Συνάντηση με την Ιστορία: Η κυρία Πηνελόπη, 91 Ετών, Ξετυλίγει το Νήμα της Μνήμης
Παρασκευή 5 Ιουλίου 2024
91 Χρόνια Ζωής: Πόλεμος, Πείνα και Επιβίωση | Η Ιστορία της κυρίας Πηνελόπης
Τα πολύ συχνά επώνυμα Ελλήνων που προέρχονται από αλβανικές λέξεις
Εκτός
από αυτά, αλβανικής προέλευσης λέξεις
χρησιμοποιούνται στην καθημερινότητα
του ομιλητή της ελληνικής.
Έχουμε
ξαναπεί ότι ο γλωσσικός δανεισμός,
δηλαδή η διαδικασία κατά την οποία μία
γλώσσα παίρνει στοιχεία (κατά βάση
λεξιλόγιο) από μία άλλη και τα ενσωματώνει
στη δική της πραγματικότητα, είναι κάτι
που το βρίσκουμε σε κάθε γλώσσα του
κόσμου. Ως εκ τούτου και στα
ελληνικά.
Συνήθως, όταν σκεφτόμαστε
για δάνειες λέξεις στα ελληνικά, το
μυαλό μας θα πάει κατευθείαν στις δύο
γλώσσες «υψηλού κύρους»: Τα αγγλικά,
που είναι κυρίως η γλώσσα της τεχνολογίας
αλλά και τα γαλλικά. Υπάρχουν όμως και
μία σειρά από άλλες γλώσσες που δανείζουν
την ελληνική.
Ένα πολύ καλό
παράδειγμα είναι οι αλβανικές λέξεις
ή, για να το θέσουμε καλύτερα, οι λέξεις
αλβανικής προέλευσης. Πολλές από αυτές
έχουν ενσωματωθεί τόσο καλά στην ελληνική
γλωσσική πραγματικότητα που δεν φαίνεται
καν ότι είναι δάνειες.
Η μάλλον
πιο γνωστή λέξη που χρησιμοποιούμε στα
νέα ελληνικά και η οποία έχει αλβανική
προέλευση, είναι η λέξη σβέρκος, η οποία
προέρχεται από την αλβανική λέξη zverk,
-u. H συγκεκριμένη λέξη σημαίνει, όπως
και στα ελληνικά, το πίσω μέρος του
λαιμού.
Αλλή μία πολύ γνωστή λέξη
που έχει χρησιμοποιηθεί και στην αργκό
παλαιότερων δεκαετιών είναι η λέξη
τσίφτης, που βγαίνει από το αλβανικό
qift που σημαίνει το γεράκι. Όπως και οι
λέξεις μπέσα (και μπαμπέσης), μπάκα,
μπουσουλάω, φλογέρα, η λούτσα ακόμα το
κοκορέτσι.
Το πιο εντυπωσιακό
βέβαια είναι ότι η πιθανότερη ετυμολογία
της λέξης λουλούδι έρχεται από το
αλβανικό lule, με πανάρχαια πορεία στον
χρόνο, και πέρασε στα νέα ελληνικά μέσω
των αρβανίτικων. Σε αυτό το ζήτημα βέβαια
υπάρχουν κάποιοι που θεωρούν ότι η λέξη
προέρχεται από το λατινικό lilium, εκδοχή
όμως που είναι σίγουρα λιγότερο
πιθανή.
Εντυπωσιακό είναι επίσης
ότι πολλά ελληνικά επώνυμα έχουν ως
βάση αλβανική ρίζα: Μπούρας, Λάγιος,
Γκ(ι)ώνης, Πλιάκος, Σιούτος, Λάλας, Βλάμης
κτλ. είναι μερικά χαρακτηριστικά
παραδείγματα.
Όπως έχουμε πει και
αλλού, η ιστορία των λέξεων μπορεί να
μιλήσει για τη συνύπαρξη των λαών εδώ
και αιώνες. Προφανώς, αντίστοιχα πολλές
ελληνικές λέξεις χρησιμοποιούνται στην
Αλβανία και στα Βαλκάνια.
Νίκος Σταματίνης
Ανεύρεση ναρκωτικών μέσα στις φυλακές Ιωαννίνων
Εντοπίστηκαν μέσα σε αποχετευτικό φρεάτιο λυμάτων συνολικά 168 συσκευασίες με 80 γραμμάρια κοκαΐνης
Ναρκωτικές ουσίες στο Κατάστημα Κράτησης Ιωαννίνων βρέθηκαν και κατασχέθηκαν χθες (4-7-2024) το μεσημέρι.
