Ζήτημα Δημοκρατικής νομιμοποίησης.

• Η κρίση χρέους στην Ελλάδα και σε πολλές χώρες της ευρωζώνηςπροσεγγίζει την οικονομική, κοινωνική και πολιτική καταιγίδα που έχουμεπεριγράψει στο Βαμπίρ και Κανίβαλοι (2004). Όσο περνά μάλιστα ο χρόνος θαβλέπετε ότι πίσω από την κρίση δημοσίου χρέους υποβόσκει η δημογραφική γήρανση.Μερικοί έχουμε το ατύχημα να βλέπουμε το εφιαλτικό «έργο» δύο φορές. Τη μιαστην ανάλυση μας, στη φαντασία μας, την άλλη στην πραγματικότητα σαν απόφθαρμένη, κομμένη κόπια. Πολλοί ενοχλούνται και από τις έγκαιρεςπροειδοποιήσεις κινδύνου, μια και καταστρέφουν την ατμόσφαιρα της μέθης, καιδεύτερη φορά ξανατσατίζονται όταν αυτές επιβεβαιώνονται και συνεπώςκαταστρέφονται οδυνηρά  οι συλλογικέςαυταπάτες μιας δεκαετίας. Αυτό συνέβη και με τις ύστατες κραυγές αγωνίαςενώπιον του ναρκοπεδίου όπως ήταν η προεκλογική του Ε, Πρόεδρε!.

• Τώρα η κρίση ξεπερνά το κλασικό «τι να κάνουμε;». Αφορά στο«ποιός», «πότε», «πώς». Άντε να πείσεις 17 κοινοβούλια, 17 εκλογικά σώματα καικαμιά εξηνταριά κόμματα για να υπάρξει κοινή, αμοιβαία εγγύηση του δημοσίουχρέους και να υπάρξουν μεταβιβάσεις πόρων από τις πλεονασματικές στιςελλειμματικές χώρες. Άντε να πείσεις τον Φιλανδό για το ευρωομόλογο ή τονΓερμανό για να μπορεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να προσφέρει αναγκαίααπεριόριστη ρευστότητα στο EFSF, σε κυβερνήσεις και τράπεζες, δηλαδή ουσιαστικάνα «κόψει χρήμα». Ίσως η ευρωζώνη με τις 17 κυβερνήσεις να μη μπορεί μόνη τηςνα αντιμετωπίσει την κρίση χρέους και να χρειαστεί συγχρηματοδότηση του EFSFαπό το G20, τις χώρες του BRIC ειδικά από την πλεονασματική Κίνα. Όλα αυτά όμωςθέλουν χρόνο και για μας ο χρόνος τελειώνει. Έρχεται μια στιγμή στη διαχείρισητης κρίσης που τίθεται ένα Ζήτημα Πολιτικό Ζήτημα Ηγεσίας σε εθνική, ευρωπαϊκήκαι παγκόσμια κλίμακα. Ζήτημα Δημοκρατικής Νομιμοποίησης.

• Η Ελλάδα είναι παγιδευμένη σε μια οριακή παράδοξη κατάσταση:να μείνει στο ευρώ θα φαίνεται δυσβάσταχτο λόγω του καθοδικού σπιράλ ύφεσης -χρέους. Να φύγει μόνη της θα είναι καταστροφικό όχι μόνο στο οικονομικό επίπεδοαλλά και στο «γεωπολιτικό» της περιοχής. Να την εξαναγκάσουν σε έξοδο μπορεί νατροφοδοτήσει ένα απροσδιόριστο οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό και νομικόΑρμαγεδδώνα σ' όλη την ευρωζώνη και ενδεχόμενα την παγκόσμια οικονομία.

