1,2 δις ευρώ χάνονται κάθε χρόνο από εισφοροδιαφυγή. Ο διοικητής Ροβέρτος Σπυρόπουλος, ωσεί παρόν στο ναυάγιο του ΙΚΑ. «Κραχ» έχει προκληθεί στο ΙΚΑ, με το Ταμείο να αποτελεί τον μεγάλο ασθενή του ασφαλιστικού συστήματος.

Οι εύθραυστες ισορροπίες στο κυβερνητικό σχήμα φαίνεται πως αποτελούν τροχοπέδη για την προώθηση αλλαγών στη διοίκηση. Παρά τις κατά καιρούς εξαγγελίες του διοικητή για επιτάχυνση των διαδικασιών έκδοσης των συντάξεων, για την έκδοση της... πολυπόθητης απόφασης μπορεί να χρειαστούν έως και δύο έτη.

Η κατάσταση είναι οριακή και είναι χαρακτηριστικό πως ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός φορέας της χώρας «χρωστά» πάνω από 70.000 κύριες συντάξεις, ενώ αναζητά ακόμα και δανεικά για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του.

Στο «μάτι του κυκλώνα» έχει βρεθεί ο διοικητής του ΙΚΑ Ροβέρτος Σπυρόπουλος, ο οποίος δέχεται πυρά για τις καθυστερήσεις στη λήψη μέτρων εξυγίανσης του Ταμείου. Στο υπουργείο Εργασίας έχει σημάνει συναγερμός, καθώς τα οικονομικά του φορέα ισορροπούν σε τεντωμένο σχοινί και αυτό μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο το ασφαλιστικό σύστημα.

Η δυσαρέσκεια είναι διάχυτη και οι παροικούντες την οδό Σταδίου (όπου στεγάζεται το υπουργείο) κάνουν λόγο για ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα στις κατά καιρούς συσκέψεις που γίνονται για το ΙΚΑ. Στελέχη επισημαίνουν πως ο εκσυγχρονισμός του Ταμείου αποτελεί μονόδρομο, ωστόσο δεν φαίνεται να γίνονται τα απαιτούμενα βήματα στο Ταμείο παρά τις κατά καιρούς «συστάσεις».

Ενδεικτικό του πόσο έχει βαρύνει το κλίμα είναι πως το φθινόπωρο χρειάστηκε να παρέμβει ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης για να εφαρμοστούν διατάξεις της νομοθεσίας που έμεναν στα χαρτιά.

Πρακτικά ακόμα και για το αυτονόητο -δηλαδή την εφαρμογή της νομοθεσίας- χρειάστηκε να υπάρξει κινητοποίηση και να σταλεί επίσημο έγγραφο με το οποίο καθορίστηκε αυστηρό χρονοδιάγραμμα για τους ελέγχους (το θέμα αυτό είχε αναδείξει το «Εθνος» με δημοσίευμά του).

Αγώνας δρόμου

Οπως έγινε τότε γνωστό, επί της ουσίας δεν πραγματοποιούνταν ενδελεχής έλεγχος ανάμεσα στις ασφαλιστικές εισφορές που δηλώνονταν στα χαρτιά και σε αυτές που τελικά εισπράττονταν. Ετσι μία επιχείρηση μπορούσε να δηλώνει απλά τα χρήματα που οφείλει στο ΙΚΑ χωρίς τελικά να τα καταβάλλει. Γεγονός το οποίο πρέπει να αποτελεί... ελληνική πρωτοτυπία!

Μετά την παρέμβαση αυτή ξεκίνησαν οι έλεγχοι και τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά για το «κόλπο γκρόσο» που είχε στηθεί στην πλάτη του ΙΚΑ. Από τους πρώτους ελέγχους προκύπτει πως ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός φορέας της χώρας είχε ετήσιες απώλειες κοντά στο 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ, τη στιγμή μάλιστα που αναζητά απεγνωσμένα ζεστό χρήμα. Γι΄ αυτό και τώρα διεξάγεται αγώνας δρόμου για να μαζευτούν όσο περισσότερα χρήματα γίνεται και να καλυφθούν παραλείψεις του παρελθόντος.

Πρόκειται μόνο για ένα από τα πολλά περιστατικά που έχουν δημιουργήσει έντονο προβληματισμό στο υπουργείο Εργασίας, με τον διοικητή του Ταμείου να βρίσκεται στο κέντρο του «κάδρου».

Ωστόσο, οι εύθραυστες ισορροπίες στο κυβερνητικό σχήμα φαίνεται πως αποτελούν τροχοπέδη για την προώθηση αλλαγών στη διοίκηση. Σημειώνεται πως ο Ρ. Σπυρόπουλος είναι σημαντικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και μάλιστα μέχρι πρότινος κατείχε τη νευραλγική θέση του γενικού διευθυντή του κόμματος.

Σε ελεύθερη πτώση έχουν βρεθεί τα τελευταία χρόνια και τα έσοδα του ΙΚΑ, τα οποία σε σχέση με το 2008 υπολογίζεται πως έχουν υποχωρήσει σε ποσοστό 35%.

Χρειάστηκε μία σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων (όπως η καθιέρωση αυστηρότατων προστίμων για τη μαύρη εργασία), ώστε να υπάρξει τελικά βελτίωση το τελευταίο τρίμηνο του 2013 (χωρίς αυτό να μπορεί να καλύψει το αρνητικό ισοζύγιο των προηγούμενων ετών).

Το οικονομικό αδιέξοδο επιτείνεται και από το ότι η νέα ρύθμιση οφειλών δεν περπατά και χιλιάδες επιχειρήσεις εξακολουθούν να αγνοούν τις ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις.

Ενδεικτικό του ναυαγίου της ρύθμισης είναι πως μόνο 35.000 από τους 300.000 οφειλέτες έχουν περάσει από το Ταμείο για να τακτοποιήσουν τις οφειλές τους (ενώ οι υπόλοιποι απλώς... αγνοούνται).

Την ίδια στιγμή ποικίλα σχόλια προκαλούν κατά καιρούς οι αποκαλύψεις για τα τρικ που αξιοποιούν οι «μπαταχτσήδες», για να εκμεταλλευτούν προς όφελός τους ρυθμίσεις χρεών.

Μία από τις... δημοφιλείς πρωτοβουλίες των κακοπληρωτών είναι να μπαίνουν σε ρύθμιση, ώστε να πάρουν ασφαλιστική ενημερότητα και στη συνέχεια να μην ξαναπερνούν από το Ταμείο.

Η ασυδοσία αυτή οφείλεται σε σημαντικό βαθμό και στο ότι για μεγάλο διάστημα η πλειονότητα των κακοπληρωτών κατάφερνε εντέχνως να αποφεύγει τις κυρώσεις.

Πλέον εκτιμάται πως ένα μεγάλο μέρος των οφειλών δεν μπορεί να εισπραχθεί, καθώς πρόκειται για επιχειρήσεις που στην πορεία έβαλαν λουκέτο ή κήρυξαν πτώχευση.

Τελικά για να κλείσουν αυτά τα «παράθυρα» και να βρεθούν όσοι χρωστούν, τον Σεπτέμβριο δημιουργήθηκε ένα ενιαίο κέντρο είσπραξης οφειλών (ΚΕΑΟ).

Οσοι χρωστούν ενημερώνονται πως πρέπει να τακτοποιήσουν τα χρέη τους, καθώς στην αντίθετη περίπτωση θα βρεθούν αντιμέτωποι με μέτρα αναγκαστικής είσπραξης (δηλαδή με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς).

Το Ταμείο χρωστάει 70.000 συντάξεις, αυτοκαταστροφική πολιτική με τις επικουρικές

Χαρακτηριστικό της κρισιμότητας της κατάστασης είναι πως πέρσι το μεγαλύτερο Ταμείο της χώρας έκλεισε τη χρονιά με «μαύρη τρύπα» που προσεγγίζει τα 600 εκατομμύρια ευρώ. Για να καλυφθούν οι τρέχουσες υποχρεώσεις (με κυριότερη την καταβολή των συντάξεων) ο ασφαλιστικός φορέας εφαρμόζει τα τελευταία χρόνια ακόμα και την... πρωτότυπη λύση του εσωτερικού δανεισμού.

