Και η παράδοση “παραδόθηκε” στο ΤΑΙΠΕΔ

                                                                          Γράφει ο Κίτσος ο Αθαμάνας

Η θέση:

“Η διατήρηση της Ηπειρώτικης παράδοσης, κόντρα στα φαινόμενα της παγκοσμιοποίησης είναι ισχυρός συνδετικός κρίκος,  που συνδέει τους απόδημους Ηπειρώτες, ένας δεσμός που αναδεικνύει όλα τα προτερήματα της ηπειρώτικης ευποιίας”.

Κώστας Κωνής, Αντιπρόεδρος Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας

Η αντίθεση:

                    “Άδειασαν τα σπίτια και τα δέντρα. Τα πουλιά

                    δεν έχουν πού να καθίσουν. Όλη τη μέρα

                    περνάνε οι γυρολόγοι. Τους μάθαμε.

                    Ψεύτικα υφάσματα, ψεύτικα κοσμήματα.

                 Το βράδυ φεύγουν. Απούλητη η πραμάτεια τους”. Γιάννης Ρίτσος

     

Η κραυγή:

«Η παράδοση δεν είναι μια κούφια λέξη στο στόμα δασκάλου. Είναι το καταστάλαγμα σοφίας αιώνων. Για να μη χαθούμε ακουμπάμε στην παράδοση. Είναι δέντρο με βαθιές ρίζες και καθιερωμένες αξίες».

Κώστας Μπαλάφας

Και η κλαγγή:

“Στις μέρες μας πολύ γιορτάζονται τα “παραδοσιακά' και προστατεύονται όχι μόνο απ’ τις αρχές, αλλά κι από τους συλλόγους, κι από τα γυμναστήρια, κι από τα κόμματα και τις πολιτικές παρατάξεις”.

Μάνος Χατζιδάκις : κ

(Το ντραμς, το αρμόνιο και η ηλεκτρική κιθάρα “υπηρέτησαν” ευλαβικά την παράδοση!)

                                                                     

Όσο περνούν τα χρόνια και γερνάμε -άσχετο, αν πολλοί δεν θέλουν να το παραδεχτούν- τόσο εξασθενεί  η μνήμη μας. Φυσικό φαινόμενο θα έλεγε κάποιος. Φυσικό, όμως, φαινόμενο θα έλεγα κι εγώ πως όλοι μας τρέφουμε τα θυμητάρια μας. Κι αυτά δεν είναι απλά ενθυμήματα. Είναι τρόπος ζωής, που στοιχειοθετήθηκε και θεμελιώθηκε εκεί, στην Ήπειρο, στα χωριά μας.

                    Θυμάμαι το ήρεμο χωριό που πέρασα έρημος εκεί

                      και μες στα μάτια η ομορφιά μ’ είχε φιλήσει

                     κι ακόμα η μνήμη μου κρατεί σα μακρυσμένη μουσική

                     μύρα, λαλιές κι ιριδισμούς -ξανθό μελίσσι.

Ηπειρώτες είμαστε. Διατί να το κρύψομεν άλλωστε;

Κι όλα αυτά δεν είναι, απλά ένα σελάγισμα μιας περασμένης ζωής, μια βουκολική αναπόληση, μια θύμηση περαστική, ένα ξάφνιασμα της μνήμης. Κι ας μας δουλεύουν αγρίως « οι εκπολιτισμένοι», οι πρωτευουσιάνοι, κι ας μας αποκαλούν οπισθοδρομικούς και «βλαχοόντα». Εμείς απαντάμε:

Στη λάσπη ρίξαν τη ζωή, συντρίψαν τα φτερά▪

όλα τα δώρα σάπισαν αδώρητα, μα ακόμα

σε μια άκρη της καρδιάς ανθεί κυκλάμινο η χαρά

πάνω απ' το χιόνι της σιωπής κι απ' των χυδαίων το σκώμμα.

Και έτσι, κάθε χρόνο, Ιούνη και Ιούλη στην Αττική  πανηγυρίζουμε πρόωρα. (Το κανονικό πανηγύρι στην Ήπειρο). Όλοι οι Σύλλογοι Ηπειρωτών που εδρεύουν στην Αττική στήνουν κατακαλόκαιρα το χοροστάσι τους. Ηλιούπολη, Περιστέρι, Ίλιον, Ελευσίνα, Χαϊδάρι κ.ο.κ.

                  Στοιχειώνουμε την Ήπειρο στην Αττική!

(Από το πανηγύρι του Συλλόγου Ηπειρωτών Ηλιούπολης 27 και 28 Ιούνη 2014)

Γλυκύτατοι ηπειρώτικοι κελαϊδισμοί.  «Αχολογούν» οι ρεματιές του Γράμμου και των Τζουμέρκων με την Καραγκούνα, την Ιτιά, τον Σελήμπεη και τη Γενοβέφα. Και αβέρτα οι φούρλες ... Ηπειρώτες και ηπειρώτισσες, φίλοι και φίλες της Ηπείρου, όλοι μαζί σε ένα πρωτόφαντο αντάμωμα, όπου αποτυπώνεται το αυθόρμητο, η απλότητα, η ειλικρίνεια, το ανεπιτήδευτο της κίνησης…, αλλά και η καθαρότητα της ηπειρώτικης ψυχής.

Εκεί, όπου ΟΛΟΙ μας ενθυλακώσαμε τη μαγική έκφραση και συγκίνηση. Ατέλειωτη Ηπειρώτικη συγκίνηση… Ιεροτελεστία.

                                                                 ***

                                     Αυτά ως προς αυτά...

