Η Τζουμερκιώτικη προσμονή

            «π’όλο την περιμένουμε, κι όλο κινάει για νάρθη,

              κι όλο συντρίμμι χάνεται στο πέρασμα των κύκλων!..»

                                             ∞ ∞ ∞  ∞ ∞ ∞ ∞                                                 

                                        Γράφει ο Κίτσος ο Αθαμάνας  

• ΕΛΣΤΑΤ: Οι κάτοικοι του δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων έχουν την μεγαλύτερη μέση ηλικία στην Ελλάδα!

Τον πίνακα αυτό ευθέως τον αμφισβητώ. Δεν έχουν έτσι τα πράγματα. Είναι ακόμη χειρότερα! Απλά κατά την απογραφή μετακινήθηκαν πολλοί κάτοικοι  από την Άρτα και τα Γιάννινα και πήγαν στα χωριά των Τζουμέρκων  και απογράφηκαν. Υπάρχει χωριό που έχουν εγγραφεί 419 κάτοικοι, ενώ είναι γνωστό σε όλους πως το χειμώνα δεν αριθμεί πάνω από 30 κατοίκους! Δυστυχώς, έτσι έχουν τα πράγματα. Και υπάρχουν και χειρότερα…

Και τα χειρότερα άρχισαν… Να, το κλάμα, να οι υποσχέσεις, οι όρκοι και τα στοιχήματα. Θα συνεχιστούν, γιατί έχουμε και τις Δημοτικές Εκλογές. Άλλοι θα τάζουν, θα προβληματίζονται, θα υπόσχονται κι άλλοι θα ρωτούν, θα επερωτούν, θα μνημονεύουν και θα εξορκίζουν το μνημόνιο. Όμως η αλήθεια είναι μία. «Κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια. Το αποτέλεσμα αυτό είναι απόρροια άλογης πολιτικής μισού και πλέον αιώνα.» 

Για να  πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.  Στα Τζουμέρκα ουδέποτε ελήφθη κάποια απόφαση που να στοχεύει στην ανάπτυξή τους είτε «ελευθέρα βουλήσει» είτε κατόπιν υποδείξεως. Και για να μην φανώ απόλυτος, ας διαβάσουμε το παρακάτω δημοσίευμα.

                                                2/6/1898, σελ.: 2 ΣΚΡΙΠ

(Ο έλεγχος -Οικονομικός και Πολιτικός, τότε και τώρα - διαχρονικό φαινόμενο!!!

Εδώ δεν μπορούσαν να αποφασίσουν για την Ελλάδα γενικώς, θα αποφάσιζαν  για τα Τζουμέρκα; )

Και ελευθερώθηκαν τα υπόλοιπα Τζουμέρκα. Η εγκατάλειψη!!! Μόνο κορμιά έδωσαν στους πολέμους οι Τζουμερκιώτες.

Από το 1927 μέχρι σήμερα φωνάζουν οι Τζουμερκιώτες.

Φύλλο: 5/2/1927, σελίδα 1, εφημ.  ΣΚΡΙΠ

Ε, λοιπόν, μέχρι σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί αυτή η «αμαξιτή οδός». Περνούν οι αρμόδιοι, συμμετέχουν στα γλέντια βγάζουν τις φωτογραφίες τους κλπ κλπ. Δρόμος ουσιαστικά δεν υπάρχει. Δεν μιλάμε  κατά τους χειμερινούς μήνες. Το καλοκαίρι.

                             (7/4/1936, σελίδα 4  εφημ. ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ)

Αλλά οι ιθύνοντες, τότε και τώρα,  πάσχουν από βαρηκοΐα. 

                             (Φύλλο: 5/4/1936, σελίδα 5, εφημ. ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ)

Είναι μόνιμη αυτή η κατάσταση στα Τζουμέρκα. Όχι διαχρονικό φαινόμενο. Είναι πραγματικότητα.

Το παρακάτω παράδειγμα είναι αποκαλυπτικό.

                              ΕΜΠΡΟΣ (11/5/1902

Πήγαν οι Γεωπόνοι στα χωριά των Τζουμέρκων, διαπίστωσαν τα αίτια της καταστροφής και είναι αμφίβολο, αν Γεωπόνος -ουσιαστικά επί τόπου- πήγε μέχρι σήμερα στα Τζουμέρκα.  Μετά από εκατόν δέκα και βάλε χρόνια απόμεινε η χέρσα περιοχή με την ονομασία ΠΑΛΙΑΜΠΕΛΑ. Έτσι, για ιστορικούς λόγους…

Να αναφερθούμε και σε ένα άλλο παράδειγμα:

4 Σεπτεμβρίου 1963. Βυθίστηκε κυριολεκτικά  ένας συνοικισμός «Τα Στρανά», της Κοινότητας Αγνάντων. Πάνω από τριακόσιοι κάτοικοι ξεσπιτώθηκαν. Πλήρης η καταστροφή. Για να δούμε τον τύπο της εποχής.

Ταχυδρόμος 5/2/1963

Η φωτογραφία δείχνει το μέγεθος της καταστροφής.

