. Ανάμεσα στα πλατάνια και το ποτάμι προσπαθεί να βρει το σημάδι που θα του επιβεβαιώσει ότι σε λίγο φτάνει στη στάση που πρέπει να κατεβεί. Μία ακόμα μεγάλη στροφή και τώρα αντικρίζει αριστερά την γέφυρα τις Μενίνας... πετάγεται και επίμονα τραβάει το χέρι της Μαμάς του. Προσπαθεί να είναι αυτός, πριν από τον αδερφό του που θα κτυπήσει το κουδούνι για την στάση. Μετά από μερικές εκατοντάδες μέτρα το λεωφορείο του ΚΤΕΛ σταματά. Από αυτό το σημείο ο αυτοκινητόδρομος, αρχίζει να ελίσσεται σαν φίδι για να συναντήσει την Πλακωτή και να συνεχίσει μέχρι τα Γιάννενα. Ο μικρός κατεβαίνει βαδίζει μέχρι την στροφή, περνά κάτω από το μεταλλικό κρηπίδωμα και ακολουθεί το μικρό μονοπάτι που αρχίζει να κατηφορίζει, κοντοστέκεται.....

Μπροστά του και λίγο χαμηλά εμφανίζεται μια μικρή καταπράσινη κοιλάδα με το Καλαμά να έχει διαμορφώσει το σχήμα της και τα ρυάκια που κατεβαίνουν από το βουνό να δίνουν ζωντάνια στους διάσπαρτους νερόμυλους.

....Το βλέμμα του θα εστιάσει λίγο πιο κοντά ακριβώς από κάτω του ανάμεσα στα πουρνάρια θα ξεχωρίσει μία στέγη σπιτιού. Εκείνη τη στιγμή θα ξεκινήσει αυτό που κάνει κάθε φορά όταν έρχεται και το έχει αναγάγει σε τελετουργία......Φουσκώνει τα μικρά του πνευμονία με το βορινό αεράκι που φέρνει μαζί το ποτάμι και φωνάζει: Γιαγιά Πανάγιω...Μια σιγή ακολουθεί με τη βοή του Καλάμα να προσπαθεί να την σπάσει. Οι αισθήσεις του μικρού επικεντρώνονται στο σπίτι από κάτω του ανυπομονώντας να συλλάβει την απόκριση.

«Ομπίρ Νιάτα μ’» αναδύεται, μαζί με τον καπνό από το τζάκι, στο χώρο του σπιτιού.

«Ομπίρ Νιάτα μ’» είναι η απόκριση – καλωσόρισμα μιας μικροκαμωμένης γυναίκας που αντιπροσώπευε στα μάτια μου την εικόνα τις Ηπειρώτισσας. Μιας Ηπειρώτισσας πού ο χρόνος με σύμμαχο τις κακουχίες, τον πόνο από τα παιδιά που έχασε αλλά και αυτά που είναι στην Ξενιτιά είχαν χαράξει βαθιά με ρυτίδες το πρόσωπο της αλλά.. και την ψυχή της.

Μια Γυναίκα Μάνα Γιαγιά που ακόμα στο νου ζωντανεύει η εικόνα της να κατεβαίνει από το βουνό ζαλωμένη με ξύλα στην πλάτη της. Μόνο που εύκολα μπορείς παρομοιάσεις αυτό το φορτίο... με τα βάσανα που την βάρυναν όλα αυτά τα σκληρά χρόνια επιβίωσης στην Ηπειρώτικη Γη.

«Ομπίρ Νιάτα μ’»...δεν ξέρω από πού προέρχεται γλωσσικά αυτή φράση αλλά με ενδιαφέρει αυτό που αντιπροσώπευε.......το καλωσόρισμα σε μία πανδαισία εμπειριών που απορρόφησε το μυαλό του μικρού με την βοήθεια όλων των αισθήσεων.... ζώντας στιγμές ξεγνοιασιάς στο σκηνικό μέσα και γύρο από το σπίτι της Γιαγιάς.

