Ληγμένα προϊόντα μιας ληγμένης πολιτικής.

Άρχισε η τοποθέτηση σε ειδικά ράφια των σούπερ μάρκετ τροφίμων των οποίων έληξε η ημερομηνία ανάλωσης (ανάλωση κατά προτίμηση). Πολλοί υπερασπιστές -και η κυβέρνηση- του μέτρου σημειώνουν ότι δεν απειλείται η ασφάλεια των πολιτών, αφού δεν πρόκειται για προϊόντα ιδιαιτέρως ευαίσθητα που να απειλούν την υγεία του καταναλωτή. Ακόμα και ο Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή, ο οποίος υποτίθεται ότι προστατεύει τον καταναλωτή, υπερασπίστηκε το μέτρο.

Εξετάζοντας το θέμα βλέπουμε ότι με την εφαρμογή του μέτρου η ίδια η κυβέρνηση τελικά αποδέχεται την πλήρη αποτυχία της πολιτικής της, το περιβόητο success story. Το ίδιο το μέτρο, επιπλέον, καταδεικνύει την ανθρωπιστική κρίση στη χώρα μας και την αδυναμία των νοικοκυριών να αγοράσουν τα αναγκαία (πάνε τα όνειρα περί πρωτογενούς πλεονάσματος, πάνε τα επιχειρήματα περί ψεύτικων λιποθυμιών μαθητών, περί άπορων Ελλήνων, περί ανάπτυξης και μείωσης της ανεργίας).

Και τα προϊόντα αυτά καθίστανται ασφαλή για λίγο καιρό, μόνο εφόσον συντηρούνται με τον πρέποντα τρόπο, δεν έχει διατρηθεί η συσκευασία τους κλπ. Επίσης, δεν είναι λίγοι εκείνοι που φοβούνται ότι επαγγελματίες της εστίασης θα σπεύσουν να προμηθευτούν -αν κι απαγορεύεται- τέτοια αγαθά για τις μονάδες τους. Και αυτά δεδομένης της υπολειτουργίας των ελεγκτικών μηχανισμών. 

Από την άλλη, και ξεπερνώντας τη σκόπελο περί ασφάλειας κατανάλωσης, οφείλουμε να επισημάνουμε το νέο ταξικό διαχωρισμό στη διατροφή. Και πριν την κρίση, η οικονομική δυνατότητα όριζε την ποιότητα τροφίμων που καταναλώναμε. Τότε όμως οι διακρίσεις γίνονταν ανάμεσα στον τρόπο καλλιέργειας και την χώρα προέλευσης και ο καταναλωτής γνώριζε σε κάποιο βαθμό τι κατανάλωνε. 

Με το νέο μέτρο πλέον ο διαχωρισμός θα γίνεται βάσει ημερομηνίας λήξης βάζοντας σε δεύτερη μοίρα βασικά ποιοτικά στοιχεία. Η Ποιότητα Διατροφής θεσμοθετείται πλέον ως εξάρτηση από την κοινωνική προέλευση και την οικονομική επιφάνεια του ατόμου (μέχρι χτες μας έλεγαν ότι είναι θέμα επιλογής). Και τούτο ξεπερνά την απλή σημειολογία.  Τα βιολογικά προϊόντα θα υποστούν μεγάλη υποβάθμιση και η ζήτησή τους θα περιορισθεί σημαντικά. Και μαζί τους τα τρόφιμα ιδιωτικής ετικέτας θα υποστούν μεγάλη καθίζηση στις πωλήσεις παρά την πολύ σημαντική αύξηση των  πωλήσεων που έχουν γνωρίσει τα τελευταία χρόνια.

Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση δίνει μία ακόμη ευκαιρία στις υπεραγορές και τις βιομηχανίες, να μην τα πετάνε ή ανακυκλώνουν (σε άλλη μορφή) τα προϊόντα, αλλά να κερδίζουν και από πάνω ώστε να καλύψουν τη χασούρα από τη μειωμένη κατανάλωση. Και μάλιστα με αγαθά που έχουμε ήδη προπληρώσει.. Κοινώς η ελληνική κυβέρνηση ακόμα μία φορά στηρίζει συγκεκριμένες οικονομικές ομάδες και φροντίζει να μη ζημιωθούν.

