Καμπή (Στρεβίνα) Άρτας. Απολαύστε τα video

Απολαύστε τα video

Καμπή (Στρεβίνα) Άρτας

Το σημερινό χωριό με την ονομασία Καμπή είναι χτισμένο στους πρόποδες του βουνού Σύντεκνο (Βαλαώρας) ή Γλυκόριζο ή  Γκερπερίνα  που αποτελεί συνέχεια της οροσειράς της Πίνδου και  σε απόσταση οκτώ  μίλια από την πόλη της Αρτας και σε υψόμετρο 20 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. 

  Το έτος 1928 αριθμούσε 546 κατοίκους. Το έτος 1940 αριθμεί 590 κατοίκους ,το 1951 αριθμεί 879 κατοίκους, το 1961 αριθμεί 998 κατοίκους ,το 1971 αριθμεί 943, το 1981 αριθμεί 1009 κατοίκους ,το 1991 αριθμεί  1012 κατοίκους και το 2001 αριθμεί 965 κατοίκους

Για την ονομασία του χωριού Στρεβίνα υπάρχουν διάφορες εκδοχές.

Σαν πρώτη  αναφέρεται ότι δόθηκε από τον πρωτομάστορα του γεφυριού της Αρτας ο  όποιος για να κατατοπίσει την γυναίκα του να φθάσει  στην Φιλιππιάδα ( η πόλη φίλη των ίππων  ) την πορεία που θα ακολουθούσε  δείχνοντας, από το  λόφο της Περάνθης, την τοποθεσία που είναι σήμερα το χωριό της είπε «στρίβε και βαίνε» και αργότερα που έγινε το χωριό ονομάσθηκε Στρεβίνα.

 Κατά μια  άλλη εκδοχή είναι ότι ένας απεσταλμένος φοροεισπράκτορας του  πασά των Ιωαννίνων  αφού έμεινε αποκλεισμένος από την βροχή για λίγες μέρες βρίσκοντας καταφύγιο στα σκιερά δέντρα  γύρω από τις βρύσες,  όταν άνοιξε ο καιρός ρώτησε πως θα φθάσει στην Άρτα του είπαν «Στρίβε και βαίνει» δείχνοντας το δρόμο προς την Μαραθιά.

Υπάρχει και άλλη εκδοχή  ότι δόθηκε το όνομα από  νομάδες που μένανε αρκετό καιρό με τα κοπάδια τους στο χώρο γύρω από τις βρύσες που υπήρχαν πολλές δάφνες με "χοντρούς" ίσκιους και για να μην μπερδεύονται τα κοπάδια φωνάζαν  συνεχώς στρίβε -ρε, στρίβε -ρε και έμεινε η τοποθεσία με το όνομα αυτό

 Το όνομα Καμπή δόθηκε από το υπουργείο εσωτερικών το 1919.

Ιστορία                                                                                                                                       

Σαν πρώτα στοιχεία για την κατοίκηση της περιοχής του  χωριού έχουμε σύμφωνα με περιγραφές

1. Τόσο του Αγγλου περιηγητή Πουκεβίλ

 2. Όσο και του  Σεραφείμ Ξενόπουλου( Δοκίμιο 1884)

 3.Αλλά και  καταγραμμένα στοιχεία στα ΓΑΚ  (Γενικά Αρχεία του Κράτους) 

 4.Απο το τέμπλο της εκκλησίας  Παναγίας  όπου φέρεται επιγραφή  με χρονολογία1808.

Υπήρχαν  λοιπόν , δυο οικισμοί  . Ο μεν ένας στην περιοχή γύρω από τις πηγές του χωριού , το κέντρο, και ο άλλος οικισμός στη θέση «Παλιούρι».

 Όσο για την  εκδοχή ύπαρξης χωριού στη θέση «Σιούρια» υπήρχε οικισμός από καλύβες  με την ονομασία  Σάνια και κατοικούνταν μόνο τους θερινούς μήνες  για να είναι οι κάτοικοι  συνέχεια κοντά στα κοπάδια τους ,για να τα προστατεύουν   από τα άγρια ζώα που  ήταν άφθονα στο βάλτο  νοτια του χωριού. Επίσης  υπήρχαν και πολλά προβλήματα στους κατοίκους αυτούς ,όπως πολλά κουνούπια και ελονοσία  λόγω βαλτότοπων, φίδια , ελονοσία  οπότε γρήγορα εγκαταλείφθηκε ο οικισμός.

Σχετικά με τον οικισμό του Παλιουριού όπως αναφέρεται στις αφηγήσεις και περιγραφές του  Πουκεβίλ υπήρχε οικισμός  με αρκετούς κατοίκους που ζούσαν κυρίως από τα καμίνια επεξεργασίας  ασημιού και μολυβιού  που υπήρχαν στην περιοχή  και από τους δυο μύλους.

Κατοικούσαν μέχρι το 1870  περίπου 30 οικογένειες .

 Είχαν σαν ενορία την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης (γίνεται λόγος πιο κάτω) και τον ιερό ναό του Αγίου Νικήτα 1770. Επίσης άλλο εκκλησάκι ήταν του προφήτη Ηλία  μετόχι όπως και η Αγία Αικατερίνη του Μοναστηριού του Αγίου Ιωάννη του Ριγανά στη Ρωμιά

Εκεί ο   ηγούμενος  της Μονής Προδρόμου έχτισε  κτίριο –σχολείο με την ονομασία  Αλληλοδιδακτική Σχολή  και φοιτούσαν μαθητές από την Φιλιππιάδα,  Καμπή , Παντάνασσα και Ελευθεροχώρι. 

Η  σχολή αυτή λειτούργησε μέχρι το 1868.