• Τα Προγράμματα Διάσωσης, όπως έχουμε αναλύσει, βασίζονται σεμερικές φαντασιωτικές υποθέσεις, σ' ένα σύστημα αμοιβαίων προσποιήσεων για ναδοθεί το δανεικό χρήμα, να «κερδηθεί» χρόνος και «βλέπουμε». Άντε μπας καιέρθει η παλίρροια μιας νέας ανάκαμψης στον κόσμο η οποία μαζί με τα υπερωκεάνιαθα σήκωνε και τις βάρκες. Αντί όμως για αυτήν έρχεται μια Μεγάλη Συρρίκνωσηστην παγκόσμια οικονομία και το κάθε τι γίνεται πια αυτοτροφοδοτούμενοςπανικός. Οι κατά συνθήκη προσποιήσεις στην ευρωζώνη δοκιμάζονται, ο φαύλοςκύκλος στην Ελλάδα γίνεται ξέφρενος, τα παλίνδρομα κύματα απειλούν να καταπιούνκαι τη λεγόμενη ιστορική συμφωνία της 21ης Ιουλίου που δεν έχει επικυρωθεί ενώμερικές δυνάμεις, πέρα από τις γνωστές κερδοσκοπικές, το ξανασκέφτονται μήπωςπρέπει να μετατρέψουν την SD (selective default), σε συντεταγμένη D! Οισχετικές πιέσεις και εντάσεις θα ξετυλίγονται απ' ότι φαίνεται γύρω από τηνεπόμενη δόση, αρχές Δεκεμβρίου. Πιθανόν το IMF να θέσει πρώτο ζήτημα αξιόχρεουτης Ελλάδας, αν δε το μπλοκάρουν έγκαιρα οι Αμερικάνοι για γνωστούς δικούς τουςλόγους.

• Η Ελλάδα, έτσι κι αλλιώς βρίσκεται μπροστά σε ιστορικέςκαταστάσεις που θα κρίνουν την τύχη της για μια ολόκληρη γενιά και συνεπώςχρειάζεται ενισχυμένη δημοκρατική νομιμοποίηση στη διαχείριση της κρίσης. Είναιεπείγουσα ανάγκη κάτι να αλλάξει στην κεντρική πολιτική σκηνή ώστε να υπάρξειαποσυμπίεση, να εξελιχθεί ομαλά ο ψυχολογικός κύκλος «άρνηση τηςπραγματικότητας, θυμός, αγανάκτηση, κατάθλιψη, δημιουργική προσαρμογή καιαλλαγή» ώστε τουλάχιστον να αποφευχθεί η ροπή προς το χειρότερο, τοαυτοκαταστροφικό σενάριο και να επιτευχθεί τουλάχιστον μια ελάχιστη αναγκαίαεθνική και κοινωνική συνοχή ενώπιον των μεγάλων κινδύνων. Οι επιλογέςδημοκρατικής νομιμοποίησης των αποφάσεων μπορεί να είναι:

Πρώτη, η κυβέρνηση κερδίζει ντε φάκτο νομιμοποίηση στηνκοινωνία για να αποφευχθούν τα χειρότερα. Έχει συμβεί να εκλεγεί κάποιος μ' έναπρόγραμμα όπως ο Ρούζβελτ και στη συνέχεια να κάνει «άλλα» λόγω κραχ ή πολέμουκαι τελικά να έχει στο πλευρό του την ανάδυση μιας σιωπηλής πλειοψηφίας. Σ' έναβαθμό το πέτυχε προσωρινά και αυτή η κυβέρνηση όπως έδειξαν οι δημοτικέςεκλογές. Ωστόσο για σειρά λόγους, όχι μόνο με δική της ευθύνη, απέτυχε ναδημιουργήσει στην κοινωνία μια τραγική συναίσθηση μιας κοινής μοίρας. Δεσυγκεντρώθηκε στο «λιγότερα και καλύτερα» crisis management, στα χειροπιαστά αποτελέσματα αλλά κατά καιρούς χάνεται, μη μπορώντας να ξεκοπεί από τις αρχικέςψευδαισθήσεις της. Έκαψε αρκετό κοινωνικό και πολιτικό κεφάλαιο.

Δεύτερη, μετεξέλιξη σε κυβέρνηση εθνικής ανάγκης, ευρύτερηςβάσης, διαφορετικής υφής απ' αυτήν που πρότεινα προεκλογικά με το Ε, Πρόεδρε!,η οποία πρέπει να έχει θητεία το ελάχιστο ενός χρόνου μέχρι την προκήρυξηεκλογών ώστε να ενταχθεί ομαλά η χώρα στο νέο ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης (ESM2013). Ενδεχόμενα με Πρωθυπουργό κοινής αποδοχής, με επιφάνεια στην ευρωπαϊκήδιαπραγμάτευση, δίχως μεγάλες ανακατωσούρες στο μηχανισμό διοίκησης. Τομειονέκτημα της πιθανόν να είναι ότι όλοι θα βγάζουν την ουρά τους απ' έξω καιθα επιδοθούν σε μια παρατεταμένη ανεύθυνη προεκλογική εκστρατεία. Το πρόβλημαεδώ είναι η γνωστή αθλιότητα του ευρύτερου πολιτικού συστήματος και η απουσίακουλτούρας συνεννόησης και στοιχειωδώς συναίνεσης που θα ενίσχυε τηδιαπραγματευτική θέση της χώρας.

