Τακτοποίηση αυθαιρέτων με ευκολίες πληρωμής. Τι προβλέπει το σχέδιο νόμου.

«Δώστε λίγα, για να σώσετε πολλά». Σε αυτό το σκεπτικό φαίνεται να βασίζεται ο νέος νόμος για τα αυθαίρετα κτίσματα που βαδίζει προς ψήφιση στη Βουλή, εντός του θέρους.

Οσοι θέλουν να σώσουν τα αυθαίρετά τους από κατεδάφιση πρέπει να τα έχουν δηλώσει το αργότερο μέσα σε 18 μήνες.

Τη δυνατότητα «νομιμοποίησης αυθαιρέτων ακόμα και με 50 ευρώ τον μήνα αλλά και της αποπληρωμής των προστίμων έως και σε 102 δόσεις για όσους σπεύσουν να δηλώσουν το αυθαίρετό τους, μέσα σε ένα εξάμηνο, δίνει το σχέδιο νόμου, με το οποίο για μια ακόμη φορά επιχειρείται η καταγραφή αυτού του είδους της αυθαίρετης δόμησης στη χώρα, αλλά τώρα η κυβέρνηση ευελπιστεί πως θα έχει αποτελέσματα.

Τα αυθαίρετα χωρίζονται σε πέντε κατηγορίες με βάση το μέγεθος των αυθαιρεσιών αλλά και τον χρόνο κατασκευής τους. Μέσα σε 18 μήνες θα πρέπει να δηλωθούν... για να σωθούν. Ανάμεσά τους βρίσκονται και οι μεγάλες πολεοδομικές παρανομίες κτισμάτων που δεν διαθέτουν οικοδομική άδεια ή που έχουν αυθαιρεσίες σε ποσοστό πάνω από 40% στον συντελεστή δόμησης, για τα οποία έρχεται λύση οριστική που προβλέπει αναστολή κυρώσεων για 30 χρόνια με την πληρωμή παραβόλου και προστίμου.

Ιδιαίτερες διευκολύνσεις παρέχονται μέσω του νομοσχεδίου για τη «νομιμοποίηση» της κύριας κατοικίας σε ευπαθείς ομάδες. «Νομιμοποιούνται» επίσης χωρίς την πληρωμή παραβόλων και προστίμων κτίρια που ανήκουν στο Δημόσιο και στην Εκκλησία. Οσοι είχαν υπαχθεί σε παλαιότερες ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα προκειμένου να λάβουν οριστικούς τίτλους, θα μπορούν να συμψηφίσουν τις δόσεις που έχουν ήδη καταβάλει.

Το πρόστιμο και οι δόσεις.

Εως και σε 102 δόσεις θα μπορούν να πληρώσουν οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων το ενιαίο ειδικό πρόστιμο που τους αναλογεί με την προϋπόθεση ότι θα σπεύσουν να δηλώσουν το ακίνητό τους εντός εξαμήνου από την έναρξη εφαρμογής του νόμου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος, το μέσο πρόστιμο για τη ρύθμιση των αυθαιρέτων θα κυμαίνεται μεταξύ 5.000 ευρώ και 7.000 ευρώ. Σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου το πρόστιμο καταβάλλεται ως εξής:

Σε περίπτωση υπαγωγής έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου εξαμήνου από τη δημοσίευση του νόμου το πρόστιμο καταβάλλεται έως και σε 102 δόσεις. Σε περίπτωση υπαγωγής έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του δευτέρου εξαμήνου το πρόστιμο καταβάλλεται έως και σε 84 δόσεις. Σε περίπτωση υπαγωγής έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του τρίτου εξαμήνου από τη δημοσίευση το πρόστιμο καταβάλλεται σε 60 δόσεις.

Σε κάθε περίπτωση, η ελάχιστη μηνιαία δόση δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 50 ευρώ ή σε εξαμηνιαία βάση τα 300 ευρώ.

Βάσει του νομοσχεδίου, μέχρι τη λήξη της τελευταίας εργάσιμης ημέρας του εξαμήνου εξοφλείται το συνολικό ποσό του ενιαίου ειδικού προστίμου του εξαμήνου. Σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης καταβολής του συνολικού ποσού του εξαμήνου τότε το ανεξόφλητο ποσό του ενιαίου ειδικού προστίμου προσαυξάνεται κατά 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης. Ειδικές εκπτώσεις επί του ενιαίου προστίμου προβλέπονται για όσους πληρώσουν το ποσό εφάπαξ. Οσοι προτιμήσουν αυτή τη λύση θα έχουν έκπτωση 20% επί του συνολικού ποσού του προστίμου.