 Το αποτέλεσμα. Οι κάτοικοι αφέθηκαν στο έλεος της μοίρας τους. Εξαναγκάστηκαν και έφυγαν για την Αθήνα. Και ο συνοικισμός Στρανά νεκρώθηκε.

Δεν θα γράψω για το γενικότερο μεταπολεμικό κλίμα -πόσους Τζουμερκιώτες έδιωξαν- ούτε για την μετανάστευση στο εξωτερικό ούτε ακόμη και για την εσωτερική μετανάστευση. Αυτά τα έζησε όλη η Ελλάδα.

Εδώ όμως στα Τζουμέρκα έπεσε Αρμαγεδδών. Αφού οι Τζουμερκιώτες είδαν και απόειδαν αποφάσισαν να κατασκευάσουν ένα κτήριο για να λειτουργήσει το Γυμνάσιο Αγνάντων. Η Πολιτεία αντί να προσδράμει ζήτησε επίσημα από του κατοίκους τα εξής:  Για να λειτουργήσει σχολείο απαιτείται να παραδώσουν οι κάτοικοι κτήριο κατάλληλο για τον σκοπό αυτό.  Τόσο απλά. Η Πολιτεία δεν πρόκειται να βοηθήσει. Και το παρέδωσαν οι κάτοικοι. Με προσωπική εργασία το έφτιαξαν και το παρέδωσαν στην Πολιτεία.

(1952. Μέσα σε οκτώ μήνες οι Αγναντίτες κατασκεύασαν το κτήριο και το παρέδωσαν στην Πολιτεία.)

Πώς λειτούργησε το Σχολείο; Το τηλεγράφημα του Γυμνασιάρχη Αγνάντων-κραυγή αγωνίας- προς το Υπουργείο Παιδείας, είναι αποκαλυπτικό.

Και άρχισε ο εκμαυλισμός συνειδήσεων και ο αποπροσανατολισμός της σκέψης. Εγώ διορίζω, εσύ διορίζεις, αυτός διορίζει…

Παράγοντες, παραγοντίσκοι και «παραγόμενοι πολιτικοί  εκ παραγοντισμού» αλώνισαν το Τζουμέρκο «τάζοντας λαγούς με πετραχήλια».

Και σήμερα ακόμη  τα περήφανα Τζουμέρκα, πολιορκούνται ποικιλότροπα και ανηλεώς.

Μιλάμε για απίστευτη πολιορκία. Νερά, αέρας, βουνά, ποτάμια, ρυάκια, ραχούλες και ρεματιές υπό κατάληψη. Τύφλα να ‘χει ο Ταμερλάνος και ο Τσενγκίς Χαν.

        (Άνθρωποι κρεμασμένοι μεταφέρονται. Μέσα είναι τα ζωντανά!)

Μέχρι σήμερα, δεν παρουσιάστηκε κανένα σχέδιο, από κανένα κόμμα, ανάπτυξης των Τζουμέρκων.  Εδώ και πενήντα χρόνια.  Όχι λόγια. Πρόγραμμα. Μη βιαστεί κανείς. Άντε μέρες που είναι ακόμα φωνάζουμε για το Ενεργειακό χωριό στο Αθαμάνιο.

Θα ήταν το μοναδικό έργο ανάπτυξης των Τζουμέρκων. Το έφαγαν!

Κι άλλα πολλά, μα πάρα πολλά που έγιναν στα Τζουμέρκα -χρόνια τώρα- απόδιωξαν την παραγωγική ηλικία. Αυτό θα γίνει με όλα τα χωριά της Ηπείρου. Έτυχε να πρωτοστατούν σ’ αυτό τα χωριά των Τζουμέρκων. (Όλο αρνητικές πρωτιές έχουν αυτά τα Τζουμέρκα!).

Έτσι έχουν τα πράγματα και αδιαφορώ για τις αναλύσεις των ειδικών και των γραμματιζούμενων. Πολύ περισσότερο για τις κουβέντες των πολιτικών…

Πώς να το κάνουμε.

Αυτές οι λιόντισες -Τζουμερκιώτισσες έκαναν το καθήκον τους. Και παιδιά μεγάλωσαν και το Τζουμέρκο το κράτησαν ζαλίκα στην πλάτη τους.

Αντιμετώπισαν και κατακτητές και σιαταναρέους και όρνια και αρπακτικά.

Γι’ αυτό, ας μην ματαιοπονούν οι επιδρομείς.  δεν τελειώνουν τα Τζουμέρκα, όπως δεν τελειώνει και ο ουρανός.

 

«Σε ό,τι προσμένουμε είναι η αλήθεια, όχι σε ό,τι αποχτάμε. Γι’ αυτό είν’ έτσι ωραία η αυγή∙ προσμένει την ημέρα».

Κωστής Παλαμάς

Και οι Τζουμερκιώτες προσμένουν να φέξει, να ξημερώσει στα Τζουμέρκα. Αρχικά, προσμένουν να απαλλαγούν από τους «επιδρομείς».

Κίτσος ο Αθαμάνας  pasias1952@gmail.com