Πολυστάφυλο (Ρουσιάτσα) Πρέβεζας

Δείτε τα video

Το Πολυστάφυλο βρίσκεται ΒΔ του Θεσπρωτικού και σε απόσταση 17 χιλιομέτρων. Είναι ημιορεινό χωριό, χτισμένο στους πρόποδες των Θεσπρωτικών Ορέων (Βαλαωρίτης αναφέρεται αλλού) και το τελευταίο χωριό του νομού Πρέβεζας στην περιοχή της Λάκκας Σούλι. Έχει 400 περίπου κατοίκους, οι περισσότεροι των οποίων βρίσκονται στα ξένα. Η μόνη απασχόληση των κατοίκων είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία. Σήμερα ελάχιστοι από τους εναπομείναντες στο χωριό ασχολούνται με αυτές τις δραστηριότητες. Το χωριό κατά το παρελθόν ήταν γνωστό με το όνομα Ρουσάτσες, -Ρουσάτες-α, Ρουσιάτσα και όφειλε το όνομά του στο πολλά σταφύλια (Ρους). Το 1928 μετονομάστηκε σε ΠΟΛΥΣΤΑΦΥΛΟ.Διοικητικά υπάγεται στο νομό Πρέβεζας, ενώ εκκλησιαστικά στην Ιερά Μητρόπολη Ιωαννίνων.

Για να φτάσει κανείς στο Πολυστάφυλο ακολουθεί το δρόμο Θεσπρωτικό-Άσσο-Ιωάννινα. Λίγο μετά τον Άσσο ανηφορίζουμε για 2-3 χιλιόμετρα και βρισκόμαστε στην αυχένα ΜΠΟΓΟΡΙΣΤΑΣ ή ΜΠΟΓΟΡΤΣΑΣ. Εκεί θυμάμαι, όταν μικρά παιδιά, βόσκαμε τα πρόβατά μας, χρησιμοποιούσαμε στα παιχνίδια μας πέτρες, που φαινόταν πως είχαν υποστεί κάποια ειδική επεξεργασία, -τεμάχια από σπασμένα πήλινα σκεύη και κεραμίδια. Μάλιστα οι γονείς μας εκεί -στην Μπογόριστα- πήγαιναν για να συγκεντρώσουν κεραμίδια, απαραίτητα για το χτίσιμο του θόλου ενός καλού χωριάτικου φούρνου.Πιστεύω ότι αυτά τα υλικά αποτελούσαν οικοδομικά υλικά κάποιας εποχής και σε συνδυασμό με την γεωγραφική θέση, που δεσπόζει της όλης περιοχής, συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι κάποτε εκεί υπήρχε πόλη-ακρόπολη-κάστρο με το όνομα ΜΠΟΓΟΡΙΣΤΑ ή ΜΠΟΓΟΡΤΣΑ. 

Προχωρώντας ανοίγεται μπροστά σου όλη η περιφέρεια της Λάκκας Σούλι. Δεξιά σου, βόρεια, υψώνεται το βουνό Τόμαρος (Ολύτσικα) και εμπρός σου, δυτικά, τα ιστορικά βουνά του Σουλίου, που σου θυμίζουν ιστορικά γεγονότα και ηρωϊκές πράξεις Σουλιωτών και Σουλιωτισσών για την διατήρηση του αγαθού της ελευθερίας των.