Ειδικότερα, ύστερα από έκτακτο έλεγχο που διενήργησαν σωφρονιστικοί υπάλληλοι εντόπισαν 100 συσκευασίες με κοκαΐνη, συνολικού βάρους 48,1 γραμμαρίων, μέσα σε αποχετευτικό φρεάτιο λυμάτων, που βρίσκεται στον κοινόχρηστο χώρο λουτρών κελιού.
Ακολούθως, στο σημείο κλήθηκαν κλιμάκια αστυνομικών της Υποδιεύθυνσης Ασφάλειας Ιωαννίνων και του Τμήματος Εγκληματολογικών Ερευνών της Γενικής Περιφερειακής Αστυνομικής Διεύθυνσης Ηπείρου, όπου παρουσία Εισαγγελέως Πρωτοδικών Ιωαννίνων, πραγματοποιήθηκε περαιτέρω έλεγχος, κατά τον οποίο βρέθηκαν στο ίδιο φρεάτιο και σε βαθύτερο σημείο, ακόμη 68 συσκευασίες με κοκαΐνη, συνολικού βάρους 31,89 γραμμαρίων.
Προανάκριση για την υπόθεση ενεργείται από το Τμήμα Δίωξης Ναρκωτικών της Υποδιεύθυνσης Ασφάλειας Ιωαννίνων.
«Αν ξαναγίνω νύφ’, θα ξέρω να προσκυνήσω»
Χρήστος Α. Τούμπουρος
Πέμπτη 4 Ιουλίου 2024
Εθελοντική Αιμοδοσία του Συλλόγου Σαρακατσαναίων Ν.Πρεβέζης
Ο Σύλλογός μας σε συνεργασία με το Νοσοκομείο Πρέβεζας, διοργανώνει το Σάββατο 6 Ιουλίου 2024 το απόγευμα από 18:00 μ.μ. έως 20:00 μ.μ. στην Σαρακατσάνικη Στάνη στα Φλάμπουρα Πρέβεζας Εθελοντική Αιμοδοσία για να ενισχύσει την Τράπεζα Αίματος του Συλλόγου.
Λύκος κατασπάραξε ένα ολόκληρο κοπάδι πρόβατα
Στο έλεος των λύκων οι κτηνοτροφικές μονάδες, δεν νοιάζεται κανείς για την κτηνοτροφία.
Απεγνωσμένος είναι ο κτηνοτρόφος στην Αταλάντη Λοκρών, ο οποίος κατήγγειλε επίθεση από λύκο σε 24 πρόβατα που εκτρέφει, το πρωί της Πέμπτης (4/7).
Ο κτηνοτρόφος ανέφερε ότι πρόκειται για έναν μεγαλόσωμο λύκο, ο οποίος έχει εμφανιστεί στην περιοχή εδώ και λίγες μέρες, τόνισε, δε, ότι έχασαν τη ζωή τους πάνω από 24 ζώα.
Ο λύκος υπερπήδησε φράχτη ύψους 1,5 περίπου μέτρου και άρχισε να πνίγει τα πρόβατα μέσα στο ποιμνιοστάσιο…
Στο χωριό μας χτίσαμε τις ομορφότερες παιδικές αναμνήσεις
Το 42ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Σαρακατσαναίων. Με τη λάμψη της παράδοσης και τη σκιά της ιστορίας
Η Κληρονομιά Ζωντανεύει: Το 42ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Σαρακατσαναίων
Παραγωγή:
|
Ο φίλος μου ο Κανέλλος και το βιολί του
Αναμνήσεις από τον στρατό. Οκτώβρης χίλια εννιακόσια εβδομήντα ένα (1971). Ένα μουντό μεσημέρι το καμιόνι κατεβάζει έξω από το στρατόπεδο εκεί κοντά στο Ξηροκάμπη στην Σπάρτη. Παιδιά της πατρίδας βλαστάρια σχεδόν από όλα τα μέρη της χώρας μας καθώς φτάνουμε προτού το απόγευμα περιμένοντας τον κουρέα, χαϊδεύοντας τα κατσαρά μου μακριά μαύρα μαλλιά που σε λίγο θα τα αποχωριστώ. Καιρός να μπούμε μέσα στο στρατόπεδο. Βλέπω ένα χωριατόπαιδο με κόκκινα μάγουλα να κρατάει ένα βιολί, ήταν μαζί με τον πατέρα του. πάω και τους πιάνω κουβέντα.
-Με ρωτάει ο πατέρας από είσαι εσύ παλικάρι μου?
-Του απαντάω, από ένα χωριό από τα Γιάννενα, αλλά μένω χρόνια στην Αθήνα.
-Άκου παιδί μου λέει ο πατέρας, εμείς είμαστε από εδώ κοντά από την Τσακωνιά, ο γιός μου ο Κανέλλος δεν έχει βγει από το χωριό, ενώ εσείς οι Ηπειρώτες μεγαλώνετε απότομα και ξέρετε τα κατατόπια της ζωής, αν θές πρόσεξέ τον λιγάκι.
-Έννοια σας και θα τον προσέχω όσο μπορώ.
Άκου Κανέλλος περίεργα ονόματα μωρέ. Κανέλλο λέγαμε στο χωριό το μοσχαράκι του μπάρμπα Σταύρου και τσακώνικες της μελιτζάνες καλά λένε ο στρατός είναι δεύτερο σχολείο.
Μπαίνοντας μέσα βλέπω τον φίλο μου το Σταυρόπουλο από την Πλακωτή Θεσπρωτίας, αφού τα είπαμε εκεί στο ποδαράτο και όρθια μέχρι να μας μαζέψουν στο γήπεδο του λέω: μΜεγάλε άκου φιλοσοφία που έμαθα, δεν κάνουμε τον επιδειξία, όσο λιγότερο γνωρίζουν το όνομά σου τόσο λιγότερο το χρησιμοποιούν. Τέλος ένας λοχίας ανέλαβε για το βραδινό και να μας πάει στους θαλάμους. Εκεί πήραμε και το πρώτο βάπτισμα του πυρός. Ξέρετε λέει αυτός ο κόπανος τι θα πει ΚΕΕΜ. Ξέρω πετάγεται ένας Ροδίτης ,Κέντρο Εκπαίδευσης Εφοδιασμού Μεταφορών. Λάθος στραβάδι, κορίτσια εδώ εκπαιδεύονται μαλάκες και επειδή δεν το ήξερες πάρε πέντε κάμψεις. Μάλλον δεν θα τα πάμε καλά με τούτον εδώ λέω είναι επικίνδυνος ο άνθρωπος χωρίς παιδεία, αλλά λέω και πάλι κάτι τέτοιους βάζουν σε αυτή την θέση και τους δίνουν εξουσία δεν τον βλέπεις φουσκώνει σαν παγώνι.
Ο καιρός περνάει με πολλά στραβά και ανάποδα αλλά τι λέμε : “όπου σταματάει η λογική ξεκινάει ο στρατός.” Ο φίλος μου οΤζουβάρας τα έχει με τους Πόντιους .
-Μην κάνεις παρέα με αυτού νους είναι πονηροί. -Γιατί ρε τι σου κάναν.
-Ο πεθερός μου είναι Πόντιος και όταν πήγα και του ζήτησα την Σουλτάνα και τον ρώτησα τι μου δίνει για προίκα με βγάζει σε ένα λιβάδι και μου λέει: αυτά παιδί μου και να τάβρω Όταν φάγαμε το μέλι με την Σουλτάνα πήγα στην Καλαμαριά να πάρω την προίκα, του λέω -Πεθερέ τα χωράφια και τον ταύρο που μου έταξες. και τι μου λέει ο Πόντιος
-Πιά χωράφια παιδάκι μου και ποιόν ταύρο “αυτά σου είπα και αν τα βρώ”, κατάλαβες εγώ πιάστηκα Πόντιος.
Αλλά ξέχασα τον Κανέλλο, αφού γνωριστήκαμε καλύτερα τον συνόδευα στο βιολί από τα μακρόσυρτα Ηπειρώτικα μπήκαμε στα Τσακώνικα με το κόψιμο στην τελευταία συλλαβή εκείνο [σουπα μανα μ ],του είχαμε αλλάξει τα ΄φώτα.
Πολλοί από εμάς πιάναμε κανά τραγούδι, ο Σπυριδάκης από την Κρήτη την [γριά Παγώνα΄], ο Ασλανίδης από το Κιλκίς [σε ένα γεφυρόπον όμορφον κορτσόπον] και ο πατριώτης μου ο Μπέζας [ βασιλικός θα γίνω].
Μια μέρα αυτός ο κόπανος ο λοχίας μας άκουγε και ήρθε να δώσει μια παραγγελιά στον Κανέλλο, μα ο Κανέλλος δεν την έπαιξε. Και τι κάνει το κωλόπαιδο, του σπάει το βιολί έγινε ένας χαμός εκεί. Όταν πήρα σαρανταοκτάωρη και ήρθα στην Αθήνα το έφτιαξα.
Πέρασε λίγος καιρός και μαθαίνουμε ένα βράδυ ότι ο Κανέλλος τον έκανε τόπι τον λοχία εκεί στο σκοτάδι δίπλα στο όρχω και άντε τώρα να βρεις ποιος τον χτύπησε, αυτός είπε ότι έπεσε.
Θυμάμαι κάτι που είναι για γέλια και για κλάματα. Δύο Λαρισαίοι ο ένας αρχιλοχίας τεχνικός ώρχου φωνάζει ο φαντάρος ο πατριώτης του με την ντοπιολαλιά του
-“κυρ αρχιλοχία κυρ αρχιλοχία του μπουζί !!
-Τι έγινε ρε του ΄μπουζί
-Έπεσε μες στου κάρτερ, (φαντάσου πόσο ιδέα είχε από αυτοκίνητο)
-Γρήγορα ρε να του βγάλτει.
Τελείωσε η βασική εκπαίδευση και πήγαμε στις μονάδες μας, κάνα γράμμα άλλαζα με τον Καννέλο την σειρούλα μου. Τελείωσε η θητεία μας και πήραμε και μια γεύση από επιστράτευση τρεις μήνες Μπιζανομάχος να φυλάω τα απίδια στο Μπιζάνι.
Τι έγινε ο Κανέλλος!! Πέρασε κάμποσος καιρός, μια Κυριακή περνώντας από το Κεφαλάρι του Άργους ακούω κάτι κλαπατσίγκανα να λαλάνε. Καθόμαστε και τι να δώ ο Κανέλλος με την βιόλα του έτσι του έλεγα, γλεντήσαμε και φεύγοντας δώσαμε τον λόγο να μην χαθούμε. Προ καιρού μια μέρα σηκώνω το τηλέφωνο ναι ήταν ο Κανέλλος, αφού τα είπαμε του λέω μόλις ξεμπερδέψουμε με την πανδημία θα καλέσουμε την Β’ Διμοιρία στην εκατό σειρά όσοι παραμείναμε να κάνουμε ένα τρικούβερτο γλέντι και να θυμηθούμε τα παλιά.
Γιώργος Γιαννάκης
Απόδημος Κραψίτης
Τετάρτη 3 Ιουλίου 2024
Τα γίδια του Θανάση | Η ζωή στα βουνά
Συνεχίζουμε το οδοιπορικό μας. Καταγράφουμε την καθημερινότητα των λιγοστών κτηνοτρόφων της ελληνικής υπαίθρου. Η ορεινή κτηνοτροφία ανέθρεψε γενιές και γενιές και σήμερα εξαφανίζεται. Η ανάγκη για βιωσιμότητα της ορεινής πατρίδας και η υποστήριξη των νέων που επιθυμούν να μείνουν πίσω για να ασχοληθούν με την πατροπαράδοτη Ελλάδα είναι απαραίτητη όσο ποτέ.
Στη Συκιά Εμπεσού Αιτωλοακαρνανίας, συναντήσαμε τον Θανάση, κτηνοτρόφο από γενιά σε γενιά, ο οποίος μας μιλά για το επάγγελμά του, καθώς και τους προβληματισμούς του για την ερημοποίηση της υπαίθρου και την ανάγκη υποστήριξης της παραδοσιακής ορεινής κτηνοτροφίας.
Βίντεο: Ανδρέας Κουτσοθανάσης
Ταυτοποιήθηκαν 3 άτομα για διαρρήξεις οχημάτων σε παραλίες της Θεσπρωτίας
Εξιχνιάσθηκαν 3 περιπτώσεις, με την αξία των κλοπιμαίων να ξεπερνά τις 5.000 ευρώ
Ταυτοποιήθηκαν ύστερα από έρευνα της Υποδιεύθυνσης Ασφάλειας Ηγουμενίτσας δύο ημεδαποί και αλλοδαπός, σε βάρος των οποίων σχηματίστηκε δικογραφία για διακεκριμένες κλοπές.
Ειδικότερα, όπως προέκυψε, πρωινές και μεσημβρινές ώρες της 22/06/2024, οι κατηγορούμενοι διέρρηξαν τρία αυτοκίνητα, που ήταν σταθμευμένα σε διαφορετικές παραλίες της Θεσπρωτίας.
Από τα παραπάνω αυτοκίνητα αφαίρεσαν συνολικά 615 ευρώ σε μετρητά, τιμαλφή αξίας 4.000 ευρώ και τραπεζικές κάρτες, με τις οποίες προέβησαν στην ανάληψη 500 ευρώ από ΑΤΜ.
Η σχηματισθείσα δικογραφία θα υποβληθεί στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσπρωτίας.