Το χρυσόψαρο μέσα στη γυάλα

Τις τελευταίες μέρες έλαβε περιορισμένης προσοχής πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Μέσα σε αυτή περιγράφεται με μελανό τρόπο η πορεία των οικονομιών αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών. Λόγοι που παρατίθενται για την προς τα χείρω αναθεώρηση των προβλέψεων για τον ρυθμό ανάπτυξης είναι οι σημαντικές γεωπολιτικές εξελίξεις, η αβέβαιη εξέλιξη των τιμών πετρελαίου και τέλος η αδυναμία πλέον των Κεντρικών Τραπεζών να συνεχίσουν την άσκηση μια ενεργητικής νομισματικής πολιτικής....

Ειδικότερα τονίζεται η αδυναμία των τελευταίων να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την ανάπτυξη, καθώς τα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης (quantitative easing) έχουν φτάσει στα όρια τους. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία καθώς και η ίδια η Ευρωζώνη.

Μέσα σε αυτό το αβέβαιο περιβάλλον οι αγορές αναμένεται να αντιδράσουν αρνητικά ρίχνοντας μεγαλύτερο βάρος πλέον στα θεμελιώδη μεγέθη των οικονομιών (fundamentals), αλλά και τα υπάρχοντα ρίσκα των εθνικών οικονομιών. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι δεν ενδιαφέρει μόνο το ύψος της δημοσιονομικής προσαρμογής, όπως αυτή εκφράζεται από το ύψος του ελλείμματος, αλλά και το ύψος του παθητικού που στην περίπτωση των κρατών (sovereigns) δεν είναι άλλο από το δημόσιο χρέος.

Γίνεται εύκολα αντιληπτό πως υπό αυτές τις συνθήκες η Ελληνική Κυβέρνηση δεν μπορούσε να διαλέξει, κατ' ουσίαν, μια πιο ακατάλληλη στιγμή για να προωθήσει την απεξάρτηση από το Μνημόνιο. Η ρητορική περί εξόδου από το μνημόνιο και υποκατάστασης της χρηματοδότησης με απρόσκοπτο ακριβότερο δανεισμό από τις αγορές δεν πείθει πρώτα από όλα τις ίδιες τις αγορές, ιδιαίτερα υπό την παρούσα παγκόσμια συγκυρία. Οι αγορές ''ελέω'' μιας λιγότερο ενεργητικής νομισματικής πολιτικής από πλευράς των Κεντρικών Τραπεζών, θα αποκτήσουν σαφέστερο προσανατολισμό στην ελαχιστοποίηση της ανάληψης νέου ρίσκου με στόχο να αποφύγουν τις επιπτώσεις μιας νέας ύφεσης.

Οι πεποιθήσεις των αγορών, στην περίπτωση της Ελλάδας, προκρίνουν την λύση της συνέχισης του προγράμματος, προκειμένου να αναχρηματοδοτείται το δημόσιο χρέος με λογικό κόστος, ενώ σχετικά με το ρίσκο από το ύψος του δημοσίου χρέους (ως ποσοστό του ΑΕΠ) αυτό αφήνεται να διευθετηθεί αυτόματα με την επόμενη ανάκαμψη της οικονομίας, όποτε και εάν αυτή έρθει.

Επιπλέον, πέρα από τις προσδοκίες και αντιδράσεις των αγορών στα νέα μακροοικονομικά δεδομένα, η προσπάθεια εξόδου από το Μνημόνιο είναι επίσης ακατάλληλη χρονικά, καθώς σειρά ζητημάτων είναι ακόμα ανοικτά, όπως:

. H συνέχιση του προγράμματος ANFA και SMP απαιτούν την αξιολόγηση επί τη βάση προγράμματος προσαρμογής,

. Είναι ακόμα ανοικτή η συζήτηση για την οριστικοποίηση της εξοικονόμησης από την μείωση επιτοκίου (deferral) που προήλθε από την απόφαση του Eurogroup της 27/11/2012,

. Παραμένει ανοικτό το θέμα των τίτλων που έχουν δοθεί για την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα. Υπενθυμίζεται ότι οι τίτλοι αυτοί λήγουν στις 31/12/2014 και ενδεχομένως μια επέκταση αυτών σε βάθος πχ 20ετίας θα απαιτούσε την επικύρωση μιας τέτοιας συμφωνίας από τα Εθνικά Κοινοβούλια, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο υπό την παρούσα αρνητική δημοσιότητα που έχει πάρει το θέμα εξόδου από το μνημόνιο.

Η Κυβέρνηση μέσα από τα μάτια ενός χρυσόψαρου εντός της γυάλας της εγχώριας πολιτικής σκηνής ακολουθεί στάση μυωπική που εύκολα μπορεί να ακυρώσει προσπάθειες ετών. Προκειμένου να αντιστραφεί το αρνητικό αυτό κλίμα, η Κυβέρνηση θα μπορούσε να εξασφαλίσει δύο πράγματα:

Πρώτον, να παρακολουθεί πιστότερα τις διεθνείς τάσεις και την πορεία των αγορών, προκειμένου να γίνει ηπιότερα η αποκατάσταση της χρηματοδότησης μέσω διεθνών αγορών κεφαλαίου.

Δεύτερον, και σημαντικότερο, να προωθήσει ενεργά και ειλικρινά την ιδέα συγκρότησης ενός εθνικού σχεδίου απεξάρτησης από το μνημόνιο με ορόσημα την ολοκλήρωση μεταρρυθμίσεων σε όλο το φάσμα της οικονομίας και το οποίο θα έχει την συγκατάθεση της πλειοψηφίας των πολιτικών δυνάμεων.

Μια τέτοια κίνηση θα μειώσει το ρίσκο του επερχόμενου οικονομικού κύκλου αλλά και το πολιτικό ρίσκο και ίσως να αποτελεί τον μοναδικό τρόπο το χρυσόψαρο να αποφύγει τη γάτα που παραμονεύει στη γωνία...

 www.imf.org