Τα ληγμένα προϊόντα τα έχει ήδη πληρώσει ο καταναλωτής. Στην τιμή των αγαθών -προ λήξης- έχει ήδη ενσωματωθεί το κόστος/χασούρα των προϊόντων που δυνητικά θα πεταχτούν. Παράλληλα, τα ληγμένα όχι μόνο είναι πληρωμένα ήδη, αλλά ουσιαστικά οφείλουν την ύπαρξή τους στην κακή τιμολογιακή πολιτική των βιομηχανιών και των υπεραγορών. Αν ήταν φτηνότερα τα αγαθά (ανάλογα της αγοραστικής δύναμης και μειωμένου κέρδους ανά αντικείμενο) ουσιαστικά δε θα υπήρχαν, αφού θα τα αγόραζε το κοινό. Όταν αυτά επιστρέφουν στο ράφι, ουσιαστικά ο μεταποιητής και κυρίως ο έμπορος ζητούν να ξαναπληρώσουμε τα τρόφιμα. 

Επιπρόσθετα, ο νέος θεσμός θα επιτρέψει τη διατήρηση του πληθωρισμού και των υψηλών τιμών. Είναι μία χάρη της κυβέρνησης, που αντί να πιέσει για μειώσεις τιμών στις υπεραγορές (για το καλάθι της νοικοκυράς), ουσιαστικά τους δίνει το έναυσμα να σταματήσουν τις προσφορές σε πλήθος αγαθών καθώς πολλές υπεραγορές έβγαζαν σε προσφορά αγαθά που πλησίαζαν στην ημερομηνία λήξης μαζί με τα β΄ διαλογής προϊόντα και πλέον θα το βγάζουν στο ειδικό ράφι. 

Παράλληλα, οι τιμές θα συντηρηθούν σε υψηλά επίπεδα επειδή πλέον τα ληγμένα προϊόντα δε θα συμμετάσχουν στον ανταγωνισμό τιμών (επιχείρημα των νεοφιλελεύθερων υποστηρικτών) διότι τα αγαθά αυτά δεν εντάσσονται σε κάποιο πλαίσιο ανταγωνισμού, εξαρχής λόγω της ειδικής κατηγορίας στην οποία ανήκουν. Κοινώς -και απορρίπτοντας το επιχείρημα ότι τα ληγμένα θα ρίξουν τις τιμές- δεν πρόκειται να γίνει επειδή άλλο τα ληγμένα (που θα έχουν ίσως χαμηλότερες τιμές) κι άλλα τα κανονικά αγαθά, που θα υπάρχει πλέον επίφαση να παραμείνουν σε υψηλές τιμές.

Και επιλογικά για να αποδομήσουμε το "ανθρωπιστικό" επιχείρημα της κυβέρνησης και των απλήρωτων/εθελοντών υποστηρικτών της... θυμίζουμε ότι οι άποροι δεν πρόκειται να αγοράσουν αυτά τα αγαθά. Οι άποροι δεν έχουν χρήματα να αγοράσουν αγαθά. Συνωστίζονται σε συσσίτια και κοινωνικά παντοπωλεία. Οι αγοραστές θα είναι τα χαμηλής οικονομικής δύναμης κοινωνικά στρώματα (χαμηλόμισθοι, μέρος των ανέργων, τμήμα της μεσαίας τάξης και των μικροαστικών).

Η διάταξη δεν εφευρέθηκε για το καλό των απόρων. Είναι ένα μέσο εκτόνωσης της οικονομικής αφαίμαξης μέρους του πληθυσμού και κατά βάση μία ευκαιρία να θησαυρίσουν στην κρίση οι εμπορικοί και μεταποιητικοί κολοσσοί...

 Του Δήμου Χλωπτσιούδη

www.chldimos.blogspot.gr