Τα ποτάμια που αντιστέκονται. Πώς η ανθρώπινη παρέμβαση και τα αντιπλημμυρικά έργα, προκειμένου να έχουμε περισσότερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, άλλαξε το Λούρο ποταμό προς το καλύτερο.

Μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έρευνα με τίτλο «Τα ποτάμια που αντιστέκονται», δημοσίευσε σε προ ημερών έκδοση της εφημερίδας «Το Βήμα», η Λαλίνα Φαφούτη, στην οποία υπάρχουν αναφορές και στον ποταμό Λούρο και πως αυτός επηρεάστηκε από την ανθρώπινη παρέμβαση.

Στο άρθρο της εισαγωγικά αναφέρεται:

«Οι ποταμοί δεν είναι «σωλήνες νερού», είναι ζωντανοί οργανισμοί που αμύνονται απέναντι στις επιθέσεις. Και τα ελληνικά ποτάμια δείχνουν να επιβιώνουν παρά τις δικές μας επιθέσεις - που δεν είναι λίγες...

Στον Αώο, στην καρδιά της Πίνδου, κολυμπάνε χέλια που έχουν διανύσει χιλιάδες χιλιόμετρα από τον Ατλαντικό Ωκεανό, ενώ στον Κράθι, στη Βόρεια Πελοπόννησο, το νερό έχει έξι φορές λιγότερο άζωτο από το νερό της βροχής! Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι τα έχουμε συνδέσει με εικόνες από νεκρά ψάρια και σκουπίδια, τα ποτάμια μας έχουν σε γενικές γραμμές να επιδείξουν καλή υγεία, οπωσδήποτε καλύτερη από εκείνη των ποταμών της Ευρώπης, όπως φαίνεται από τις πρώτες εκτιμήσεις του πρώτου στην ιστορία μας Εθνικού Προγράμματος Παρακολούθησης της Οικολογικής Ποιότητας των υδάτων στους ποταμούς που δημοσιεύει αποκλειστικά «Το Βήμα». Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι τα προβλήματα δεν υπάρχουν - αντιθέτως, σε ορισμένες περιπτώσεις είναι αρκετά έντονα. Χάρη στο νέο πρόγραμμα ωστόσο, το οποίο εξετάζει για πρώτη φορά συστηματικά και ολοκληρωμένα την κατάσταση των ελληνικών ποταμών, αρχίζουμε πλέον να γνωρίζουμε την πραγματική τους διάσταση και τις αιτίες τους - και μαζί με αυτά και τους τρόπους για να τα αντιμετωπίσουμε. Η εικόνα θα είναι πιο ολοκληρωμένη σε δύο χρόνια, όταν οι επιστήμονες του ΕΛΚΕΘΕ που έχουν αναλάβει το έργο θα είναι σε θέση να δημοσιεύσουν τις πρώτες επίσημες αξιολογήσεις τους. Και τότε πια το μόνο που θα χρειάζεται για να πολλαπλασιάσουμε τις «γαλάζιες σημαίες» των ποταμών μας θα είναι η βούληση όλων μας».

Για το Λούρο ποταμό, τονίζεται: Η άλλη σημαντική παράμετρος που επηρεάζει την «ευρωστία» ενός ποταμού είναι η μορφολογία του. «Αυτό είναι ένα εντελώς διαφορετικό πρόβλημα, στο οποίο συνήθως τείνουμε να μη δίνουμε καμία σημασία, αλλά είναι πολύ σημαντικό» τονίζει ο κ. Χατζηνικολάου. «Αφορά το κατά πόσον ένας ποταμός φέρει τα χαρακτηριστικά εκείνα που του επιτρέπουν να λειτουργεί και ως ενδιαίτημα, δηλαδή να υποστηρίζει ως φυσικό οικοσύστημα την υδρόβια αλλά και παρόχθια ζωή». Η μορφολογία του ποταμού αλλάζει και αυτή με την ανθρώπινη παρέμβαση. Οταν παραδείγματος χάριν φτιάχνουμε φράγματα που συγκρατούν το νερό ή όταν κάνουμε αντιπλημμυρικά έργα ώστε το νερό να διοχετεύεται πιο γρήγορα προς τη θάλασσα, τότε ένας ποταμός χάνει τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του. «Και είναι αυτά τα χαρακτηριστικά, σταθερά από αρχαιοτάτων χρόνων και ακόμη παλαιότερα, που επιτρέπουν στους ποταμούς να στηρίζουν ένα σημαντικότατο μέρος της βιοποικιλότητας που έχουμε» υπογραμμίζει. «Τα αντιπλημμυρικά έργα προκειμένου να έχουμε περισσότερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις έχουν μεγάλες επιπτώσεις στη ζωή που φιλοξενούν οι ποταμοί».

Ενα, και ίσως όχι το σοβαρότερο, από τα πολλά τέτοια παραδείγματα είναι ο Λούρος. «Ο Λούρος έχει ικανοποιητική ποσότητα νερού, καλής ποιότητας - σχετικά, όχι παντού, σε λίγα σημεία, όπως είναι ο Αγιος Σπυρίδωνας, έχουμε δείγματα φτωχής ποιότητας» αναφέρει ο ποταμολόγος. «Η κοίτη του όμως είναι περιορισμένη από αναχώματα. Επομένως τα ψάρια που υπάρχουν σήμερα είναι ένα κλάσμα αυτών που προϋπήρχαν, εφόσον τα πλημμυρικά πεδία όπου θα μπορούσαν να γεννήσουν ή να τραφούν έχουν περιοριστεί». Στον Λούρο τουλάχιστον, τονίζει, διατηρείται ακόμη μια μικρή πλημμυρική ζώνη, ενώ στους περισσότερους ποταμούς - όπως π.χ. στον Πηνειό στη Θεσσαλία, στον Κομψάτο στην Ξάνθη, στον Πάμισο στη Μεσσηνία ή στον κάτω ρου του Ευρώτα - αυτή έχει εκλείψει».

www.romiazirou.blogspot.gr