Στην άυλη κληρονομιά της Unesco τα ιερά δάση Κόνιτσας και Ζαγορίου

Ένα σημαντικό έργο, που αφορά στα ιερά δάση της Ηπείρου και την διατήρηση της φύσης μέσω της θρησκείας, ολοκληρώθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα «Θαλής».

Σκοπός του έργου ήταν η συστηματική καταγραφή των αιωνόβιων δασών και των υπερήλικων δέντρων που συνήθως απαντούν σε τόπους λατρείας (εκκλησίες, ξωκλήσια, εικονίσματα), στην περιοχή του Ζαγορίου και της Κόνιτσας, η ανίχνευση των βιολογικών χαρακτηριστικών καθενός και των ιστοριών και δοξασιών με τις οποίες συνδέονται, η ανάδειξή τους ως πολύτιμα στοιχεία της φυσικής και πολιτισμικής κληρονομιάς και η εκτίμηση της αξίας τους για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.

Στο έργο συνεργάστηκαν 38 επιστήμονες από διαφορετικά πανεπιστήμια και ειδικότητες. Συντονιστής ήταν ο John M. Halley, καθηγητής του Τμήματος Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών (ΒΕΤ) του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Π.Ι). Τις επιμέρους επιστημονικές ομάδες εργασίας συντόνισαν οι: Βασίλης Νιτσιάκος (Π.Ι., Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας), Βασιλική Κατή (Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων) και Δημήτρης Αβτζής (ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών).

Ως αποτέλεσμα της μακροχρόνιας προσπάθειας μελών της ερευνητικής ομάδας του έργου, τα ιερά δάση του Ζαγορίου και της Κόνιτσας που μελετήθηκαν εντάσσονται πλέον στο δίκτυο των Ιερών Φυσικών Περιοχών του πλανήτη (Sacred Natural Sites) ως μοναδικά παραδείγματα επιτυχημένης περιβαλλοντικής διαχείρισης μέσω παρεμβάσεων συνδεδεμένων με τη θρησκεία.

Επιπλέον, έπειτα από πρόταση του Πανεπιστημίου , τα ιερά δάση των χωριών του Ζαγορίου και της Κόνιτσας εντάχθηκαν στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτισμικής Κληρονομιάς της UNESCO, το οποίο τελεί υπό τη Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Γενική Δ/νση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς – Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων).

Υλικό περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τα αιωνόβια δέντρα

Στo πλαίσιo αυτού του έργου, δημιουργήθηκε υλικό περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τα αιωνόβια δέντρα με σκοπό την κατανόηση της αξίας τους και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση για τη διατήρηση και ειδική διαχείρισή τους ως μνημεία της φύσης και του πολιτισμού.

Αποτελεί μικρή ανταπόδοση στους κατοίκους των χωριών που διέσωσαν αυτή τη μοναδική φυσική κληρονομιά, αλλά και μας υποστήριξαν με τη φιλοξενία, τη διάθεση συνεργασίας και τις γνώσεις τους.

Με τίτλο «Τα αιωνόβια δέντρα, οι αξίες τους και η σημασία τους για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας» (2015, επιμέλεια Καλλιόπη Στάρα και Δέσποινα Βώκου), περιλαμβάνει το βιβλίο «Τα μεγαλειώδη δέντρα του Ζαγορίου και της Κόνιτσας: Δέντρα αιωνόβια, δέντρα ιερά, μάρτυρες της τοπικής ιστορίας και φύλακες της βιοποικιλότητας», το οποίο σταχυολογεί σε απλά κείμενα που απευθύνονται στο ευρύ κοινό όλα τα αποτελέσματα του έργου ΘΑΛΗΣ, βιβλίο οδηγό για τον εκπαιδευτή και βιβλίο με παιδαγωγικές δραστηριότητες.

Αυτές απευθύνονται κυρίως σε μαθητές των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού σχολείου (παιδιά 10 – 12 ετών) και σε παιδιά με ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες, μέσω της διαφοροποιημένης διδασκαλίας. Περιλαμβάνει επίσης CD με υποστηρικτικό υλικό, αφίσα, χάρτη με οδηγίες για αναζήτηση στο πεδίο επιβλητικών δέντρων και δασών και το παραμύθι «Το δέντρο του μικρού μας κόσμου«. Το παραμύθι έχει τιμηθεί με έπαινο για το κείμενο από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών (2012, Καλλιόπη Στάρα) και έπαινο για την εικονογράφηση από τα Ελληνικά Βραβεία Γραφιστικής και Εικονογράφησης (ΕΒΓΕ) (2016, Μυρτώ Δεληβοριά).

Αυτό το εκπαιδευτικό υλικό έχει λάβει την απαραίτητη έγκριση από το υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων ως εκπαιδευτικά κατάλληλο και αντίτυπα του έχουν διανεμηθεί μέσω της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ιωαννίνων σε όλα τα δημοτικά σχολεία του νομού. Με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών που θα το χρησιμοποιήσουν, ελπίζουμε να εκπληρώσει τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε.

http://www.epiruspost.gr/