Τρίτη 5 Αυγούστου 2014

Ο Πλούταρχος, οι δανειστές και η Ελλάδα


Υπάρχει μια αίσθηση αρρώστειας στο καθεστώς και τις επιλογές του. Η διαρκής υποταγή στο τρέχον ευρωπαϊκό σύστημα διακυβέρνησης και η απόφαση να συνταχθεί η Ελλάδα με και στις αποφάσεις αυτού του συστήματος, δεν βοηθούν να προχωρήσει τίποτα μπροστά.              

Η συγκεκριμένη στάση της κυβέρνησης στέλνει το μήνυμα της υποταγής και στους πολίτες, στη λογική πως οτιδήποτε διαφορετικό ακόμα και ως αναζήτηση είναι μάταιο. Αυτός είναι ένας σημαντικός παράγων για την κοινωνική απανεργοποίηση, όσο κι αν φαντάζει εξωπραγματικό αυγουστιάτικα να ψάχνουμε για ενέργεια. Πριν τον Αύγουστο ήταν κι άλλοι μήνες, ωστόσο ούτε σε αυτούς σημειώθηκε κάτι που να αναιρεί τα προηγούμενα. Αν κάνει κάτι κακό αυτή η κυβέρνηση (πέραν των επιλογών της και του τρόπου που διοικεί) είναι ότι διαλύει τον κοινωνικό ιστό στέλνοντας συγχρόνως σε απραξία τον φοβισμένο κόσμο μια και η συμμετοχή του σε κίνηση και ενέργεια παραπέμπει σύμφωνα με την κυβέρνηση και τα υποσυστήματα που ελέγχει (όπως τα ΜΜΕ) σε σοβαρό κίνδυνο ανατροπής και απώλειας όσων ακόμα έχει ο πολίτης.

Φαίνεται  ότι η ισχύς αυτού του φόβου είναι σημαντικότερη απ΄όσο είχε υπολογιστεί ακόμα και απο την ειδικό του είδους Ναόμι Κλάϊν ενώ συγχρόνως νομιμοποιεί και το άθλιο επιχείρημα των δανειστών/ιδιοκτητών σύμφωνα με το οποίο «για να μην κινούνται με όσα συμβαίνουν σημαίνει ότι έχουν πράγματα να προστατεύσουν, άρα έχουν»!   
                                  
Κι αυτό είναι απο μόνο του προκλητικό για το σύστημα διακυβέρνησης και ελέγχου στο βαθμό που το ζητούμενο τους είναι η -αν γίνεται- ολοσχερής απώλεια ή υποθήκευση των υλικών αγαθών που διατηρεί ο δανειζόμενος λαός. Μπορεί να μη δανείζεται ο ίδιος αλλά το πράττει η κυβέρνησή του στο όνομα της παραμονής στο συγκεκριμένο σύστημα ευρωπαϊκών οικονομικών και νομισματικών ισορροπιών, άρα για τους δανειστές και τους γύπες τύπου Αργεντινής είναι το ίδιο. 


                                              
Αυτός που δανείζεται τελεί και πρέπει να τελεί σε καθεστώς διαρκούς εξάρτησης. Σωστά το προσδιορίζει ο Πλούταρχος (*) περίπου 1900 χρόνια νωρίτερα στα Ηθικά, τόμος  Χ, κείμενο οι συμφορές του δανεισμού («Περί του μη δειν δανείζεσθαι»): «Ο ίδιος ο Περικλής έδωσε εντολή να κατασκευάσουν τον διάκοσμο  του αγάλματος της Θεάς -φτιαγμένον απο σαράντα τάλαντα καθαρό χρυσάφι- με τρόπο που να μπορούν να το αφαιρέσουν, αν χρειάζονταν τον χρυσό για τον πόλεμο, ούτως ώστε, καθώς είπε, να μπορούν έπειτα να επιστρέψουν στη Θεά τόσα όσα ακριβώς της πήραν. ΄Ετσι λοιπόν κι εμείς, όταν μας πολιορκεί η δύσκολη ώρα, ας μη δεχτούμε για προστάτη μας τον δανειστή, τον εχθρό μας κι ας μην υποδουλώσουμε τα υπάρχοντά μας («Ουκούν και ημείς ώσπερ εν πολιορκία ταις χρείαις μη παραδεχώμεθα φρουράν δανειστού πολεμίου, μηδ΄οράν τα αυτών επί δουλεία διδόμενα»). Παίρνοντας ό,τι είναι άχρηστο απο το τραπέζι, το κρεβάτι, τα οχήματα, τις καθημερινές συνήθειές μας, ώστε όλα αυτά να τα επαναφέρουμε στη ζωή μας, αν τα πράγματα μας έρθουν ευνοϊκά».

