Γιατί οι γερμανικές εκλογές δεν θα αλλάξουν τίποτα στην Ευρώπη

Οι πολιτικές της επόμενης κυβέρνησης δεν θα είναι πολύ διαφορετικές από τις σημερινές, γράφει ο Quentin Peel στους Financial Times.

Σπάνια γερμανικές εκλογές έχουν προσελκύσει τόσο πολύ την προσοχή της διεθνούς κοινότητας. Ο κόσμος παρακολουθεί και περιμένει την έκβαση – το «περιμένει» είναι η λέξη κλειδί. Στην Ευρώπη, κυρίως, όλα τα είδη των αποφάσεων – από την οριστικοποίηση της τραπεζικής ένωσης της ευρωζώνης ως τη συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους της Ελλάδας – φαίνεται να έχουν καθυστερήσει έως ότου η πολιτική σύνθεση της επόμενης κυβέρνησης του Βερολίνου αποφασιστεί .

Μια υπόθεση είναι ότι , αν η Άνγκελα Μέρκελ επανεκλεγεί καγκελάριος, θα απελευθερωθεί και θα γίνει πιο γενναιόδωρη προς τους εταίρους της ευρωζώνης. Μια άλλη είναι ότι θα αναγκαστεί σε μια μεγάλη συμμαχία με την αντιπολίτευση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), με το ίδιο αποτέλεσμα. Και οι δύο μπορεί να είναι λάθος. Γιατί, παρά τη δημοτικότητά της , η Μέρκελ μπορεί να καταλήξει με λιγότερα περιθώρια για ελιγμούς μετά τις 22 Σεπτεμβρίου απ’ ό,τι τώρα.

Εκ πρώτης όψεως, οι εκλογές φαίνεται απίθανο να επιφυλάσσουν δυσάρεστες εκπλήξεις. Οι δημοσκοπήσεις είναι σταθερές για μήνες και η διάθεση της χώρας δεν είναι υπέρ της αλλαγής. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που η Μέρκελ είναι τόσο δημοφιλής – με 63 τοις εκατό να την εγκρίνει, σύμφωνα με μια πρόσφατη δημοσκόπηση, σε σύγκριση με 29 τοις εκατό για τον Πέερ Στάινμπρουκ του SPD. Η καγκελάριος είναι καθησυχαστικά προβλέψιμη.

Αν έβαζε υποψηφιότητα στη Βρετανία ή στις ΗΠΑ, θα είχε ολοκληρώσει το έργο της με επιτυχία. Στη Γερμανία, ωστόσο, θα πρέπει να εκλέξουν έναν συνασπισμό – και κανείς δεν είναι σίγουρος για το ποιος θα σταθεί δίπλα της στην κυβέρνηση.

Η Μέρκελ μπορεί να καταλήξει με μια λεπτή πλειοψηφία στην Ομοσπονδιακή Βουλή με τον τρέχοντα σύμμαχό της, το φιλελεύθερο Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα. Αλλά θα πρέπει ακόμα να διαπραγματευτεί συνεχείς συμβιβασμούς με την πλειοψηφία SPD – Πρασίνων στην Bundesrat , την Άνω Βουλή , όπου εκπροσωπούνται τα 16 ομόσπονδα κρατίδια .

Αν δεν υπάρξει τέτοια κεντροδεξιά πλειοψηφία στη Βουλή, θα πρέπει να διαπραγματευτεί με το SPD ή τους Πράσινους για το σχηματισμό κυβέρνησης. Ένας τέτοιος συνασπισμός θα ήταν μαθηματικά εφικτός, αλλά πολιτικά δύσκολος. Είναι ενστικτώδεις αντίπαλοι των Χριστιανοδημοκρατών της Μέρκελ (CDU) . Όσον αφορά την ευρωπαϊκή πολιτική, όμως, συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό .

Οι πιθανότητες μια κυβέρνησης χωρίς τη Μέρκελ είναι λεπτές: το SPD και οι Πράσινοι θα πρέπει να βασίζονται στην υποστήριξη του ακροαριστερού κόμματος Linke για να έχουν πλειοψηφία. Και οι δύο γνωρίζουν ότι μία συμμαχία «κόκκινων- κόκκινων-πράσινων» δεν  θα ήταν καθόλου δημοφιλής. Η πιο πιθανή λύση, επομένως, και η πιο δημοφιλής – με το 51 τοις εκατό των ψηφοφόρων να είναι υπέρ – θα ήταν ένας μεγάλος συνασπισμός CDU και SPD, όπως ακριβώς αυτός του οποίου η Μέρκελ ηγούταν την περίοδο 2005-2009. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι τα μέλη του SPD μισούν την ιδέα και αυτό δημιουργεί αβεβαιότητα.

Ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ και ο Αμερικανός Μπαράκ Ομπάμα πιστεύουν ότι ένας μεγάλος συνασπισμός θα μπορούσε να εγγυηθεί περισσότερη ανάπτυξη. Δεν θα πρέπει να βασίζονται σε αυτό. Επειδή, παρόλη της φασαρία και τη μανία της προεκλογικής εκστρατείας, η επόμενη κυβέρνηση δεν θα είναι πολύ διαφορετική από τη σημερινή όσον αφορά την οικονομική πολιτική. Το «πιστεύω» της Μέρκελ για «αλληλεγγύη σε αντάλλαγμα για σταθερότητα» – που σημαίνει ότι το Βερολίνο θα σταθεί στο πλευρό των εταίρων του στην ευρωζώνη, αλλά μόνο αν «συμμαζέψουν» τις οικονομίες τους- θα παραμείνει στο επίκεντρο της γερμανικής πολιτικής .

Το CDU και το SPD υποστηρίζουν το «φρένο χρέους» που απαιτεί έναν ισορροπημένο προϋπολογισμό και από τις ομοσπονδιακές και από τις περιφερειακές κυβερνήσεις. Και αυτό το έχουν επιβάλει στους εταίρους του στην ευρωζώνη. Όσον αφορά τη διαχείριση της κρίσης της ευρωζώνης, υπάρχει μικρή πραγματική διαφορά μεταξύ τους. Όπως το θέτει ένα ανώτερο στέλεχος του SPD: «Και οι δύο θέλουμε να σταθεροποιήσουμε το ευρώ και την ευρωζώνη, αλλά το SPD είναι λίγο πιο ειλικρινείς ως προς το κόστος».

Από την άλλη πλευρά, το SPD είναι ανένδοτο, ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας – το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης των 500 δις ευρώ – δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την άμεση ανακεφαλαιοποίηση των προβληματικών τραπεζών, όπως θα ήθελαν η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία. Το κόμμα λέει ότι ο τραπεζικός τομέας, και όχι οι φορολογούμενοι , πρέπει να χρηματοδοτήσει μια τέτοια ανακεφαλαιοποίηση.

Πολύ λίγα από αυτά δεν έχουν συζητηθεί στην προεκλογική εκστρατεία μέχρι στιγμής. Το SPD ξέρει ότι δεν μπορεί να κερδίσει ψήφους κάνοντας επίθεση στη Μέρκελ για την πολιτική της στην ευρωζώνη, επειδή η προσπάθεια εξισορρόπησης της, να είναι φιλοευρωπαϊκή ενώ ταυτόχρονα υπερασπίζεται το εθνικό συμφέρον, είναι αυτό που θέλουν οι ψηφοφόροι .

Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί ένα άλλο πρόγραμμα διάσωσης το επόμενο έτος. Μπορεί να ήταν πιο ειλικρινής από ό, τι πρέπει, ή μπορεί να ήθελε να αποτρέψει οποιονδήποτε να κατηγορήσει τη Μέρκελ και τον ίδιο για «προεκλογικά ψέματα». Αλλά το θέμα υπάρχει.

Μια ακόμα βοήθεια προς την Ελλάδα δεν είναι καθόλου δημοφιλής. Η Bild έχει ξεκινήσει μια προεκλογική εκστρατεία προκειμένου να δεσμεύσει όλα τα πολιτικά κόμματα ότι «δεν θα δώσουν επιπλέον χρήματα στους Έλληνες». Το μόνο κόμμα που είναι πιθανό να βοηθήσει είναι το μικρό, νεοϊδρυθέν Alternative für Deutschland, το οποίο θέλει να διαλύσει το ευρώ και να αναγκάσει τις χώρες οφειλέτες, όπως η Ελλάδα, να φύγουν. Μέχρι τώρα , το AFD απέτυχε να πάρει περισσότερο από 3 τοις εκατό στις δημοσκοπήσεις. Αλλά αν έπαιρνε περισσότερο από 5 τοις εκατό – και ως εκ τούτου έδρες στο κοινοβούλιο – κατά πάσα πιθανότητα θα έκανε έναν μεγάλο συνασπισμό, αναπόφευκτο τόσο για το CDU όσο  και για το SPD .

Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, η Μέρκελ θα εξακολουθεί να είναι επικεφαλής. Αλλά είτε θα έχει μια μικρή πλειοψηφία με το FDP, μένοντας πολύ περισσότερο όμηρος στους αντάρτες του κόμματός της, είτε θα καταλήξει να μοιραστεί την εξουσία με τους αντιπάλους της σε ένα μεγάλο συνασπισμό που θα αναζητά σε κάθε ευκαιρία νέες εκλογές. Αυτό δεν θα κάνει πιο ανεκτή τη Γερμανία.

www.ft.com