Θλίψη όμως σε πιάνει, όταν στα υποτιθέμενα ηπειρώτικα πανηγύρια, όταν βλέπεις μια ορχήστρα με ντραμς, ηλεκτρική κιθάρα και αρμόνιο να καθορίζουν δήθεν τα ηπειρώτικα ακούσματα και να μεταλαμπαδεύουν τάχα την ηπειρώτικη παράδοση στην Αττική.

Πώς και με τι θα στήσεις το χοροστάσι και πού θα βρεις το “ηπειρώτικο λιακωτό”;  (Με το αρμόνιο;)

Πού θα βρεις τα δασωμένα  ζάβατα και  πώς και γιατί σαν πέσει το σκοτάδι  θα σε  χαιρετήσουν τ’ αστέρια με την έκφραση της περήφανης φτώχειας και του γενναίου, πλην όμως αποφασιστικού ηπειρώτικου ανασασμού; (Θα λακίσουν από τους ήχους  της ηλεκτρικής κιθάρας).

Πώς θα ευωδιάζεται η ατμόσφαιρα  από τη λουλουδιασμένη ιτιά, όπως την «περιγράφει» το κλαρίνο;  ( Αποκόβεται από τον τόπο της. Αιτία το ντραμς).

Μοιροκαμένοι οι Ηπειρώτες, πάντα μοιρολογούν, σε κάθε συναπάντημά τους.

▪Την ξενιτιά.

Ξενιτεμένο μου πουλί και παραπονεμένο
η ξενιτιά σε χαίρεται κι εγώ 'χω τον καημό σου.

▪Τους αποθανόντας συγγενείς και φίλους.

«θα ‘ρθουνε μάνα μου οι γιορτές, οι μεγαλοβδομάδες, θα πας μέσα στην εκκλησιά με την καρδιά καμένη,… θα βρεις τον τόπο μου αδειανό και στο στασίδι μου άλλον, θα σ’ έρθει δίψα στην καρδιά και κάψα μες στ’ αχείλι, θα θολωθούν τα μάτια σου τηράγοντας τις στράτες».

Συνοδεύουν το παράπονο των νεκρών:

«Καλά τό χουνε τα βουνά, καλόμοιρ' ειν' οι κάμποι,

που Χάρο δεν παντέχουνε, Χάρο δεν καρτερούνε,

το καλοκαίρι πρόβατα και το χειμώνα χιόνια».

Και για να λέμε και αλήθειες

Πάντα το ηπειρώτικο πανηγύρι ξεκινά με το μοιρολόγι. Σ' αυτό συμφύρονται η ζωή και o θάνατος, το πένθος και η χαρά.  

(Μέσα από την ηχητική μυσταγωγία της δωρικής πεντατονικής αρμονίας γιατί , κύριοι των πολιτιστικών Συλλόγων μας υποχρεώνεται  να μοιρολογήσουμε την ΠΑΡΑΔΟΣΗ).

Εμείς, ξέρουμε:

(Στα πρωτοφανέρωτα μνημούρια(!!!), «ανάβουμε τη λαμπάδα μας»)

Μνημόσυνο αληθινό που μετατρέπεται  σε ερωτική πράξη, τελετουργία,  θρησκευτική επαφή▪ επίπονη κι ασταμάτητη προσπάθεια ανίχνευσης κι αποκάλυψης, μνήμης και προφητείας.

Και γι' αυτό μπορεί να παρατηρήσει κάποιος ότι σ' αυτές τις “μνημονικές τελετές”.

παίζει το κλαρίνο «αργά», ύστερα «πιο αργά» και στο τέλος «ακίνητα».

Και ο χορός δίχως φιγούρες εγωλατρίας, αληθινή εκδήλωση ενδιάθετης βούλησης.

Και «βαράει» για τα καλά το συναίσθημα, που εκδηλώνεται  με το κλάμα. Κλάμα να δουν τα μάτια σας.
Κλάμα στα πανηγύρια, φυσικά και δε συνηθίζεται. Είναι, όμως, τόσο εκφραστικό, τόσο λυτρωτικό! Τόσο όμορφο!

               Εδώ, όμως, τι να κλάψουμε;

 

(Η δημοτική μουσική, όμορφη και διαχρονική, ως ζωντανός οργανισμός δέχεται επιδράσεις, αλλάζει, εξελίσσεται, αφομοιώνει ή απορρίπτει ανάλογα με τη συμβατότητα της κάθε εποχής.

Μπορούμε κάπως έτσι να δικαιολογήσουμε την ύπαρξη του αρμόνιου;)

(Καθολική σχεδόν ήταν η εκπροσώπηση της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας!)

Αληθινή ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ. Πόθοι κι αγάπες, όνειρα κι ελπίδες στο ηπειρώτικο λιακωτό από λούλουδα βαλμένες.

Αχολόγησαν οι ρεματιές και στα λουμάκια οι τζιτζικάδες συνέχιζαν  το τραγούδι τους.

Και οι συμπανηγυριώτες υπό τους ήχους -να τα πούμε πάλι- αρμόνιο, ντραμς και ηλεκτρική κιθάρα, σιγοτραγουδούσαν:

Να ‘χα νερό απ’ τον τόπο μου

και μήλο απ’ τη μηλιά μου,

σταφύλι ροδοστάφυλο

απ’ την κληματαριά μου.

                  Ώσπου μαθεύτηκε και η είδηση

ΤΑΙΠΕΔ: Πουλάνε και τις… Θερμοπύλες.

Στο ξεπούλημα και η ελληνική ιστορία για να ευχαριστήσουμε τους δανειστές.

Αυτό μόνο έμεινε. Η παράδοση ξεπουλήθηκε πριν από αρκετά χρόνια...