Γνωστό ή άγνωστο το κείμενο στην κυβέρνηση, έκανε αυτό ακριβώς που συνιστά ο Πλούταρχος να μη συμβεί υποδουλώνοντας πολίτες, περιουσίες και καθημερινότητα σε πολυεθνικές ανώνυμες δυνάμεις. Και πάλι στο θαυμάσιο κείμενο του φιλόσοφου και βιογράφου (περίπου 45-120, μ.Χ.) οι δανειστές περιγράφονται ως όρνεα («μετατρέπουν την αγορά σε κολαστήριο για τους δύσμοιρους οφειλέτες, σαν όρνεα τους κατακρεουργούν και τους κατασπαράζουν βυθίζοντας το ράμφος τους στα σωθικά τους») και με σκοπό ποιόν; Τον απόλυτο έλεγχο, που ασφαλώς είναι κάτι περισσότερο απο  «απλή» (!) είσπραξη των χρεών που τοκογλυφικά δημιουργούν: «Όπως ο Δαρείος έστειλε  τον Δάτι και τον Αρταφέρνη εναντίον της Αθήνας έχοντας στα χέρια αλυσίδες και δεσμά για όσους θα έπιαναν αιχμαλώτους, έτσι και αυτοί (οι δανειστές) κουβαλώντας μαζί τους σάκους γεμάτους συμφωνητικά και συμβόλαια, σαν δεσμά εναντίον της Ελλάδας, την οργώνουν απο πόλη σε πόλη, και σπέρνουν όχι ωφέλιμο καρπό όπως ο Τριπτόλεμος, αλλά χρέη, που πολλά βάσανα φέρνουν και πολλούς τόκους που δύσκολα ξεριζώνονται, ενώ οι βλαστοί τους περικυκλώνουν τις πόλεις, τις εξασθενούν και τελικά τις πνίγουν (...αλλ΄οφλημάτων ρίζας πολυπόνους και πολυτόκους και δυσεκλείπτους τιθέντες, αί κύκλω νεμόμεναι και περιβλαστάνουσαι κάμπτουσι και άγχουσι τας πόλεις»). 


Τι διαφορετικό αλήθεια συμβαίνει τώρα; Η απουσία σύγχρονου Πλούταρχου να περιγράψει και να προειδοποιήσει δεν είναι λόγος να προσποιούμαστε πως δεν καταλαβαίνουμε τι γίνεται. ΄Αλλωστε ο κύκλος του δανεισμού ολοκληρώνεται και αρχίζουν οι πρακτικές του συνέπειες που κατα πολύ υπερβαίνουν την δοκιμασία της καθημερινότητας όλων. Οπότε, λέει ο Πλούταρχος ...φύγε να γλυτώσεις από τον εχθρό και τύραννό σου, τον δανειστή που δεν ζητά γην και ύδωρ όπως ο Μήδος, αλλά θίγει την ελευθερία σου και βάζει πωλητήριο στην αξιοπρέπειά σου... («φεύγε πολέμιον και τύραννον δανειστήν, ου γην αιτούνται και ύδωρ ως ο Μήδος, αλλά της ελευθερίας απτόμενον και προγράφοντα την επιτιμίαν»).  
                                              
Δεν είναι πια θέμα πολιτικής επιλογής και στρατηγικής σύμπλευσης με τις ηγέτιδες σήμερα δυνάμεις του ευρωπαϊκού εποικοδομήματος, αλλά στάση και μάχη αρχών και αξιών.
(*) Πλούταρχος, Οι συμφορές του δανεισμού (Περί του μή δείν δανείζεσθαι), μετάφραση-σχόλια Πολυξένη Παπαπάνου, εκδ. Νεφέλη


Άκης Κοσώνας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου