Αναζητώντας να νοικιάσετε κατοικία, βρίσκετε ένα εξαιρετικό οροφοδιαμέρισμα σε τετραόροφη οικοδομή, ευήλιο και ευάερο. Σας ενημερώνουν όμως ότι επειδή η πολυκατοικία είναι «οικογενειακή», τα τέσσερα διαμερίσματά της μοιράζονται έναν μετρητή κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος, και οι ένοικοι απλώς διαιρούν τον λογαριασμό διά τέσσερα. Αν και το διαμέρισμα σας άρεσε πολύ, η «ιδιαιτερότητα» αυτή σας κάνει να μην το προτιμήσετε. Γιατί;
Ακολουθώντας την κοινή λογική, σκέφτεστε ότι με έναν τέτοιο διακανονισμό, κανείς ένοικος δεν έχει κίνητρο να κάνει οικονομία στην ηλεκτρική ενέργεια. Όλοι καταναλώνουν περισσότερο από τις ανάγκες τους, αφού θεωρούν ότι πληρώνουν το ένα τέταρτο της σπατάλης. Ο καθένας χρησιμοποιεί χωρίς φειδώ θερμοσίφωνες, κλιματιστικά και φούρνους, με την ίδια λογική που κάνει αυτούς που τρώνε σε «μπουφέ» να προσπαθούν να καταβροχθίσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποσότητα...
Το γεγονός ότι δεν νοικιάσατε το διαμέρισμα αυτό, σημαίνει πως είστε απόλυτα πεπεισμένοι ότι κανείς από τους συγκατοίκους της πολυκατοικίας δεν θα αυτοπεριορίσει την κατανάλωσή του από ένστικτα κοινωνικής αλληλεγγύης, συμπάσχοντας δηλαδή προς τους άλλους τρεις που θα επωμιστούν τη δική του σπατάλη.
Σκεφτείτε τώρα μια εταιρία, που έχει μετόχους, πελάτες, εργαζόμενους και διοίκηση. Οι εργαζόμενοι θέλουν συνεχώς μεγαλύτερους μισθούς, οι πελάτες καλύτερες και φτηνότερες υπηρεσίες, οι μέτοχοι κερδοφορία και η διοίκηση μπόνους απόδοσης. Πρόκειται για συμφέροντα που ισορροπούν ακριβώς επειδή είναι αλληλοσυγκρουόμενα: η διοίκηση είναι υπόλογη στους μετόχους, οι μέτοχοι έχουν ανάγκη ευχαριστημένους πελάτες, οι εργαζόμενοι χρειάζονται εύρωστη επιχείρηση για να πληρώνονται καλά. Αν όμως η εταιρία είναι ΔΕΚΟ, το αν οι πελάτες είναι ευχαριστημένοι είναι αδιάφορο, καθώς πρόκειται συνήθως για μονοπώλιο. Η διοίκηση είναι κομματικά διορισμένη και βραχύβια, οπότε τη συμφέρει περισσότερο να έχει ευχαριστημένους εργαζόμενους, παρά πελάτες ή μετόχους. Έτσι οι εργαζόμενοι πληρώνονται όλο και καλύτερα ασχέτως παραγωγικότητας, οι διοικήσεις πληρώνονται αδρά ασχέτως αποδοτικότητας, οι πελάτες γκρινιάζουν, η εταιρία είναι μονίμως ελλειμματική και οι μέτοχοι... απλά πληρώνουν και δεν εκπροσωπούνται! Έτσι μια ΔΕΚΟ καταλήγει σαν την πολυκατοικία του παραδείγματος: την ασυδοσία όλων την πληρώνουμε... όλοι!
Καλώς ή κακώς, ο καθένας έχει την έμφυτη τάση να κερδίζει, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα το κοινό συμφέρον. Υπάρχουν πολλοί τρόποι αντιμετώπισης του φαινομένου: οι κομμουνιστές θεωρούν ότι με την παιδεία μπορεί το ένστικτο αυτό να υποταχθεί στο κοινό καλό και έτσι να οικοδομηθεί μια σοσιαλιστική κοινωνία. Η Εκκλησία προβάλλει τη μετά θάνατον ζωή, επιχειρώντας να καταστήσει μάταια την τάση κέρδους στην παρούσα. Η πατριωτική δεξιά προβάλλει την έννοια του έθνους ως συλλογικότητα στην οποία υποτάσσεται η ατομικότητα.
Φευ, θεωρίες εν πολλοίς μεταφυσικές και υπερβατικές: Οκτώ δεκαετίες κομμουνιστικής παιδείας στην ΕΣΣΔ δεν εμπόδισαν την κομματική νομενκλατούρα να νέμεται τον πλούτο ενώ ο λαός μοιραζόταν τη φτώχεια. Ένας παχυλός τραπεζικός λογαριασμός μητροπολίτη «για τα γεράματά του» μαρτυρεί ότι καλή η μετά θάνατον, αλλά ας ζήσουμε αυτή τη ζωή πρώτα καλά. Η δε εθνική συνείδηση δεν εμπόδισε κανέναν «μεσάζοντα» να βγάλει μίζες από τις δαπάνες άμυνας του «έθνους».
Οι σύγχρονες κοινωνίες δεν έχουν ανάγκη ευχολογίων ή μεταφυσικής, δεν ασκούν βία ούτε στρουθοκαμηλίζουν. Αντιμετωπίζουν το φαινόμενο κατάματα, δημιουργώντας αντίρροπα συμφέροντα, διακρίνοντας σαφώς εξουσίες που ελέγχουν η μία την άλλη, επιβραβεύοντας και τιμωρώντας. Αυτό έχουμε και εμείς ανάγκη σήμερα περισσότερο από ποτέ. Υπό το φως των παραπάνω, σκεφτείτε πόσο πιο αποτελεσματικότερη θα ήταν η ιδιωτικοποίηση όλων των ΔΕΚΟ και η πλήρης διάκριση των εξουσιών αντί του να ξυπνάμε και να κοιμόμαστε με το πομπώδες και αόριστο αριστερό ευχολόγιο «μια άλλη κοινωνία είναι εφικτή».
Του Κωστή Λυμπουρίδη
Ο Κωστής Λυμπουρίδης είναι νομικός/οικονομικός σύμβουλος, τ.γ.γ. του πολιτικού κόμματος «Δράση».
www.epikairo.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου