Marcin Król: Την ημέρα που θα επαναστατήσει η μεσαία τάξη.

Αντίθετα με ό,τι πιστεύεται, προειδοποιεί ο Πολωνός φιλόσοφος Marcin Krόl, οι επαναστάσεις στη Δύση δεν γίνονται πλέον από τους φτωχούς και τους δυστυχείς, αλλά από τις μεσαίες τάξεις

Οι ηγέτες μας δεν έχουν συνειδητοποιήσει πως κάθονται πάνω σε δυναμίτη, λέει ο Πολωνός φιλόσοφος και εξηγεί πως η μεσαία τάξη, την οποία εμποδίζουμε να εξελιχθεί κοινωνικά, μπορεί να δει την επανάσταση ως το τελευταίο της μέσο προκειμένου να ακουστεί η φωνή της.

Οι επαναστάσεις δεν γίνονται πλέον από τους φτωχούς αλλά από τις μεσαίες τάξεις.

Πότε όμως η μεσαία τάξη αποφασίζει να ξεκινήσει μια επανάσταση; Κατ' αρχάς όταν μιλούμε για μεσαία τάξη, δεν εννοούμε το σύνολό της ούτε κάποια οργανωμένη ομάδα κι ακόμη λιγότερο μια κοινότητα, αλλά τους αρχηγούς της.

Στην κλασική περίπτωση της Γαλλικής Επανάστασης, το ρόλο της επαναστατικής πρωτοπορίας είχαν οι δικηγόροι, οι εργολάβοι, οι δημόσιοι υπάλληλοι και ένα μέρος των αξιωματικών του στρατού. Ο οικονομικός παράγοντας ήταν σημαντικός, αλλά όχι πρωτεύων.

Η αδυναμία κοινωνικής εξέλιξης.

Οι αιτίες που δημιουργούν ένα επαναστατικό ξέσπασμα είναι πάνω απ' όλα η έλλειψη ανοίγματος στη δημόσια ζωή και η αδυναμία κοινωνικής εξέλιξης.

Και το 1789, μόνο όταν η αριστοκρατία αποπειράθηκε να περιορίσει με κάθε τρόπο την επιρροή των δικηγόρων και των επιχειρηματιών, ξέσπασε η επανάσταση.

Ποιοι παραμερίζουν από τις αποφάσεις τη μεσαία τάξη.

Oι αποκλεισμοί είναι διαφορετικοί και συγχρόνως παρόμοιοι με τους παλαιούς. Ασφαλώς, η αριστοκρατία δεν μονοπωλεί πια τα κέντρα λήψης αποφάσεων, αλλά οι τραπεζίτες, οι κερδοσκόποι του χρηματιστηρίου και οι μάνατζερ που κερδίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, παραμερίζουν με τρόπο από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων τη μεσαία τάξη, η οποία υφίσταται σοβαρές συνέπειες.

Οι επαναστάσεις προκαλούνται από τους αποκλεισμούς και από το δημοκρατικό έλλειμμα. Ορθώνονται, επίσης, μπροστά στο γενεαλογικό έλλειμμα ή απλώς ενάντια στην κυριαρχία των ηλικιωμένων.

Ολες οι οδοί προόδου της σημερινής μεσαίας τάξης, η οποία στο μεγαλύτερο μέρος της αποτελείται από νέους, είναι φραγμένες είτε από εκατομμυριούχους είτε από ηλικιωμένους είτε από εκείνους που φαίνονται σαν 25χρονοι. Αυτή η κατάσταση είναι εκρηκτική.

Αδίκως πιστεύουμε πως οι νέοι, που εναντιώνονται στο σύστημα, χωρίς να χρησιμοποιούν το συνηθισμένο λόγο των πολιτικών κομμάτων και χωρίς δομημένα πολιτικά κινήματα, θα αποτύχουν να εξεγερθούν οργανωμένα. Ωστόσο, μια επανάσταση δεν έγινε ποτέ στο όνομα κάποιου ιδιαίτερου μέτρου, παραδείγματος χάριν του αυστηρότερου τραπεζικού ελέγχου, αλλά στο όνομα της αδυναμίας να συνεχίσει να ζει ο άνθρωπος με αυτόν τον τρόπο.

Ο αποκλεισμός των «μη χρήσιμων» σπουδών.

