Φυγή προς τα εμπρός;

...Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι βρισκόμαστε στη χειρότερη στιγμή του ευρωσκεπτικισμού στην Ε.Ε. και την Ευρωζώνη τόσο στις πολιτικές ελίτ όσο και στις κοινωνίες.

Στο βορρά η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση έχει γίνει συνώνυμη της κατασπατάλησης των χρημάτων των φορολογουμένων υπέρ των δημοσιονομικά προβληματικά χωρών και στο νότο ως ταυτόσημη με την κοινωνική ισοπέδωση, την κατεδάφιση των κεκτημένων, αν όχι με καθεστώς στρατιωτικής κατοχής.

Σ' αυτό συνολικά το αρνητικό κλίμα έρχεται η αόριστη και γενικόλογη επί του παρόντος πρόταση της Μέρκελ για Οικονομική Διακυβέρνηση-Πολιτική Ενοποίηση, σε μια δραματική στιγμή που δεν θυμίζει σε τίποτα την εποχή που είχαν υποβληθεί τα δύο παλαιότερα γερμανικά ομοσπονδιακά οράματα, το ντοκουμέντο του συμβούλου του καγκελαρίου Κολ Λάμερς το 1994 και η πρόταση το 2000 του τότε υπουργού Εξωτερικών Φίσερ για Ευρωπαϊκό Σύνταγμα.

Ας θυμηθούμε ότι η αιχμή του δόρατος των αντιπάλων της Συνταγματικής Συνθήκης που απορρίφθηκε στα δημοψηφίσματα της Γαλλίας και της Ολλανδίας το 2005 ήταν ο «πολωνός Υδραυλικός», το δικαίωμα δηλαδή ελεύθερης μετακίνησης εργαζομένων με το εργασιακό πλαίσιο και το κοινωνικό κόστος της χώρας προέλευσης.

Σήμερα ο ζήλος της καγκελαρίου υπέρ της μετάλλαξης της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. σε Ομοσπονδία κινδυνεύει να πείσει ένα μεγάλο κομμάτι της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης ότι όσο προχωρεί η ολοκλήρωση τόσο θα γίνεται αδύνατη η απομάκρυνση από μια δημοσιονομική λιτότητα διαρκείας που θα καταδικάσει το νότο σε χρόνιο μαρασμό.

Η Ιστορία τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ιταλίας έχει αποδείξει περίτρανα ότι η πολιτική ενοποίηση είτε με τη μορφή Ομοσπονδίας είτε Ενιαίου Κεντρικού Κράτους δεν λύνει αυτόματα το πρόβλημα των περιφερειακών αποκλίσεων βορρά-νότου, αλλά, αντίθετα, του προσδίδει παροξυσμική μορφή:

Στις ΗΠΑ, η ανάγκη του βορρά για φθηνά εργατικά χέρια οδήγησε με το πολιτικά ορθό πρόσχημα της κατάργησης της δουλείας στον Εμφύλιο Πόλεμο του 1862-7, με το νότο να διοικείται για δεκαετίες ως κατεχόμενη και ηττημένη χώρα.

Στην Ιταλία, η κατάκτηση του Βασιλείου της Νάπολης από το Βασίλειο της Ιταλίας το 1860 υπήρξε μια κραυγαλέα διάψευση των οραμάτων ευημερίας και εκδημοκρατισμού των νοτίων, που βρέθηκαν σε λίγα χρόνια βυθισμένοι στην ύφεση και εξωθήθηκαν στην παρανομία και τον παρασιτισμό.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το νότο της Ευρωζώνης, στο σύνολό του τα τελευταία δύο χρόνια κλονίσθηκαν όλα τα κεκτημένα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης: Σε Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιταλία και Ισπανία είναι κυρίαρχη η βεβαιότητα για μια παλινδρόμηση στο επίπεδο ζωής πριν από την έναρξη των κοινοτικών εισροών αλλά και σε ό,τι αφορά ειδικότερα την Αθήνα, τη Μαδρίτη και τη Λισαβόνα, το ευρωπαϊκό πλαίσιο από εγγυητής της πολιτικής ομαλότητας και της πολιτικής σταθερότητας προβάλλει ως καταλύτης των σοβαρότερων αμφισβητήσεων των πολιτικών συστημάτων από την πτώση των δικτατορικών καθεστώτων στα μέσα της δεκαετίας του '70.

Με άλλα λόγια, ακόμη και αν διατυπωθεί σε επίπεδο κορυφής ένας συμβιβασμός που να δρομολογεί ταυτόχρονα με κάποια δειλά αναπτυξιακά μέτρα την πορεία προς την υπερεθνική ομοσπονδιακή μετάλλαξη της Ευρωζώνης και της Ε.Ε., δεν είναι καθόλου βέβαιη η διασφάλιση της λαϊκής νομιμοποίησης.

Ακόμη χειρότερο από εγγυητής σταθερότητας η ομοσπονδιακή προοπτική με τα σημερινά δεδομένα, θα μπορούσε να καταστεί καταλύτης πολιτικών και κοινωνικών ανατροπών σε εθνική και ευρωπαϊκή κλίμακα.

Γ. Καπόπουλος 

www.logoplokies.gr