Τρίτη, άμεση προκήρυξη εκλογών. Η κυβέρνηση δυστυχώς έχασετο timing να υποβάλλει στο εκλογικό σώμα τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου ώστε νααποφασίσει ο ίδιος ο λαός αν θέλει διάσωση εντός του ευρώ ή άμεση χρεοκοπία καιαποχώρηση από το κοινό νόμισμα. Το μειονέκτημα αυτής της «καθαρής» λύσης είναιη πολιτική αστάθεια στο κρίσιμο τρίμηνο που ακολουθεί και οι κίνδυνοι μιαςτυφλής εξέλιξης προς τη χρεοκοπία και της εγκατάλειψης μας και από πολύτιμουςεταίρους. Το κλίμα ήδη έχει γίνει βαρύ για την Ελλάδα στην κοινή γνώμη καιπαραδοσιακών φίλων μας. Την ανησυχία εντείνει η τυχοδιωκτική ηθελημένη άγνοιατης κατάστασης που έδειξε στη Θεσσαλονίκη ο αρχηγός της αξιωματικήαντιπολίτευσης και η υψηλού κινδύνου αναφορά του σε ενδεχόμενο διπλών απανωτώνεκλογών! Δηλαδή μιας επικίνδυνης περιπέτειας στην πιο τραγική στιγμή τουΕλληνισμού μετά το χαοτικό πραξικόπημα στην Κύπρο και την εισβολή της Τουρκίας.

Τέταρτη, δημοψήφισμα για να αποφασίσει ο λαός στο ιστορικόδίλημμα διάσωση πάση θυσία εντός του ευρώ ή επιστροφή στη δραχμή. Τομειονέκτημα είναι ότι δεν υπάρχει βιωμένη κουλτούρα δημοψηφισμάτων και είναιπολύ δύσκολο να μορφοποιηθεί με ευρύτερη συναίνεση το σχετικό ερώτημα.Ενδεχόμενα μπορεί να εντείνει τον εθνικό διχασμό ενώπιον των μεγάλων κινδύνων.

Πέμπτη, ανάδυση νέων δυνάμεων έξω από το καθιεριωμένοπολιτικό σκηνικό που θα έβγαζαν τη χώρα από την κρίση. Μέχρι στιγμής όμως καιστο αμέσως επόμενο κρίσιμο χρονικό διάστημα, παρά τη ρευστότητα, τις ζυμώσεις,και την αναταραχή, οι δυνάμεις αδράνειας είναι ισχυρότερες και δεν προβλέπεταισύντομα η ανάδυση μιας αξιόπιστης νέας εναλλακτικής πρότασης. Στο μέλλον είναισίγουρο, αλλά "μακροπρόθεσμα θα είμαστε νεκροί" όπως λέει ο μακαρίτης ο Κέινς.

Όλες αυτές οι επιλογές έχουν σημαντικό ρίσκο αλλά φαίνεταιότι η δεύτερη λύση, υπό προϋποθέσεις, είναι η πιο πρόσφορη και με την ευρύτερηαποδοχή στην κοινωνία και την ευρωζώνη. Λογικά, έτσι είναι, αλλά τοπαράλογοκυριαρχεί εδώ και καιρό στη ζωή της Ελλάδας.

Είναι αυτονόητο ότι το βάρος των εξελίξεων δεν μπορεί να τοαναλάβει ένας ή περισσότεροι μεμονωμένοι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ στην πρώτηψηφοφορία για ένα σοβαρό ζήτημα διαφωνίας.

Θα ήταν τυχοδιωκτικό να προκληθούν τυφλές εξελίξεις εν μέσωχρεοκοπίας. Χρειάζεται συνεννόηση και συντεταγμένη κίνηση προς τα μπρος από τιςυπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις της χώρας.

To Istologio tou Mimi Androulaki