Στα Ιωάννινα το 2013 το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Μουσείων.

Στην πόλη των Ιωαννίνων και στο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης ενδέχεται να διεξαχθεί η επόμενη συνάντηση του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Μουσείων όπως προτάθηκε στις εργασίες του 35ου Φόρουμ που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες στην Πορτογαλία. Η πρόταση αυτή κατατέθηκε στη διάρκεια των εργασιών και έτυχε της αποδοχής των μελών του Ευρωπαϊκού Φόρουμ. Αξίζει να σημειωθεί, όπως είχαμε παρουσιάσει στο φύλλο της Τρίτης, ότι η συμμετοχή του Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων στην τελική φάση του διαγωνισμού για την ανάδειξη του Ευρωπαϊκού Μουσείου της χρονιάς, συγκέντρωσε πολλές θετικές γνώμες από τα μέλη του Φόρουμ.

Η διαδικασία βράβευσης πραγματοποιήθηκε από τις 16 έως τις 19 Μαΐου στο Μουσείο του Penafiel της Πορτογαλίας. Στην τελική φάση, ύστερα από επίσκεψη των κριτών του θεσμού στα 57 Μουσεία της Ευρώπης, τα οποία είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον να κριθούν, επελέγησαν 31, τα οποία πληρούσαν τις αυστηρές προδιαγραφές αναφορικά με: α. τη θέση των Μουσείων στην κοινωνία, β. τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς, γ. τις συνεργασίες με άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, δ. τη διαρκή ανανέωση και τη διεύρυνση του έργου τους σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, ε. την αξιοποίηση της τεχνολογίας.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων (ΑΜΙ), το οποίο υπάγεται στη Διεύθυνση της ΙΒ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, μετά την κατάθεση των αναλυτικών στοιχείων ταυτότητάς του, την επιτόπια επίσκεψη και την εισήγηση των κριτών της σχετικής επιτροπής, προκρίθηκε ως υποψήφιο (nomination) για την τελική αναμέτρηση, αφού κάλυπτε με τον καλύτερο τρόπο τα ποιοτικά κριτήρια που είχαν τεθεί. Οι αρχαιολόγοι Κωνσταντίνος Σουέρεφ, Προϊστάμενος της ΙΒ΄ ΕΠΚΑ, και Ελένη Κοτζαμποπούλου, Αναπληρώτρια Προϊσταμένη του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Ηπειρωτικών Σπουδών, παρέστησαν εκ μέρους του ΥΠΠΟΤ και του ΑΜΙ στο Penafiel, για να συμμετάσχουν στις δημόσιες συνεντεύξεις και στις άλλες δραστηριότητες της συνάντησης των επίλεκτων ευρωπαϊκών Μουσείων.

Οι έπαινοι για το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης 

Οι κριτές και η επιτροπή του διαγωνισμού επαίνεσαν ιδιαίτερα: α. την πρόσφατη επανέκθεση στο ΑΜΙ, στο πλαίσιο του Γ΄ ΚΠΣ, με συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, β. την καινοτόμο και πρωτοποριακή μουσειολογική πρακτική, γ. τις πολιτιστικές εκδοχές της Ηπείρου, οι οποίες στην επανέκθεση παρουσιάζονται ως πτυχές των κατοίκων από τα προϊστορικά στα υστερορωμαικά χρόνια, δ. τις προκλήσεις για ανοιχτό διάλογο των επισκεπτών με επεισόδια της ιστορίας και της αρχαιολογίας. Εκτίμησαν, επίσης, την ενεργητική δυναμική του Μουσείου να φιλοξενεί συνέδρια, διαλέξεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, περιοδικές εκθέσεις με θέματα ξεχωριστής εμβέλειας στην κοινωνία, όπως για το Μέγα Αλέξανδρο και τον Αστερίξ ακόμα και με συνεργάτες από άλλες χώρες. 

Το ΑΜΙ επαινέθηκε ιδιαίτερα: α. για τη σημαντικότατη αύξηση της επισκεψιμότητάς του, β. για την αισθητική του αρτιότητα, η οποία συνδυάζει το εξαιρετικό περιβάλλον, το μοντέρνο κέλυφος της αρχιτεκτονικής του Άρη Κωνσταντινίδη, γ. για την ουσιαστική διάρθρωση και τη φιλική ατμόσφαιρα την οποία δημιούργησαν οι συντελεστές της επανέκθεσης υπό τον Κωνσταντίνο Ζάχο και επικαιροποιούν οι τωρινοί συνεργάτες, δ. για την ποιοτική δημόσια εικόνα του, ε. για την οικεία ατμόσφαιρα που προσφέρει. 

Το βραβείο για το Ευρωπαϊκό Μουσείο του έτους 2012 κέρδισε τελικά το νεοσύστατο Μουσείο Madinat al-Zahra, στην Ανδαλουσία της Ισπανίας, το οποίο περιλαμβάνει τον αρχαιολογικό χώρο της μουσουλμανικής πρωτεύουσας του 10ου αιώνα, επειδή θεωρήθηκε «μία απτή μνήμη του πολύμορφου και ποικίλου παρελθόντος της Ανδαλουσίας και προσφέρει μία δυναμική γέφυρα ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτισμούς της Ευρώπης». Οι υπόλοιπες διακρίσεις αφορούσαν Μουσεία άλλου τύπου, όπως νεότερων πολιτισμών, υφαντών, γεύσεων, πολυεθνικών, λαϊκής ιστορίας, μαριονετών και ενός κοιμητηρίου ιστορικής μνήμης. Η παρουσία του ΑΜΙ στο Forum των Μουσείων της Ευρώπης ήταν η επίσημη εκπροσώπηση του ΥΠΠΟΤ και μαζί με το Μουσείο Νίκος Καζαντζάκης προέβαλαν διεθνώς τη σύγχρονη και ριζοσπαστική μουσειακή πραγματικότητα της Ελλάδας.

Την υποψηφιότητα και τη συμμετοχή του ΑΜΙ στη συνάντηση του Penafiel υποστήριξαν υλικά και ηθικά το ΥΠΠΟΤ, η Γενική Διεύθυνση αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Ηπειρωτικών Σπουδών, η Εταιρεία των Φίλων του ΑΜΙ, τα ελληνικά ΜΜΕ και η τοπική κοινωνία των Ιωαννίνων. Οι εντυπώσεις των εκπροσώπων των άλλων Μουσείων των χωρών της Ευρώπης σχετικά με το ΑΜΙ υπήρξαν, κατά γενική ομολογία, άριστες. Οι εισηγήσεις και οι συζητήσεις για τις καινοτομίες στα Μουσεία, για την αναζωογόνηση των πολιτιστικών προγραμμάτων, για τον ρόλο των Μουσείων στα πολιτιστικά της Ευρώπης, για τις νεοσύστατες μουσειολογικές τάσεις, υπήρξαν γόνιμες και μία εξαιρετική εμπειρία για τους συμμετέχοντες. Οι εκδηλώσεις για τα Ευρωπαϊκά Μουσεία στο Penafiel της Πορτογαλίας, πέρα από την ακτινοβολία που προσέφερε στο ΑΜΙ, για το οποίο ενημερώθηκαν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, οδήγησε την επιτροπή του Forum και των βραβείων για το Ευρωπαϊκό Μουσείο του 2013 να προτείνουν τα Ιωάννινα για την επόμενη ετήσια συνάντηση.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

www.epirusgate.blogspot.com