Για την επικοινωνία των κατοίκων  κατασκευάστηκε γέφυρα επι του ποταμού Λούρου από τον Αμπεδίν Βέη Ιωαννίτου σύζυγος της θυγατέρας του πασσά και γιαυτό η γέφυρα ονομάστηκε γέφυρα της Πάσενας .

Η γέφυρα αυτή  χρησιμοποιήθηκε και αργότερα από τους τούρκους για την μεταφορά τους από τις  κατοικίες τους στον στρατώνα Καμπής.

Όταν ελευθερώθηκε η Αρτα, συνέδριο του Βερολίνου 1881, υπήρχε σκέψη να κατοικήσουν στο χώρο της Στρεβίνας οι τούρκοι της Αρτας   περίπου  250 οικογένειες τούρκων  τσιφλικούχων  που έπρεπε να μείνουν στην τουρκική μεν επικράτεια  κοντά δε στη συνοριακή γραμμή  για λόγους τιμής αλλά και για να είναι κοντά στα κτήματά τους στο κάμπο της Αρτας που δεν είχαν προσαρτηθεί στην  Ελλάδα.  Εγκαταλείφθηκε η  ιδέα λόγω της λάσπης που βούλιαζαν τα άλογά τους στο βάλτο.

 Έτσι  επιλέχθηκε  το Ζευγαρολίβαδο  ανάμεσα Παλαιάς  Φιλιππίαδας και Ελευθεχωρίου

Ο στρατώνας  όμως των τούρκων   ήταν να χτιστεί  στο σημερινό γήπεδο της Φιλιππιάδας , όπου εκεί συγκεντρώθηκε όλη η πέτρα που χρειαζόταν, αλλά λόγω έλλειψης νερού μετέφεραν την πέτρα χέρι  με χέρι  ,μέθοδο πάσας, σε τρις ημέρες στο σημερινό σχολείο της Καμπής  όπου έγινε ο στρατώνας των Τούρκων και τα πέτρινα καλντερίμια  πίσω από την Αγία Αικατερίνη (Τσιούμπες,ίσως προϋπήρχαν τα καλεντερίμια και απο τους Ρωμαϊκούς ακόμα χρόνους στο σημείο αυτό) για να πηγαινοέρχονται  από τον στρατώνα στη Φιλιππιάδα χωρίς να βουλιάζουν στη λάσπη. Τα καλντερίμια αυτά καταστράφηκαν την δεκαετία του ’80 με τον καθαρισμό της περιοχής από τα παλιούρια και ολοκληρώθηκε  με την διάνοιξη της Ιονίας Οδού  το 2000. Η ίδια πέτρα  μετά από πενήντα χρόνια το 1932 μεταφέρθηκε πάλι στη Φιλιππιάδα όπου χτίστηκε το Καινούριο πέτρινο Δημοτικό σχολείο της Φιλιππιάδας . Ο στρατώνας αυτός αριθμούσε 4000 στρατιώτες  υπό την αρχηγία του Φατ-Μπέη .

Σχετικά  με τον οικισμό στο σημερινό χωριό   υπήρχε χωριό με την ονομασία Στρεβίνα αποτελούμενη από 35 οικογένειες με δυο εκκλησίες βυζαντινού ρυθμού (αναφέρονται πιο κάτω) και από τα θεμέλια του Αγίου Νικολάου πηγάζουν πηγές  και χύνονται στο α π έ ρ α ν τ ο βάλτο και από εκεί με την Βόσσα στον ποταμό Λούρο.

 Από τις μαρτυρίες ιστορικών αναφέρουν ότι  η περιοχή ήταν βαλτώδης  και στις παρυφές του Σύντεκνου (Βαλαώρα) υπήρχε πυκνό δάσος που χρειαζόταν ειδικοί οδηγοί γνώστες των περασμάτων για περάσεις την περιοχή  .

Οι κάτοικοι καλλιεργούσαν  μεγάλες ποσότητες από πεπόνια  κολοκύθια και  καρπούζια  και μεγάλες εκτάσεις καλυπτόταν από καλάμια όπου εύρισκαν καταφύγια αγριογούρουνα τσακάλια και βούβαλοι.

Υπήρχε δρόμος οκτώ περίπου μίλια που οδηγούσε από το Χανόπουλο στη Αρτα.

Ο Αλή πασάς  ανάθεσε στον  μηχανικό Ινχιώστρο  να βρεί τρόπο να φθάνει σύντομα και χωρίς κινδύνους στην Αρτα, και στην θάλασσα για το αλάτι .

Έτσι δημιούργησε το κανάλι της Στρεβίνας   πλωτό μέχρι το Ιμαράτ  στις παρυφές του όρους Τσεσμέ. Έτσι λοιπόν μπορούσε κάποιος άνετα να περάσει το βάλτο της Στρεβίνας με βάρκα και να φθάσει στην Αρτα. έτσι δικαιολογείται και η μαρτυρία ότι στις Χαρχάρες υπήρχαν κρίκοι που έδεναν της βάρκες όπως και στα χάνια Χανοπούλου.

Το κανάλι αυτό ήθελε τακτική συντήρηση  δαπανηρή βέβαια. για χρειαζόταν συνεχώς καινούρια αποστραγγιστικά αυλάκια .Ένα τέτοιο  κανάλι   χρησιμοποιήθηκε πολύ νωρίτερα και από τον  Νικόδαμο αρχηγό τον Αιτωλών που πέρασε με αβαθή βαρκάκια 500 περίπου άνδρες και πολιόρκησε την Αμβρακία.  Τότε κατασκευάστηκε και ο δρόμος της  Σαλαώρας από την Γέφυρα του Καλόγερου(ο καλόγερος του μοναστηριού Προφήτη Ηλία  νότιο δυτικά της Φιλιππιάδας  κατασκεύασε ξύλινη γέφυρα στο ποταμό Λούρο και έτσι η περιοχή σήμερα ονομάζεται «Γέφυρα Καλογήρου») μέχρι την Κορωνησία και ονομάστηκε δρόμος του Πασιά για να έχει ο Πασάς πρόσβαση στη Θάλασσα που ερχόταν τα εμπορεύματα με τα καράβια και από εκεί με καραβάνια μεταφερόταν στα Γιάννινα.