Εικόνες… όπου «πομπή» από ψηλά πλατάνια να κατεβαίνουν από βόρεια και ανάλογα με την εποχή τα κλαδιά τους να «ντύνονται» με απίστευτα χρώματα. Αυτά τα πλατάνια μαζί με της ιτιές να κρύβουν ανάμεσα τους.. τον Καλαμά με τα κρυστάλλινα νερά προσπαθώντας να τον ηρεμίσουν μετά από τη βίαιη πορεία του στα Στενά πίσω από την Οσδίνα.

Τα πράσινα χωράφια με το τριφύλλι και το καλαμπόκι να χωρίζονται αρμονικά από κυπαρίσσια στοιχισμένα σαν φρουροί συνόρων αλλά και φράκτες ανέμου. Αλλά και τα επιβλητικά βραχώδη βουνά να αναδύονται πίσω από το σπίτι (ανατολικά) και να ροδοκοκκινίζουν με τις πινελιές του Ηλιοβασιλέματος..

Μυρωδιές.. να είναι σκορπισμένες παντού. Άρωμα από το ψωμί που ψηνόταν στο σπιτάκι με το φούρνο. Ευωδιαστός συνδυασμός από τα φρούτα του μικρού κήπου κάτω από την αυλή μαζί με την υγρασία του ποταμού ανακατεμένη με την οσμή του φρεσκοκομμένου τριφυλλιού.

Ήχοι... με τον επιβλητικό αχό του Καλαμά όπου τον χειμώνα να φτάνει στο διαπασών, ενώ την άνοιξη να συνθέτει μαζί με το κελάιδισμα των αηδονιών, το βούισμα από της μέλισσες αλλά.. και το ρυθμικό ήχο από τα κουδούνια των κατσικιών, το τέλειο δημοτικό τραγούδι.

Γεύσεις.....αχ μια παρέλαση στον ουρανίσκο με την Τρίψα (το ψωμί της Γιαγιάς βουτηγμένο στο πιάτο γεμάτο με κατσικίσιο γάλα), το μεσημεριανό φαγητό φτιαγμένο στην Γάστρα αλλά και τον αχνιστό τραχανά να συντροφεύει τις κρύες νύχτες του χειμώνα ή το ψημένο καλαμπόκι του καλοκαιριού.

Η ζεστασιά από το τζάκι που αναψοκοκκινίζει τα μάγουλα. Το κρύο του ποταμού που κάνει σφριγηλό το κορμί καθώς κολυμπάει εναντία στα ορμητικά νερά. Αλλά και τον πόνο από κάποιο τσίμπημα μέλισσας.

Λοιπόν Ομπίρ Νιάτα μ’ αλλά...... τα νιάτα φύγανε... και η πορεία στο χρόνο μαζί με τις εμπειρίες μεταμορφώσαμε εκείνο το μικρό παιδάκι σε άντρα. Έναν άντρα που εάν και βρέθηκε μακριά από την ομορφιά εκείνου του τοπίου, δεν ξεθώριασαν ποτέ μέσα του εκείνες οι αναμνήσεις. Μάλιστα σήμερα κατάφερε να «ζωντανέψει» ξανά αυτό το σπίτι δίπλα στο ποτάμι και ο καπνός από το τζάκι να υψωθεί ξανά. Για άλλη μία φορά κατηφορίζει στο μικρό μονοπάτι. στέκεται ...δεν περιμένει εκείνη την απόκριση γιατί εκείνη η γαλήνια φωνή που «υψωνόταν» για να καλωσορίσει τα εγγόνια της έχει εδώ και πολλά χρόνια «σβήσει». Νιώθω όμως πως η ηχώ εκείνης της φωνής βρίσκεται ανακατεμένη με το Βοριαδάκι που σφυρίζει ανάμεσα στα πλατάνια Με αυτή την «ηχώ» προσπαθώ να συντονίσω και την δική μου απόκριση προς εκείνο το παιδάκι (το γιό μου) που παίζει αμέριμνα στην αυλή του σπιτιού και φωνάζει να το συντροφέψω στο ξέγνοιαστο του παιχνίδι.......