Δηλαδή δανείζεται κάθε μήνα ένα ποσό από τους φορείς επικουρικής ασφάλισης, ώστε να μη χρειαστεί να αναζητήσει πρόσθετη οικονομική ενίσχυση.

Με τον τρόπο αυτό απλώς... μεταθέτει το πρόβλημα στα επικουρικά ταμεία, των οποίων ωστόσο η χρηματοδότηση δεν είναι εγγυημένη, και επομένως αν βρεθούν σε οικονομικό αδιέξοδο θα αναγκαστούν να παρέμβουν στις συντάξεις.

Η πραγματική έκταση του οικονομικού αδιέξοδου του ΙΚΑ αναμένεται να αποκαλυφθεί φέτος, με δεδομένο πως έρχεται μείωση των εισφορών κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες. Ωστόσο παρά το ότι το μέτρο είναι γνωστό και αποτελεί μνημονιακή μας υποχρέωση, φαίνεται πως ακόμα δεν έχει γίνει η απαιτούμενη προετοιμασία.

Ουσιαστικά η διοίκηση του ταμείου θα πρέπει να βρει τρόπο για να καλυφθεί αυτό το χρηματοδοτικό κενό, ώστε να μη «μεταφερθεί» στις συντάξεις, με δεδομένο πως δεν υπάρχουν περιθώρια πρόσθετης χρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό.

«Μπλακ άουτ»

Στο μεταξύ «μπλακ άουτ» έχει προκαλέσει στις υπηρεσίες του ΙΚΑ η συσσώρευση των αιτήσεων συνταξιοδότησης, με τις καθυστερήσεις να φτάνουν ακόμα και τα δύο έτη. Παρά τις κατά καιρούς εξαγγελίες του διοικητή Ρ. Σπυρόπουλου για επιτάχυνση των διαδικασιών έκδοσης των συντάξεων, η πραγματικότητα είναι αμείλικτη για τους χιλιάδες ασφαλισμένους που έχουν καταθέσει τα χαρτιά τους.

Υπολογίζεται πως 70.000 ασφαλισμένοι είναι στην αναμονή για την έκδοση κύριας σύνταξης. Για την έκδοση της... πολυπόθητης απόφασης μπορεί να χρειαστούν έως και δύο έτη, με μεγάλους χαμένους όσους έχουν διαδοχική ασφάλιση (καθώς η επικοινωνία μεταξύ των ταμείων αποδεικνύεται δύσκολη υπόθεση). Πάντως οι καθυστερήσεις αυτές δίνουν οικονομική «ανάσα» στο ταμείο, καθώς για την άμεση καταβολή όλων αυτών των συντάξεων θα απαιτούνταν 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ! Σε μια τέτοια περίπτωση ο προϋπολογισμός του μεγαλύτερου ταμείου της χώρας θα τινασσόταν στον αέρα και θα αναζητούνταν για ακόμα μια φορά σανίδα σωτηρίας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ουσιαστικά στο μεγαλύτερο ταμείο της χώρας υπάρχει μία... άτυπη στάση πληρωμών, με τους υποψήφιους συνταξιούχους να καλούνται δια της πλαγίας οδού να... χρηματοδοτήσουν το σύστημα.

Την ίδια στιγμή με αργό ρυθμό προχωρούν οι έλεγχοι για τη δράση επιτηδείων στο ταμείο και τα αποτελέσματα κάθε άλλο παρά ικανοποιητικά θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν. Οι αποκαλύψεις για το ΙΚΑ Καλλιθέας δεν είχαν ιδιαίτερη συνέχεια σε άλλα υποκαταστήματα, ενώ ακόμα και η αναζήτηση συντάξεων που χορηγήθηκαν σε μη δικαιούχους (π.χ. νεκρούς) αποδεικνύεται πως θα πάρει πολύ περισσότερο χρόνο από ό,τι αρχικά αναμενόταν.

Επομένως η απόδοση ευθυνών θα καθυστερήσει και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην «επιστρέψουν» στο ταμείο χρήματα που είχαν παρανόμως εισπραχθεί (κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει ένεση ρευστότητας).

www.ethnos.gr