Σε περίπτωση καταβολής ποσοστού 30% του συνολικού ποσού του προστίμου, έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου εξαμήνου παρέχεται έκπτωση 10% επί του συνολικού ποσού του προστίμου.

Σημειώνεται, πως τα πρόστιμα που έχουν ήδη καταβληθεί για την ανέγερση και διατήρηση των αυθαιρέτων κτισμάτων, με βάση τον προηγούμενο νόμο 4014/2011 συμψηφίζονται με το ποσό του ενιαίου προστίμου.

Σε ό,τι αφορά τα πρόστιμα για αυθαίρετα πριν από το ΄83 οι ιδιοκτήτες θα κληθούν να πληρώσουν το 15% του προστίμου, για αυθαίρετα από το 1983 έως το 2003 το 80% του προστίμου, ενώ οι ιδιοκτήτες της τελευταίας γενιάς αυθαιρέτων θα πληρώσουν ολόκληρο το πρόστιμο.

Ως προς τα παράβολα που θα κληθούν να πληρώσουν οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που δεν υπάγονται στην πρώτη και την τρίτη κατηγορία, καθορίζονται από το μέγεθος του κτιρίου και τον χαρακτήρα του. Ετσι προβλέπεται παράβολο:

• 500 ? για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 50 τ.μ. ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας μέχρι 100 τ.μ.
• 1.000 ? για κτίριο/χρήση άνω των 50 τ.μ. και μέχρι 100 τ.μ. ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 200 τ.μ.,
• 2.000 ? για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 1.000 τ.μ.,
• 4.000 ? για κτίριο/χρήση άνω των 1.000 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ.
• 8.000 ? για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 και μέχρι 5000 τ.μ.
• 10.000 ? για κτίριο/χρήση μεγαλύτερα των 5000 τ.μ.

Ποιοι γλιτώνουν. Οι πέντε κατηγορίες κτισμάτων που μπαίνουν στη ρύθμιση

Σε πέντε κατηγορίες διαχωρίζει τα αυθαίρετα το νέο νομοσχέδιο. Αυτές είναι:

1 Οι αυθαίρετες κατασκευές σε κτίρια με αποκλειστική χρήση κατοικίας που υφίστανται πριν από το 1975. Αυτά εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση με την καταβολή παραβόλου ύψους 500 ευρώ και χωρίς την καταβολή ενιαίου ειδικού προστίμου.

2 Οι αυθαίρετες κατασκευές που υπήρχαν πριν από την 1η Ιανουαρίου 1983 εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης αλλά οι ιδιοκτήτες τους πρέπει να καταβάλουν παράβολο και το ενιαίο ειδικό πρόστιμο που προβλέπει ο νόμος. Σε αυτήν την κατηγορία δεν μπορούν να υπαχθούν ακίνητα στα οποία υπάρχουν άλλες αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσεων οι οποίες πραγματοποιήθηκαν ή εγκαταστάθηκαν μεταγενέστερα του 1983.

3 Αυθαίρετες μικρές παραβάσεις (φούρνοι σε ακάλυπτο χώρο, προσθήκη εξωτερικής μόνωσης, υπέρβαση έως 10% των διαστάσεων εξώστη, υπέρβαση της μάντρας έως ένα μέτρο, αλλαγές στις διαστάσεις του περιγράμματος του κτηρίου έως 5% και εφόσον δεν μεταβάλλεται η επιφάνεια άνω του 2% κτλ.), ανεξαρτήτως του αριθμού τους, εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης με την καταβολή παραβόλου 500 ευρώ και χωρίς την καταβολή ειδικού προστίμου.

4 Αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσεων, εφόσον η υπέρβαση του συντελεστή δόμησης και κάλυψης δεν ξεπερνά το 40% και του ύψους το 20%. Στις περιπτώσεις αυτές αναστέλλεται για 30 χρόνια η επιβολή κυρώσεων, μετά την καταβολή παραβόλου και προστίμου. Οι κατασκευές αυτές εξαιρούνται της κατεδάφισης οριστικά μετά τη συμπλήρωση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου. Στα ποσοστά αυτά συνυπολογίζονται όλα τα αυθαίρετα κτίσματα επί του ακινήτου, καθώς και τυχόν αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσης που έχουν τακτοποιηθεί με τους προηγούμενους νόμους για τα αυθαίρετα (3775/2009, 3843/2010 και 4014/2011).

5 Αυθαίρετα με πολύ μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις (χωρίς οικοδομική άδεια, υπέρβαση πάνω από 40% του συντελεστή δόμησης, υπέρβαση πάνω από 20% του επιτρεπόμενου ύψους). Γι΄ αυτά προβλέπεται αρχικά αναστολή κατεδάφισης για τριάντα χρόνια με την καταβολή παραβόλου και προστίμου.

Ποιοι εξαιρούνται. Ευνοϊκές ρυθμίσεις για Δημόσιο και Εκκλησία

Νομιμοποίηση χωρίς καταβολή παραβόλου και χωρίς πληρωμή προστίμου για τα ακίνητα του Δημοσίου αλλά και της Εκκλησίας προβλέπει το σχέδιο νόμου για την αυθαίρετη δόμηση.

Συγκεκριμένα, επισημαίνει ότι οι αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης σε κτίρια και εγκαταστάσεις ιδιοκτησίας του Δημοσίου, που στεγάζουν υπηρεσίες νομικών προσώπων δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου ή που χρησιμοποιούνται ως θρησκευτικοί ή λατρευτικοί χώροι των αναγνωρισμένων θρησκειών και δογμάτων καθώς επίσης και οι κεντρικοί ιεροί ναοί ησυχαστηρίων και Μονών της Εκκλησίας της Ελλάδος υπάγονται στον νόμο χωρίς παράβολο και πρόστιμο. Αντίστοιχα χωρίς... χρέωση ρυθμίζονται και κτίρια που χρησιμοποιούνται ως σχολεία ή για προνοιακές δομές των ΟΤΑ.

Σε ό,τι αφορά τα ακίνητα που έχουν περάσει στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) παρέχεται η δυνατότητα να «νομιμοποιηθούν» χωρίς κόστος αυθαίρετα σε δημόσιες εκτάσεις.

Ωστόσο σε περίπτωση που αυτά περάσουν στην ιδιοκτησία επενδυτή, αυτός θα κληθεί να πληρώσει τα προβλεπόμενα πρόστιμα.

Οσο το δυνατόν περισσότερα

Αν και η γενική φιλοσοφία του νομοσχεδίου μιλά για ρητή απαγόρευση αυθαιρέτων σε δασικές εκτάσεις ή στον αιγιαλό, υφίστανται ορισμένες εξαιρέσεις καθώς στόχος του υπουργείου είναι να δηλωθούν όσα περισσότερα αυθαίρετα είναι δυνατό.

Ετσι, στη ρύθμιση μπορούν να υπαχθούν αυθαίρετα σε χώρους αρμοδιότητας της Κτηματικής Υπηρεσίας έπειτα από έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.

Με άλλα λόγια, επιτρέπεται η «τακτοποίηση» αυθαιρέτων σε δημόσιες δασικές εκτάσεις ή στον αιγιαλό, με τη σύμφωνη γνώμη μιας υπηρεσίας, παρότι ο γενικός κανόνας του νόμου είναι ότι η «τακτοποίηση» αυθαιρέτων σε δάση και αιγιαλό απαγορεύεται.

Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα «τακτοποίησης» για μια διετία παράνομων προσωρινών κατασκευών σε κοινόχρηστους χώρους, παρότι ο γενικός κανόνας τις απαγορεύει καθώς επίσης και αυθαίρετων εγκαταστάσεων απαραιτήτων σε μονάδες ιχθυοκαλλιεργειών.

Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για τις παραμεθόριες περιοχές, όπου δίνεται η δυνατότητα ρύθμισης για μια διετία αυθαίρετων κατασκευών σε ρέματα και παρόχθιες ζώνες στις παραμεθόριες περιοχές των περιφερειακών ενοτήτων Ξάνθης, Ροδόπης και Εβρου με συναίνεση του τοπικού δήμου και θετική γνωμοδότηση του φορέα διαχείρισης, αν πρόκειται για προστατευόμενη περιοχή.

Εκπτώσεις για τις ευπαθείς ομάδες

Για άτομα με ποσοστά αναπηρίας 80% και άνω και πρόσωπα που επιβαρύνονται φορολογικά απ΄αυτά προβλέπεται καταβολή του 15% του προστίμου. Μείωση 20% του προστίμου προβλέπεται για άτομα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω και ατομικό εισόδημα έως 12.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 18.000 ευρώ. Εκπτωση 20% θα έχουν και οι πολύτεκνοι εάν πρόκειται για την κύρια κατοικία τους, ενώ εάν θέλουν να δηλώσουν δευτερεύουσα κατοικία η οποία όμως δεν θα είναι μεγαλύτερη των 80 τ.μ. θα δικαιούνται έκπτωση 50% επί του ενιαίου ειδικού προστίμου. Οι τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ θα καταβάλουν το 30% του προστίμου.

Οι μακροχρόνια άνεργοι θα καταβάλουν μόνο το 70% του προστίμου που τους αναλογεί.

ΒΙΒΙΑΝ ΜΠΕΝΕΚΟΥ

www.ethnos.gr