Στους πρόποδες αυτών, των Σουλιώτικων βουνών, βρίσκονται τα χωριά του Δήμου Λάκκας Σούλι με έδρα τα Δερβίζιανα και υπάγονται διοικητικά στο νομό Ιωαννίνων.Ανατολικά της Λάκκας Σούλι, στους πρόποδες των Θεσπρωτικών ορέων, είναι τα χωριά του νομού Πρέβεζας, του Δήμου Λούρου, εκτός του Πολυσταφύλου που υπάγεται στο Δήμο Θεσπρωτικού.Στην είσοδο κάθε χωριού υπάρχει πινακίδα που γράφει π.χ. Δ.Δ. ΠΟΛΥΣΤΑΦΥΛΟΥ που σημαίνει ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ. Αυτό το «Δημοτικό Διαμέρισμα» φαίνεται κενό, χωρίς νόημα αφού δεν «κλείνει» μέσα του την αγάπη, τον ΝΟΣΤΟ της λέξης ΧΩΡΙΟ.Το ΧΩΡΙΟ είναι ο τόπος σου, είναι η ιδιαίτερη πατρίδα σου που τραγούδησαν και τραγουδούν τα δημοτικά μας τραγούδια, που ζωγράφισαν και έγραψαν ποιήματα οι ποιητές μας. Όλοι οι ξενιτεμένοι μας τις μεγάλες θρησκευτικές μας γιορτές: Χριστούγεννα-Πάσχα-καλοκαιρινές διακοπές, στο χωριό μας έρχονται και όχι στο ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ τους. Ας είναι όμως θα το συνηθίσουμε και αυτό, δεν ξέρω όμως αν μας το συγχωρέσουν οι γενιές που έρχονται.

Η Λάκκα Σούλι είναι γεωργοκτηνοτροφική περιοχή. Τα βουνά και τα πιο χαμηλά βοσκοτόπια έτρεφαν και τρέφουν κοπάδια γιδοπροβάτων. Στις πεδινές εκτάσεις τα γεωργικά προϊόντα καλύπτουν μέρος των αναγκών των κατοίκων.Το Πολυστάφυλο έχει αρκετές εκτάσεις για καλλιέργεια αγροτικών προϊόντων. Ο κάμπος του Πασά, οι Κατσουράτες, τα αμπέλια, η Αγία Τριάδα, τα Κουπάκια είναι μερικές από αυτές. Οι ποταμοί Αχέρων και Κωκυτός, που είναι και το φυσικό όριο μεταξύ της δυτικής περιφέρειας του ν. Ιωαννίνων και της ανατολικής του ν. Πρέβεζας, με τα νερά τους ποτίζανε και ποτίζουν τα χωράφια των κατοίκων όλων των χωριών των δύο περιφερειών στην Λάκκα Σούλι.

Ο Αχέρων, ο ποταμός του Άδη, πηγάζει από τα βουνά του Σουλίου (πηγές στο Σιστρούνι), ο δε Κωκυτός από τον Τόμαρο (Ολύτσικα). Στην μακρινή, από βορά προς νότο, πορεία τους, δέχονται, ιδιαίτερα την χειμερινή περίοδο, από τα ρυάκια που υπάρχουν δεξιά και αριστερά τους, αρκετές ποσότητες νερού. Τα δύο ποτάμια, Αχέρων και Κωκυτός, αφού διανύσουν μοναχική, το καθένα, πορεία για αρκετά χιλιόμετρα, συναντιούνται στο κέντρο σχεδόν της Λάκκας στο χωριό Πολυστάφυλο, στη «σμίξη» εκεί που σήμερα είναι γέφυρα που ενώνει και εξυπηρετεί συγκοινωνιακά τις δύο περιφέρειες.Η γέφυρα είναι έργο που αντέχει το βάρος των διερχόμενων οχημάτων αλλά και που αντιστέκεται στην πίεση του υδάτινου όγκου των δύο ποταμών ιδιαίτερα τον χειμώνα. Κατά το 1950, αν δεν κάνω λάθος, απειλήθηκε από την πρωτοφανή ποσότητα νερών που είχαν φτάσει μέχρι το οδόστρωμα. Από την γέφυρα και κάτω ο Αχέρων και ο Κωκυτός ως ένας πλέον ποταμός με ελικοειδή πορεία ανάμεσα σε φυλλωσιές και τον παχύ ίσκιο των αιωνόβιων πλατανιών διασχίζει το υπόλοιπο τμήμα της Λάκκας Σούλι. Στο τέλος σχεδόν της Λάκκας, προς τα νότια, ο Αχέρων στρίβει απότομα δεξιά, Δυτικά, και χάνεται σε μια μακρόστενη χαράδρα που σχηματίζεται στα Σουλιώτικα βουνά. Οι αρχαίοι πρόγονοί μας εδώ, σ' αυτό το σημείο πίστευαν ότι κατέβαιναν οι ψυχές των νεκρών και εδώ τοποθετούσαν την Πύλη του Κάτω Κόσμου. Σήμερα στον κάμπο του Τρικάστρου και των Σερζιανών, απέναντι από την γέφυρα υπάρχει πινακίδα «ΠΥΛΕΣ ΤΟΥ ΑΔΗ». Τα νερά του ποταμού, που εδώ χάνονται, ακολουθούν μια άγνωστη πορεία στα βάθη της σκοτεινής χαράδρας και κάνουν πάλι την εμφάνισή τους στις πηγές της Γλυκής της περιοχής Φαναρίου.Όλη η περιοχή της Λάκκας Σούλι είναι μια κλειστή λεκάνη. Βόρεια της ο Τόμαρος (Ολύτσικα), ανατολικά τα Θεσπρωτικά όρη και δυτικά τα βουνά του Σουλίου. Μένει μόνο το νότιο φυσικό άνοιγμα προς Λούρο. Ο Αχέρων όμως πριν από το χωριό Βρυσούλα, στρίβει δεξιά, δυτικά, και χάνεται στην χαράδρα των Σουλιώτικων βουνών. Αυτή η μορφολογία του εδάφους, σε συνδυασμό με το εκεί σημείο που τοποθετούνται οι ΠΥΛΕΣ του ΚΑΤΩ ΚΟΣΜΟΥ, αλλά και του κρυμμένου θησαυρού στο χωριό Τρίκαστρο, που ίσως να έχει σχέση με τον οβολό που έπαιρνε ο Χάρος για να μεταφέρει με την βάρκα τις ψυχές στον Κάτω Κόσμο, όλα αυτά λοιπόν, θα μπορούσαν να συνηγορήσουν υπέρ της άποψης ότι η Αχερουσία λίμνη ήταν ουσιαστικά περιοχή της Λάκκας Σούλι.