Το χωριό μέχρι το 1913 ήταν  κάτω από τον τούρκικο ζυγό και μέχρι τότε υπαγόταν στο πασά των Ιωαννίνων .   

Ο  Αλή-Πασάς τα κτήματα της Στρεβίνας και των άλλων περιοχών του κάμπου τα έδωσες σαν δώρο στον  Ντάλια –Μπέη.

 Αργότερα αγοράστηκαν από τον Έλληνα ευνοούμενο των τούρκων Ζωϊδη.

Μετά την εγκατάσταση του στρατού των Τούρκων στο στρατώνα της Στρεβίνας ο Φάτ-Μπέης  νοίκιασε την καλλιεργούμενη περιοχή   από τον Ζωϊδη και την έδωσε στους κατοίκους της περιοχής για καλλιέργεια  δίνοντας ταυτόχρονα ζώα για την διευκόλυνση της καλλιέργειας τους δάνειζε ακόμα και  χρήματα ,έφερε ακόμα και Αλβανούς εργάτες( μερικοί από αυτούς παραμείνανε από τότε ως μόνιμοι κάτοικοι ) που άνοιξαν αποστραγγιστικά αυλάκια και έτσι αρκετή έκταση  δόθηκε στην καλλιέργεια.

Οι  κάτοικοι όμως είχαν την υποχρέωση να πληρώνουν φόρο στον Πασά το λεγόμενο γεώμορο.

Η οριστική όμως αποστράγγιση του έλους της Στρεβίνας έγινε επι Μεταξά και από την  Αγγλική  εταιρεία «ΒΟΟΤ».

Αργότερα το 1928  με την δημιουργία  Συναιτερισμών αποκατάστασης ακτημόνων οι εκτάσεις μοιράστηκαν στους κατοίκους με κλήρο 30  στρέμματα για κάθε έγγαμο και 15 για κάθε άγαμο.

Η Απελευθέρωση της Καμπής από τους Τούρκους                                                                                

Από το  1881 με την συνθηκη του Βερολινου εχουν χαραχθει τα νέα ελληνικά συνορα εφταναν μέχρι τον ποταμό Άραχθο και φυσικα το χωριό μας εμεινε κατω από την τουρκικη  κατοχή  οποτε η τουρκικη κατοχή στο χωριό μας  δεν ήταν τετρακοσια  αλλα τετρακοσια  εξηντα χρονια

Έτσι λοιπόν το 1881 οι τουρκοι της Αρτας  εφυγαν μαζί βέβαια με τις οικογενειες τους και τις περιουσίες τους  για το τουρκικο εδαφος .

Αλλα επειδη είχαν κτηματα στο Κάμπο Περιοχή Χανοπουλο Καμπης  Χαλκιαδων και  στα αλλα χωριά του Καμπου της Αρτας  δεν πηγαν μακρια από την Αρτα  αλλα εψαχναν να βρουν περιοχή να μετακομήσουν  κι να εγκατασταθουν δίπλα στις περιουσίες τους .Πρωτα πηγαν στην Παλιά Φιλιππιαδα  όπου και εμεινα σε ελληνικά σπιτια διωχνοντας τις οικογενειες  και αργότερα αποφασισαν να χτησουν μια καθαρα τουρκικη πολη και έτσι επέλεξαν την Νέα Φιλιππιαδα και χτισανε εκεί την νέα πόλη που την ονομασαν Χαμιδιε που πολλά κτισματα της είναι ακομη  και σήμερα και αποτελουσε κεντρο των τουρκων αφού είχε  τουρκικα δικαστηρια αγορα εδρα του τουρκου διοικητη ακομα και  τουρκικο τζαμι.

Για  στρατοπεδο όμως  επελεξαν την Καμπή  επειδή είχε νερό στις βρυσες να πινουν τα αλογα τους και λιβαδια να βοσκουν. Έτσι χτιστηκε το σημερινό σχολείο σαν τουρκικος στρατωνας (για να κανουν βολτα οι τουρκαλες και να παίρνουν νερό από τις βρυσες μας  και να μην  βαδιζουν μέσα στη ζεστη  τότε φοιτεύτηκαν και τα πλατανια στο δρομο Καμπης Φιλιππιαδας που πολλά απομειναρια τους υπαρχουν και σήμερα κατά μηκος του δρομου που εφταναν μέχρι την πλατεια του χωριου.)

. Η Φιλιππιαδα και το χωριό μας  όμως αποτελουσε κυριος στοχος του ελληνικου στρατου λογω της υπαρξης πολλών τουρκων

 Αρχες του 1912 υπογραφτηκε μια μυστικη συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα –Μαυροβουνιο-Σερβια- Βουλγαρίας  με σκοπο να πολεμησουν όλοι όχι μεταξύ τους αλλα εναντιον των Τουρκων.

Στην Ήπειρο υπήρχαν 15.000 Έλληνες στρατιώτες συμπεριλαμβανομένων ενός συντάγματος ιππικού και πέντε πυροβολαρχίες υπό την διοίκηση του Συνταγματάρχη Μάνου έναντι 28.000 Τούρκων με 48 πυροβόλα υπό τις διαταγές του Αχμέτ Χιφσί Πασά. 

Οι ελληνικές δυνάμεις είχαν σχηματίσει γραμμή άμυνας από την Άρτα στο Πέτα, ενώ οι Τούρκοι βρίσκονταν στην περιοχή των Ιωαννίνων, στα Πέντε Πηγάδια και μπροστά από την Άρτα. 

Στις 12 Μαΐου έγινε νέα Ελληνική επίθεση ενώ Ηπειρώτες εθελοντές προσπάθησαν να αποκόψουν την τουρκική φρουρά στην Πρέβεζα. Το ελληνικό κέντρο επιτέθηκε στις 13 κοντά στην Στρεβίνα με σκοπό να καταλάβει και να κρατήσει μια αμυντική θέση, πράγμα που κατάφερε την επόμενη με ενισχύσεις από την αριστερή πτέρυγα. Τελικά όμως οπισθοχώρησαν στις 15 Μαΐου στην πολη της Αρτα

 Στις 20-9 1912  ο Βενιζελος (υπουργος  Αμυνας τότε) διορίζει τον υποστρατηγο του ελληνικου στρατου τον Κωνσταντινο Σαπουντζακη διοικητη των δυναμεων της Ηπειρου και με εντολη να  οχυρωσει την γραμμη των τότε ελληνικων συνόρων από την Αρτα μεχρι το Μετσοβο και να πραγματοποιεί επιθεσεις  στο τουρκικο εδαφος όπου μπορει.

 Στις 4 Οκτωβριου  έρχονται στον Αμβρακικο κολπο και στο λιμανι της Σαλαωρας δυο πολεμικα πλοια με κανονια (κανονιοφόρα ) το  Antalia  και το  Tokat  με σκοπο να βοηθήσουν και να προστατεψουν τις θαλασιες μεταφορες.

Στις 6 Οκτωβρη  έχουμε την πρώτη ελληνικη επιθεση   στην Γεφυρα της Πλακας κοντά στην Πλαταννουσα όπου ο2ος λοχος Ευζωνων  του 3^ου  ταγματος Πεζικου  περνούν στο τουρκικο εδαφος και τρεπουν σε φυγη τους τούρκους και ελευθερωνουν τα χώρια Μονολιθι και Πλαταννουσα.

Το μεσημέρι της ιδιας ημερας  Τα Ελληνικά τμήματα διάβηκαν την πολυτραγουδισμένη πέτρινη γέφυρα της Άρτας στις 2 το μεσημέρι και απώθησαν πέραν αυτής τα Τουρκικά φυλάκια και τις ολιγάριθμες περιπολίες των τουρκων που φευγουν ατακτοι για την φιλιππιαδα και ο ελληνικος στρατός  σουρουπο πλεον  περνουν στο βουνο που είναι απέναντι μας το Ξηροβουνι και  ελευθερωνουν το Γρίμποβο μετα από μαχη που εγινε ακριβως πάνω στο αυχενα (Μαχη του Γριμπόβου) όπου εκεί βαζουν φρουρους για να ελεγχουν ολη την περιοχή.

Την άλλη μέρα   φτανουν στις Κουμζιάδες στο σημερινό Αμμοτοπο όπου και τον καταλαμβάνουν και συνεχίζοντας χωριζονται σε δυο σώματα και το μεν ένα πηγαίνει προς το Ανωγειο το άλλο τμημα του ελληνικου στρατου στην Κιαφα για να  μην δεχτουν επιθεση από εκεινη την περιοχή

  Στις 8 οκτωβρη ο ελληνικος στρατος δεχεται σφοδρότατη επιθεση από 3 χιλιάδες τούρκους και χανουν την μαχη και φευγουν ατακτως και φθανουν στην Αρτα εγκαταλείποντας  τις  θεσεις που είχαν καταλαβει.

 Στις 9 Οκτωβρίου αρχίζουν νέα επίθεση και ξανακαταλαμβανουν τον Αμμοτοπο αλλα λογω των οχυρων που είχαν οι τουρκοι στα Πεντε  Πηγαδια δεν προχωρησαν προς τα Γιαννενα αλλα στραφηκαν προς την Φιλιππιαδα. Δεν πηγαν από τον καμπο αλλα από τον Αμμότοπο  πέρασαν στη Βαλαωρα από το σημειο που είναι σήμερα το εργοστασιο ΗΠΕΙΡΟΣ  με σκοπο να βρεθουν πισω από το στατοπεδο των τουρκων στο σχολείο..

Οι Τούρκοι, για να παραπλανήσουν τους Έλληνες, μετακινούσαν φανερά και με τρόπο επιδεικτικό στρατό προς τη γέφυρα Καλογήρου, προσποιούμενοι ότι δήθεν από εκεί θα πραγματοποιούσαν την αντεπίθεση, γεγονός που ανάγκασε το Ελληνικό Στρατηγείο να ενισχύσει περισσότερο τον πεδινό τομέα της Άρτας.

 Στην πραγματικότητα, προσεκτικά, αθόρυβα και καμουφλαρισμένα συγκέντρωναν στρατό στα υψώματα της Στρεβίνας (Καμπής), με σκοπό να επιτεθούν από εκείνη την κατεύθυνση.

Έτσι τις εσπερινές ώρες της 10ης Οκτωβρίου 1912, οι δυνάμεις που συγκεντρώθηκαν στο χωριό Στρεβίνα (Καμπή), επωφελούμενες από το πυκνό σκοτάδι, τους θυελλώδεις ανέμους και τις καταρρακτώδεις βροχές, με ηγέτη το διοικητή του 15ου Συντάγματος αντισυνταγματάρχη Γεώργιο Πολυμενάκο

Το πρωί της 11ης Οκτωβρίου 1912, κατέφθασε για βοήθεια το 3ο Τάγμα Ευζώνων υπό τον διοικητή του, αντισυνταγματάρχη Αλ. Κοντούλη. Τώρα το 15ο Τάγμα Ευζώνων ενισχυμένο, αλλά και υπό το φως της ημέρας που βοηθούσε στον εντοπισμό των θέσεων του εχθρού, πραγματοποίησε κεραυνοβόλα και ορμητική έφοδο από τα νότια και τα βορειοδυτικά και κατόρθωσε μέχρι τις 10 το πρωί, να τρέψει σε άτακτη και πανικόβλητη φυγή τους Τούρκους από τα υψώματα της Στρεβίνας (Καμπή), από τα οποία ξεκίνησαν το προηγούμενο βράδυ.( Μαχη της Βαλαωρας Στρεβινα)

 Επί τόπου οι Τούρκοι άφησαν 70 νεκρούς και πολλούς τραυματίες. Από την πλευρά των Ελλήνων στις μάχες Γριμπόβου φονεύθηκαν 27 στρατιώτες

Ετσι λοιπόν ελευθερωνεται η Καμπή και μετα από δυο μερες ο ΕΣΑΤ ΠΑΣΑΣ διοικητης των τουρκικων δυναμεων στην περιοχή  από φοβο μην περικυκλωθεί στη Φιλιππιαδα  εκκενωνει σχεδόν χωρίς μαχη την Φιλιππιαδα και φευγει για τα Γιαννενα  .

 Ο Ελληνικος στρατος παρεμεινε  τεσσερις μερες στην περιοχή της Καμπης και της Φιλιππιαδας για τυχον εναπομεινατες Τουρκουςκαι μετα συνεχισε την νικηφόρα πορεία προς τα Γιαννενα και ελευθερωσε στην συνέχεια την Παντανασσα  Αγιο Γεωργιο Κερασωνα Παναγια  και εκεί εμεινε  περιπου δυο μηνες  σχεδιαζοντας πως θα παρει τα Γιαννενα όπου και το καταφερε στις 21 Φλεβαρη  1913

Ιερός Ναός Αγίας Αικατερίνης                                                                                                                                                               

Σχετικά με τον ιερό ναό της Αγίας Αικατερίνης από πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν μας δείχνουν ότι ο σημερινός ναός  χτίστηκε πάνω σε προϋπάρχοντα  αρχαίο ναό. Αυτό το μαρτυρούν  ανάγλυφα μάρμαρα  και κιονόκρανα που βρέθηκαν και υπάρχουν στο πίσω μέρος του ναού μισοσκεπασμένα.

(Συνηθίζοταν για λόγους θρησκευτικούς ,για να σβήσει κάθε στοιχείο  μαρτυρίας της παλαιάς θρησκείας, να χτίζονται  ναοί χριστιανικοί πάνω σε θεμέλια αρχαίων ναών ,καθώς και για την έτοιμη υποδομή που υπήρχε, θεμέλια, υλικά  κ . λ. π. )

Λέγεται ότι αποτελούσε ο αρχαίος ναός τόπος λατρείας σχετικά με τον Ηρακλή ή του Απόλλωνα ( που γινόταν και στο ’κτιο τα «Απολλώνια»)  και η θέση που είναι χτισμένος  ο ναός  είχε οπτική επαφή με άλλον τόπο λατρείας στις παρυφές του Ξηροβουνίου (που σβήνει στο ύψος της  Γραμμενίτσας ) και επικοινωνούσαν με τον κώδικα της Φωτιάς από ψηλό σημείο σε ψηλό σημείο.

Στα μέσα του 16^ου αιώνα χτίστηκε ο βυζαντινός ναός με τρούλο σαν κύρια εκκλησία του υπάρχοντος χωριού «Σάνια» όπου κυρίως οι κάτοικοί του ασχολούνταν με  μετάλλευμα  που έβγαζαν από ψηλότερη περιοχή (’γιος Νικήτας) ,ένδειξη και των παλαιών Μύλων που υπήρχαν στη θέση «Παλιόμυλοι».Επίσης υπήρχε (ακόμα και σήμερα )βρύση με πόσιμο νερό δυτικά της εκκλησίας και αποτελούσε διάβα των νομάδων από τα μέρη των Ιωαννίνων προς τον κάμπο.

Ένδειξη ότι ήταν κύρια  εκκλησία μαρτυρούν και οι τάφοι που ανακαλύφθηκαν τελευταία με την διάνοιξη της Ιονίας  Οδού.

Αργότερα  λειτούργησε σαν μοναστήρι με αρκετή περιουσία «Μετόχια» και αποτελούσε  πολλές φορές καταφύγιο για τους κατοίκους σε περίπτωση πολέμου,(Να λάβουμε υπόψη ότι τότε η Βλάστηση ήταν πιο πυκνή και τελείως διαφορετική από την σημερινή).

Μετά ο ναός  γκρεμίστηκε και  καταστράφτηκε από τους τούρκους.

       Το 1852 με δαπάνη του μοναστηριού του Ιωάννου του Προδρόμου της  Περιοχής του Καραβοσαρά (σημερινή Ρωμιά)  ηγουμενεύσαντος του γέροντα Χρύσανθου , χτίστηκε ο σημερινός ναός   πάνω στα θέμελα του παλιού που είναι πλακοσκέπαστη ξυλόστεγη Βασιλική με τρούλο χωρίς εσωτερικό γραπτό διάκοσμο. Η εκκλησία δεν έχει  καμπαναριό ενσωματωμένο στον κυρίως ναό ούτε και  στον αυλόγυρο, αλλά η  μικρή καμπάνα  βρίσκεται σε διπλανό δέντρο ( Μελικοκιά ) .

        Αποτέλεσε ως εκ τούτο Μετόχι του προαναφερθέντος Μοναστηριού με αρκετή έκταση  για καλλιέργεια και με  λαμπρό ξενοδοχείο.

Στο χώρο γύρω απο την εκκλησία υπήρχαν αιωνόβια δέντρα ( πουρνάρια )  όπου και αποτελούσαν  καταφύγιο  και τόπος ανάπαυσης των ταξιδιωτών ,κυρίως νομάδων .

Κατά την ονομαστική εορτή της εκκλησίας γίνεται Μέγας Εσπερινός όπου συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου από τα περίχωρα .Λόγω της εύκολης πρόσβασης των αυτοκινήτων σε τακτά χρονικά διαστήματα γίνονται αρκετά από τα Μυστήρια της εκκλησίας (Βαπτίσεις, Γάμοι  κ . λ. π .)

Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Ο Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι πλακοσκέπαστη  τρίκλιτη  θολωτή βασιλική χωρίς τρούλο, εξωτερικά , ενώ στο εσωτερικό υπάρχει σταυροειδής τρούλος με ξύλινα υποστηλώματα. Κτίστηκε  στο τέλος του 17^ου αιώνα (περίπου 1780)  .

 Η ανάγκη για το κτίσιμό της έγινε με την επέκταση του χωριού  και η κατασκευή της  έγινε σταδιακά .

Το εσωτερικό του ναού  χωρίζεται σε δύο μέρη  . Τον κυρίως ναό  και το

πίσω (δυτικό ) μέρος που χρησιμεύει σαν γυναικωνίτης  με υπερύψωση τεσσάρων  σκαλιών.

 Η πόρτα ήταν σε άλλο σημείο από το σημερινό  και ο φωτισμός γινόταν από μια σχισμή στο Ιερό και από μικρά παράθυρα κυρίως στο ανατολικό μέρος του ναού. Το δάπεδο  είναι πλακόστρωτο με ακανόνιστο σχήμα.

 Η αγιογράφηση τελείωσε το Μάρτιο του 1790, είναι νωπογραφίες, και έγινε από Χιοναδίτες  ζωγράφους (από τις Χιονάδες Ιωαννίνων)  με  φροντίδα και επίβλεψη κάποιου  κατοίκου Αναγνώστου Σταμάτη. Υπάρχει σχετική πινακίδα που αναφέρει την χρονολογία και τα ονόματα των ζωγράφων .

Το  τέμπλο της εκκλησίας είναι ξυλόγλυπτο και από το πέρασμα του χρόνου έχει πάρει πολλή σκούρη μορφή.

Στον αύλειο χώρο υπήρχε το παλιό νεκροταφείο του χωριού που μεταφέρθηκε αργότερα  περί τα μέσα του ’80 σε άλλο χώρο. Επίσης υπάρχει και υπαίθρια πέτρινη στρογγυλή Τράπεζα που χρησίμευε για τι ς υπαίθριες λειτουργίες ( Ανάσταση, Θεοφάνεια  κ . λ . π. )

Στο δυτικό μέρος της αυλής υπάρχει   «χαγιάτι»  περίπου  25 μέτρων  που για αρκετά χρόνια φιλοξενούσε  δυο τάξεις του Δημοτικού Σχολείου, αργότερα δε αποτελούσε χώρος  συγκέντρωσης της νεολαίας του χωριού για κάθε είδος παιχνίδι σε δύσκολες καιρικές συνθήκες.

Στο δυτικό μέρος της πέτρινης μάνδρας υπάρχει το πέτρινο καμπαναριό  ύψος  15 μέτρων  με θολωτή  καμάρα που αποτελούσε και την είσοδο στην αυλή του ναού.  Το χτίσιμο του καμπαναριού έγινε αργότερα και αυτό φαίνεται και από τα υλικά  που είναι φτιαγμένο. Αποτελείται  διπλές καμάρες  με ξύλινο δέσιμο μεταξύ τους δείγμα άριστης πέτρινης τεχνικής. Εδώ οι πέτρες είναι  πελεκητές  σε κανονικά ορθογώνια και τετράγωνα σχήματα σε αντίθεση  με το ναό που οι πέτρες είναι ακανόνιστες και για  αυτό έγινε  στο ναό  και επίχρισμα αμμοκονιάματος.

Η είσοδος στο χώρο των εκκλησιών γινόταν από δύο πλευρές .Την  νότια πλευρά από το χώρο του Αγίου Νικολάου  και από το  Δυτικό μέρος   από την προαναφερθήσα θολωτή  είσοδο του καμπαναριού.

Ακόμη και σήμερα  φιλοξενεί στην κορυφή του  πελαργοφωλιά με ένα ζευγάρι  πελαργών.

 Σαν χρόνος κτίσης αναφέρεται το έτος 1780. Αποτέλεσε μέχρι το έτος 1960  ενοριακός ναός  και αναφέρονται πολλά γεγονότα που μαρτυρούν την θαυματουργική δύναμη της Παναγίας. Όπως για παράδειγμα την θεραπεία  κάποιας υπηρέτριας και πολλά  άλλα θαύματα.

Ύστερα από παρέμβαση κάποιου  χωριανού μας που ίσως εργαζόταν στο Ρωσικό Προξενείο των Ιωαννίνων δώρισε το Ρωσικό προξενείο στην εκκλησία της Παναγίας  τον  Χρυσοκέντητο Επιτάφιο που  σώζεται ακόμα και σήμερα, και την  Κολυμπήθρα που φέρει πάνω ανάγλυφη επιγραφή στα Ρωσικά. «Χωρίον  Στριβήνα  δωρεά Ρώσικο Προξενείο  Ιωαννίνων ,12 Μαϊου 1852»

Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου

Ο ναός του Αγίου –Νικολάου  είναι μονόχωρος  ξυλόστεγος δρομικός με Νάρθηκα .Έχει  σχήμα τετράπλευρο με απλή μορφή  με μικρά  αρχικά παράθυρα τα οποία έχουν κλείσει και ανοίχτηκαν άλλα μεγαλύτερα για καλύτερο φωτισμό.

Βρίσκεται στον ίδιο  περιφραγμένο με πέτρα χώρο με τον  Ιερό ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Αποτέλεσε την πρώτη εκκλησία του χωριού  και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν κυρίως υλικά της περιοχής μας   και η πέτρα που χρησιμοποιήθηκε  έχει ακανόνιστα σχήματα και μέγεθος  δείγμα  της προχειρότητας  και γρηγοράδας  για το χτίσιμό της.

Έχει δύο πόρτες μία δυτικά και μία στο νότιο τμήμα. Αποτέλεσε την πρώτη εκκλησία του χωριού χτισμένη με τοπικούς  ασβεστόλιθους. Σαν έτος χτίσεως φέρεται το 1780

Υπήρχε πόρτα και στο βόρειο τμήμα  η οποία  έχει κλείσει. Σήμερα  στο πρόγραμμα της αναπαλαίωσης και συντήρησης του ναού  έχει ανοιχτεί και έγινε  πάλι η πόρτα με άσπρη πελεκετή πέτρα. Το δάπεδο είναι από σκυρόδερμα  σε στάθμη ψηλότερη από τον  νάρθηκα δείγμα της  μεταγενέστερης επέμβασης των κατοίκων ενώ  αρχικά το δάπεδο των δύο μερών ( νάρθηκα και κυρίως ναού) ήταν ισόσταθμο. Δεν έχει αγιογραφίες  και είναι χαρακτηριστικό δείγμα  της ναοδομίας  του τρίτου  τετάρτου του 19^ου αιώνα στην περιοχή  Άρτας και Πρέβεζας.

Η σκεπή του  αντικαταστάθηκε με  άσπρη πλάκα  και έγινε στην νότια πλευρά του ναού  μονόκλιτο  «χαγιάτι »  με τρείς κολόνες και από τα ίδια υλικά

Ο ναός έχει υποστεί πολλές επεμβάσεις  τις  δεκαετίες του 19^ου αιώνα ενώ εκτεταμένες επεμβάσεις  πρόχειρων και κακότεχνων επισκευών στη δεκαετία του 1970. Ο  ναός έπαψε να αποτελεί την κυρίως ενορία του χωριού  όταν η χωρητικότητα του δεν επαρκούσε και χτίστηκε άλλος ναός δίπλα. Στο βόρειο τμήμα του υπήρχε και το παλαιό νεκροταφείο. Σήμερα  έγινε αναπαλαίωση του ναού με παραδοσιακά υλικά (πλάκες –ξύλα κ.λ.π). 

Στα  θεμέλια του ναού και στο νότιο τμήμα αναβλύζει καθόλη την διάρκεια του έτους άφθονο νερό  που όπου οι διερχόμενοι ξεδιψούσαν

Ιερός Ναός Προφήτη Ηλία

Ο ναός του Προφήτη Ηλία είναι χτισμένος πάνω σε  χωμάτινο  πυκνό φυτεμένο λόφο που  κατ’ άλλους είναι τεχνητός  και υψώθηκε για να μην βουλιάζει τους χειμερινούς μήνες στη λάσπη,(γιατί σύμφωνα με μαρτυρίες του Περιηγητή  Πουκεβίλ, τότε η παρούσα περιοχή βάλτωνε  εξ αιτίας της διαφορετικής κοίτης του  ποταμού Αράχθου) , κατ’ άλλους  είναι χτισμένος πάνω σε αρχαίο τάφο (λέγεται για κάποιον μεγάλο βασιλιά και μερικοί υποστηρίζουν ακόμα και για τον τάφο του βασιλιά Πύρου ) και για  το λόγο αυτό δεντροφυτεύτηκε ολόκληρος ο λόφος για να μη διαβρωθεί το έδαφος και πέσει το κτίσμα.Υπάρχει σχετικός θρύλος ότι υπάρχει θαμμένος Βασιλιάς και υπήρχε «στοιχείο» που σύμφωνα με μαρτυρίες γεροντότερων ήταν τεράστιο φίδι  με αυτιά  ή και με δυο κεφάλια για να μένει πάντα άγρυπνο και να φυλάει το δάσος και τον βασιλιά.

Χτίστηκε περίπου το 1843 –1852  με επιστασία και δαπάνη της Μονής του Ιωάννου Προδρόμου Ρωμιάς από τον Χριστόδουλο Σταμάτη ,όταν η Μονή απέκτησε την περίοδο αυτή πάρα πολλά κτήματα στην περιοχή της Στριβίνας και αποτέλεσε μετόχι της.

  Είναι  σταυροειδής Βασιλική με τρούλο . Στο εσωτερικό του ναού υπάρχουν αγιογραφίες  οι οποίες σήμερα είναι καλοδιατηρημένες με ζωηρά ακόμη χρώματα,  βεβηλωμένες βέβαια , από τα χρόνια της τουρκοκρατίας ακόμη. Έγινε προσπάθεια συντήρησης των εικόνων κυρίως στο τέμπλο ( 4.20 μέτρα μήκος) το οποίο είναι ξύλινο μεταγενέστερης εποχής.

Οι εικόνες του τέμπλου  λόγω φθοράς τους αντικαταστάθηκαν με αγιογραφίες από του δασκάλου κ. Λάκκα Κωνσταντίνου.

Επίσης για λόγους  καθαρά στήριξης του οικοδομήματος, έγιναν παρεμβάσεις στο εξωτερικό χώρο με  τσιμεντένια δοκάρια περιμετρικά και τσιμεντόστρωση γύρω από το ναό για την συγκράτηση των χωμάτων. Το δάπεδο  είναι  πλακόστρωτο  νεώτερης εποχής.

Τα  υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την  κατασκευή του ναού είναι ασβεστόλιθοι της περιοχής  με προσθήκη κόκκινο κεραμιδιών και χρησιμοποιήθηκαν και ξύλινοι δοκοί  σε ψηλότερα σημεία.

Τα δυο μικρά παράθυρα  ένα νότια και ένα βορινό  στο εσωτερικό τους μέρους δεν έχουν οριζόντιο περβάζι,  αλλά είναι  πλάγιο περβάζι με κλήση τέτοια ώστε να μην εμποδίζονται οι ακτίνες του ήλιου  και να μην δημιουργείται σκιά στο εσωτερικό του ναού.

Ο τρούλος έχει διάμετρο περίπου δύο μέτρα με  τέσσερα μικρά παράθυρα (σχισμές)  για φωτισμό .

Εξωτερικά η στέγη είναι σκεπασμένη με  νεώτερα κόκκινα κεραμίδια 

Στο χώρο του Ναού είχαν ταφεί τα οστά των ηρωικώς πεσόντων Ελλήνων στρατιωτών  κατά το πόλεμο  1912-13  στην απαλευθέρωση της Ηπείρου  και αργότερα όταν έγινε το μνημείο πεσόντων  στη Φιλιππιάδα (ανάμεσα Παλαιάς -Νέας Φιλιππιάδας) μεταφέρθηκαν και ενταφιάστηκαν εκεί με ηρωικές  τιμές.

Εξωτερικά η περίμετρος του ναού  είναι 32 μέτρα το δε ύψος εξωτερικά φθάνει τα 2,50 περίπου μέτρα γιατί σε μερικά σημεία έχει γίνει επιχωμάτωση. Η χαμηλή πόρτα (για να μην μπαίνουν οι τούρκοι έφιπποι και βεβηλώσουν το χώρο ή χρησιμοποιηθεί για τούρκικος στάβλος) και τα μικρά παράθυρα δίνουν  ξεχωριστή εικόνα στον επισκέπτη.

Σήμερα γίνεται  μέγας εσπερινός  με πλήθος κόσμο από την περιοχή της Άρτας  στην  ονομαστική εορτή  και  γίνεται εσπερινός κάθε 15 του μήνα. Αποτελεί για την περιοχή ένας ξεχωριστός  χώρος για περιήγηση και περίπατο κυρίως τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες  όπου η πλούσια βλάστηση και οι μελωδικές φωνές των πουλιών  ομορφαίνουν το  τοπίο.

Θωμάς Καραμούτσιος

Από μικρός του είχε κάνει τρομερή εντύπωση τα ηρωικά κατορθώματα του στρατηλάτη Κωνσταντίνου κατά τον απελευθερωτικό αγώνα του 1912 και από νωρίς κατατάχθηκε στο ελληνικό στρατό.

Ως μόνιμος υπαξιωματικός του 1ου σώματος στρατού παίρνει μέρος στον Α παγκόσμιο πόλεμο  με πλούσια  πολεμική δράση και πολλές διακρίσεις στα πεδία των μαχών στην διάρκεια των οποίων αιχμαλωτίστηκε  από τους Γερμανούς και μεταφέρεται αιχμάλωτος στο στρατόπεδο GORLITZ τη Γερμανίας για 6 χρόνια.

Εκεί γνωρίζεται και παντρεύεται μια γερμανίδα που αποκτά ένα παιδί τον Ιωάννη.  Μετά την γέννα πεθαίνει η γυναίκα του και επιστρέφει στην Ελλάδα.Ο γιος του γίνεται αξιωματικός πιλότος στην γερμανική αεροπορία και  αργότερα αρνείται να πάρει μέρος σε βομβαρδισμούς της γερμανικής αεροπορίας σε ελληνικές περιοχές (πατρίδα του πατέρα του).

Ο Β παγκόσμιος πόλεμος  και η Κατοχή τον βρίσκει στην γενέτειρά του Καμπή.

Μεγάλη η προσφορά του Θωμά Καραμούτσου τόσο στο χωριό όσο και στην γύρω περιοχή.

Όταν οι Γερμανοί μάθανε πως  υπάρχει άτομο που γνωρίζει την γερμανική γλώσσα τον έκαναν διερμηνέα στο γερμανικό φρουραρχείο .Απο εδώ αρχίζει η πλούσια πατριωτική  δράση του Θ. Καραμούτσιου

Πολλές είναι οι διηγήσεις πολλών ανθρώπων που εξιστορούν  τη πατριωτική του δράση. Σημαντικό είναι ότι χάρη στην παρουσία του δεν χύθηκε  καθόλου αίμα και εκτελέσεις στην περιοχή Καμπής –Φιλιππιάδας ενώ  το αντάρτικο παρουσίαζε  την εποχή εκείνη έξαρση.

Οι αντάρτες μπαινόβγαιναν στα χωριά  και στην πόλη και όταν τους έπιαναν τους  δικαιολογούσε  ότι ήτανε ή ζωέμποροι ή καπνέμποροι. Αν είχανε πάνω τους έγγραφα τους τα έπαιρνε ο ίδιος και  τους έδινε αργότερα.

Έμεινε και στο σπίτι του Φώτη Σταμάτη  μαζί με το υποστατικό του  σύμφωνα με τις μαρτυρίες της  κόρης του Φ.Σταμάτη, Κλειώ Λύτρα)

Στην Καμπή γίνανε αργότερα δυο σαμποτάζ, στη Φιλιππιάδα σκότωσαν γερμανό αξιωματικό, κόπηκε η γέφυρα Καμπής, ανατινάχθηκε η γέφυρα καλογήρου κ.λ.π. και δεν χύθηκε καθόλου αίμα χάρη στην εξυπνάδα και οξυδέρκεια του Θ.Καραμούτσιου.

Ο Θωμάς Καραμούτσιος υπήρξε ένας  αληθινός  πατριώτης που σε όλη  του τη ζωή  δεν έκανε τίποτε άλλο από εκείνο που έπρεπε να κάνει ως Έλληνας , το καθήκον για την πατρίδα του.

www.artanet.gr

www.romiazirou.blogspot.gr