Η επανάσταση μπορεί να έρθει εξαιτίας των αποκλεισμών. Ας πάρουμε για παράδειγμα τους πανεπιστημιακούς οι οποίοι όχι μόνον στην Πολωνία αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη τρέμουν για τις θέσεις εργασίας τους, ειδικά όσοι έχουν την ατυχία να διδάσκουν μαθήματα που δεν θεωρούνται «χρήσιμα» από την Ευρωπαϊκή Ενωση, τα κράτη -μέλη και τις πολυεθνικές που επιβάλλουν τους όρους της αγοράς.

Στη Σλοβακία, για παράδειγμα, οι ανθρωπιστικές επιστήμες διαλύθηκαν και οι ειδικοί στην Ιστορία, τη Γραμματική, την Εθνογραφία ή τη Λογική αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα. Σε λίγο χρονικό διάστημα και άλλες επαγγελματικές κατηγορίες θα ακολουθήσουν. Το ίδιο θα υποστούν οι δημόσιοι υπάλληλοι των οποίων ο αριθμός κυριολεκτικά πολλαπλασιάστηκε στο παρελθόν. Φταίνε οι ίδιοι;

Σίγουρα όχι. Και τι μπορεί να κάνει ένας δημόσιος υπάλληλος με 15 χρόνια προϋπηρεσία που γνώρισε μόνο την ασφάλεια στην εργασία; Πιθανόν όχι πολλά πράγματα. Το ίδιο θα ισχύσει και για τους νέους πτυχιούχους που έχουν μείνει στο περιθώριο της αγοράς εργασίας, ή οι καλλιτέχνες, οι δημοσιογράφοι και άλλα πολλά επαγγέλματα που έγιναν εύθραυστα στην εποχή του ίντερνετ.

Η κυριαρχία των ηλικιωμένων πολιτικών.

Οι επαναστάσεις προκαλούνται από την περιθωριοποίηση. Προκαλούνται όμως και από τον ηλικιακό ρατσισμό ή αλλιώς από την κυριαρχία των γερόντων.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι ηγέτες της Γαλλικής Επανάστασης ήταν περίπου 30 ετών ενώ ο μέσος όρος ηλικίας των στελεχών που μετείχαν στη Συνθήκη της Βιέννης (1815) που επανέφερε τη συντηρητική πολιτική στην Ευρώπη ήταν πάνω από τα 60.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες σήμερα είναι μεταξύ 50-60 ετών αλλά αν λάβουμε υπόψιν τις προόδους της ιατρικής είναι πιθανόν η Μέρκελ, ο Κάμερον, ο Ολάντ να βρίσκονται ακόμη στην πολιτική. Εκτός και αν τους σαρώσει η επανάσταση.

Ομως μια επανάσταση, σε πλήρη αντίθεση με τις μεθόδους των πολιτικών κομμάτων, δεν χρησιμοποιεί πολιτικό λόγο. Η επανάσταση φωνάζει, ουρλιάζει, ο επαναστατικός ήχος είναι εκ φύσεως χαοτικός, αλλά ενίοτε ακούγεται πολύ καθαρά.

Κατά τη γνώμη μου, δεν θέλουμε την επανάσταση γιατί σημαίνει πλήρη καταστροφή πριν από την οικοδόμηση μιας νέας τάξης. Ομως οι υπεύθυνοι πολιτικοί μας εξακολουθούν να μη συνειδητοποιούν πως κάθονται πάνω σε δυναμίτη.

Δεν το κατανοούν, καθώς η εμμονή τους είναι να επιστρέψουν σε μια κατάσταση σταθερότητας που υπήρχε πριν από δέκα ή τριάντα χρόνια. Δεν γνωρίζουν πως στην Ιστορία δεν υπάρχουν δυνατότητες για επιστροφή στο παρελθόν και οι προθέσεις τους θυμίζουν την πολύ σωστή ρήση του Καρλ Μαρξ «Η Ιστορία επαναλαμβάνεται, αλλά ως φάρσα», γράφει ο Πολωνός φιλόσοφος (έγραψε στον ιστότοπο Wprost της Βαρσοβίας, εμείς μεταφράζουμε από το Presseurope, ενώ το άρθρο παρουσιάστηκε πρόσφατα στην Ελευθεροτυπία).

www.iefimerida.gr