Επανερχόμαστε λοιπόν στο Πολυστάφυλο για να αναφέρουμε ότι οι κάτοικοί του είχαν και έχουν έντονο το θρησκευτικό συναίσθημα. Τούτο αποδεικνύεται από το γεγονός ότι υπάρχουν στο Πολυστάφυλο εννέα (9) εκκλησίες: Άγιος Νικόλαος, Αγία Τριάδα, Άγιος Κων/νος & Ελένη, Κοίμηση της Θεοτόκου (Παναγίας) Άγιος Βλάσ(σ)ιος, Αγία Παρασκευή, Άγιος Γεώργιος (καθεδρικός ναός), Άγιος Αθανάσιος και Προφήτης Ηλίας, αλλά και από το ότι οι Πολυσταφυλιώτες γιορτάζουν-πανηγυρίζουν τρεις φορές τον χρόνο: Αγίου Νικολάου, Αγίας Τριάδας και της Παναγίας.Απ' όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω κανένα άλλο χωριό δεν έχει τόσες εκκλησίες και να πανηγυρίζει τρεις φορές τον χρόνο.

Οι παραπάνω εκκλησίες χτίστηκαν και συντηρούνται με την συνδρομή των κατοίκων του χωριού, την μεγάλη οικονομική συνδρομή του αείμνηστου συγχωριανού μας Στρατηγού Σπυρ. Μπακόλα, και λοιπών πιστών.

Μόνο η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, που βρίσκονται τα ερείπιά της στην ψηλότερη κορυφή (Τσιουγκρί) των Θεσπρωτικών Ορέων, δεν μπόρεσε να χτίσει ο αείμνηστος Στρατηγός και έμεινε ανεκπλήρωτο το όνειρό του -η επιθυμία του- γιατί ήταν σχεδόν αδύνατη η μεταφορά με οποιοδήποτε μεταφορικό μέσο, μέχρις εκεί, των οικοδομικών υλικών. Ας ευχηθούμε ότι τούτο θα το πράξουμε κάποτε εμείς ή οι επόμενοι.

Υ.Γ. Όλα τα τα στοιχεία και τις πληροφορίες τα ψαρέψαμε στο διαδίκτυο. Όποιος γνωρίζει τις πηγές ας μας ενημερώσει για να τις προσθέσουμε.

www.romiazirou.blogspot.gr