Τις τελευταίες ημέρες έχει στηθεί ένα κανιβαλικό κλίμα
που μόνον απαντήσεις δεν δίνει στην υπαρξιακή κρίση που βιώνει η κοινωνία, η
οικονομία αλλά και η ίδια η πολιτική. Αφού εξανεμίστηκαν τα τελευταία ίχνη των
«επιτυχιών» της κυβέρνησης, επιχειρείται η όξυνση του διαλόγου –αν υποθέσουμε
ότι γίνεται διάλογος– και η τρομοκράτηση των πολιτών πριν από τις κάλπες. Ωσάν
τα θέματα που συζητούνται να προμηνύουν μόνον νέα δεινά.
Θα μπορέσει η Ελλάδα; Έχει αποτραπεί οριστικά ο κίνδυνος
κατάρρευσης της χώρας; Η πανθομολογούμενη έξοδος της Ελλάδας στις αγορές, ήταν
μια συμβολική κίνηση –με τη βαρύτητα που έχουν τέτοιες κινήσεις που μόνο
ζητήματα ανοιχτά αφήνουν και νέα προβλήματα επισωρεύουν όταν γίνονται για
προεκλογικούς σκοπούς. Αλλά, να το πούμε και αυτό: διαφορετική είναι η ερμηνεία
της εξόδου της Ελλάδας στον εσωτερικό διάλογο και διαφορετική ήταν η ερμηνεία
της και για άλλους λόγους στη διεθνή σκηνή (σε αρκετές περιπτώσεις προκάλεσε και
γέλια).
Καταρχήν, ας κάνουμε μερικές υπενθυμίσεις. Μόλις το
2010, πρώτη η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, και από κοντά οι Νικολά
Σαρκοζί, Χέρμαν βαν Ρομπάι, Ζοζέ Μπαρόζο, Γιώργος Παπανδρέου κ.ά., κατηγορούσαν
τις αγορές, τα hedge funds, τους κερδοσκόπους, τους «τιμωρούς των κρατικών
ομολόγων»· ο Άντερς Μποργκ (υπουργός οικονομικών της Σουηδίας) ήθελε να οδηγηθεί
στην πυρά ο «αγγλοσαξωνικός καπιταλισμός των αγορών» και ο Ζαν Κλοντ Γιούγκερ
μιλούσε για οργανωμένη παγκόσμια επίθεση κατά του ευρώ. Κανείς τότε δεν είχε
παραδεχθεί ότι το ευρώ –για να χρησιμοποιήσω μια φράση του Κρούγκμαν– είναι ένας
ζουρλομανδύας. Και ενώ το ξέρουν, δεν το παραδέχονται γιατί η Γερμανία ευνοείται
από το σκληρό ευρώ.
Ωστόσο, παρακολουθώντας κάποιος τον πρώην πρωθυπουργό,
κ. Γιώργο Παπανδρέου, στην περίφημη παρουσίαση του βιβλίου της κας Κοππά, αφενός
έπαιρνε μια γεύση των μαθημάτων που παρέδιδε στα διεθνή του ακροατήρια, και
αφετέρου την πολιτική ατμόσφαιρα της Ευρώπης του 2010 που, πέραν της ρητορικής
καταδίκης των ανεξέλεγκτων αγορών, όχι μόνον έπραξε ουδέν αλλά, δια του
Βερολίνου, και προκειμένου να διασώσει τις τράπεζες, επέλεξε τον τρόπο της
τιμωρίας των «Συβαριτών» του Νότου, αποδιαρθρώνοντας τις οικονομίες,
δημιουργώντας κοινωνικά ερείπια, ενισχύοντας τον ευρωσκεπτικισμό, τους
εθνικισμούς αλλά και τον φασισμό –ότι δηλαδή είχε συμβεί στο Μεσοπόλεμο και κατά
τον Β΄ Παγκόσμιο. Βεβαίως, ο ίδιος ο Παπανδρέου κατά ομολογία των μελών της
τρόικας, δεν είχε κάνει καμία διαπραγμάτευση. Ήθελε μόνον τα δάνεια. Και χωρίς
τίποτε να είναι βέβαιο προς το παρόν –ανεξάρτητα από την έκβαση των εκλογών–
πιστεύει ότι έχει σώσει τη χώρα, παραδεχόμενος ότι η Ελλάδα αδικήθηκε, ενώ ήταν
ο πρώτος που περιφερόταν στην Ευρώπη και στο ΔΝΤ λέγοντας πως ήταν πρωθυπουργός
για χώρας διεφθαρμένων.
Από την άλλη, στην κυβέρνηση ξορκίζουν «τα επάρατα
μνημόνια που είναι πίσω μας» και επιδίδονται στην λατρεία των κενών κρανίων –μια
τελετουργία μυημένων όπου μαζεύονται και καταριούνται τα μνημόνια που οι ίδιοι
ψήφισαν, αποδίδοντας τιμές στο παλαιό καθεστώς στο οποίο θα επιστρέψουμε
(Βενιζέλος: «Μπορούμε να ξανακερδίσουμε το χαμένο έδαφος. Ξαναγινόμαστε η Ελλάδα
που ξέραμε»), που χρησιμοποιούν μια γλώσσα όπως «αποδεκτά έξοδα διαβίωσης»,
«συνεργάσιμοι δανειολήπτες» κ.ά., ως καθοδήγηση για το δικαστικό Σώμα και τις
τράπεζες, με στόχο την τάχα προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών, ξεχνώντας ότι
«ουκ έστιν ο Θεός Θεός νεκρών, αλλά ζώντων».
Οι πολιτικές ελίτ της ΝΔ και του πάλαι ποτέ ΠΑΣΟΚ
(δηλαδή, ο κ. Βενιζέλος) αποκρύπτουν την πραγματικότητα των νέων δανείων και
αποδέχονται την συγκεκριμένη «ηθική» προσέγγιση για την Ελλάδα (που ταιριάζει
στον ντετερμινισμό της βεμπεριανής προτεσταντικής ηθικής) ότι, δηλαδή, οι
Έλληνες δεν διαθέτουν το είδος της εργασιακής ηθικής και τα πολιτισμικά στοιχεία
ή την κουλτούρα που θα τους οδηγήσουν στην ευημερία. Σύμφωνα με αυτή την
«ευρωπαϊκή και αγγλοσαξωνική ηθική», οι Έλληνες πολιτικοί ακολούθησαν εσφαλμένες
πολιτικές και στρατηγικές. Τώρα, όμως, που ακολουθούν τις σωστές συμβουλές από
τους σωστούς συμβούλους, θα ακολουθήσει και η ευημερία. Φαίνεται έχει μικρή
σημασία για την Ευρώπη και την ευρωπαϊκή ελίτ το ότι οι Έλληνες κυβερνήθηκαν από
ελίτ που πλούτισαν εις βάρος της κοινωνίας. Η έξοδος στις αγορές –χωρίς να έχουν
αλλάξει οι αγορές και να έχουν γίνει, ας πούμε, ενάρετες– επισκιάζει το ότι οι
Έλληνες δεν έχουν όλοι δικαίωμα στις ιατροφαρμακευτικές υπηρεσίες και στις
υπηρεσίες υγείας. Ότι είναι εκατοντάδες χιλιάδες οι ανασφάλιστοι. Επισκιάζει το
γεγονός της πρωτοφανούς ανεργίας και της κοινωνικής κατάρρευσης. Επισκιάζει το
ότι οι Έλληνες της πάλαι ποτέ μεσαίας τάξης χρωστάνε ή στο δημόσιο ή στα
ασφαλιστικά ταμεία ή στις τράπεζες και εξαιτίας της ύφεσης κινδυνεύουν να πέσουν
θύματα κατάσχεσης των περιουσιακών τους στοιχείων.
Θα έρθουν, λένε οι επενδύσεις. Μα επενδύσεις δεν
γίνονται σε μια υπερχρεωμένη χώρα. Και στην Ελλάδα, η έναρξη της οποιασδήποτε
επιχειρηματικής δραστηριότητας αποτελεί επικίνδυνο εγχείρημα που μοιάζει άλμα
στο κενό –και σήμερα με ανέκδοτο.
Προσφάτως, ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Οικονομικών
Ερευνών (Ifo) του Μονάχου, Χανς-Βέρνερ Ζιν, μίλησε για «παραπλάνηση της κοινής
γνώμης» εν όψει των εκλογών και εκφράζει την αντίθεσή του στις μεθοδευμένες
δηλώσεις της τρόικας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το πρωτογενές
πλεόνασμα της Ελλάδας: «Όλες» λέει «οι προβλέψεις για τη βιωσιμότητα του
ελληνικού χρέους που έχουν δημοσιοποιηθεί τελευταία από την τρόικα και την ΕΕ
βασίζονταν σε δραματικά υπερβολικές εκτιμήσεις ανάπτυξης. Ο μόνος λόγος που η
Ελλάδα μπορεί να έχει και πάλι πρόσβαση στις χρηματαγορές είναι οι άμεσες και οι
υπαινισσόμενες υποσχέσεις διάσωσης από την κοινότητα των κρατών και την ΕΚΤ, οι
οποίες σημαίνουν ότι, σε περίπτωση κρίσης, την αποπληρωμή θα αναλάμβαναν οι
φορολογούμενοι άλλων χωρών». Αλλά οι ηγέτες του Βορρά θέλουν να οδηγηθούμε στις
ευρωεκλογές χωρίς φανερά προβλήματα, προκειμένου να συνεχίσουν τις ασκήσεις
λιτότητας στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Γαλλία
προσεχώς κ.ά. μετά από τις ευρωεκλογές.
Όσο δε για τους δικούς μας, βρίσκονται σε τέτοιο σημείο
ηθικής ματαίωσης, και έχουν αποξενωθεί τόσο από την κοινωνία, που μόνον σε
ασφαλή ακροατήρια μπορούν να μιλήσουν και μοιάζουν μάλλον με ασώματες κεφαλές
τσίρκου που βγαίνει στις αγορές. Οι κκ. Σαμαράς-Βενιζέλος αφού δεν μπορούν να
πείσουν ούτε τους εαυτούς τους, πετάνε τη μπάλα έξω από το γήπεδο. Ανασαίνουν
τον αέρα των ύβρεων. Αντί για επιχειρήματα, προκρίνουν λοιδορίες, ψέματα και
εκβιασμούς. Αντί να συζητούν για την Ευρώπη, με την Ευρώπη και τους λαούς της
Ευρώπης, αντί να εξηγούν θέσεις, είναι μόνον αντι-ΣΥΡΙΖΑ. Αντί να αναγνωρίσουν
την καταστροφή που επισώρευσε η δική τους πολιτική (αν υποθέσουμε πως είχαν δική
τους πολιτική), περιφέρουν την αποτυχία τους ως «success story» και μιλούν για
μελλοντικές καταστροφές — αν δεν είναι αυτοί πλέον στην εξουσία. Παίζουν με τη
δημοκρατία, χωρίς δημοκράτες και χωρίς, βέβαια, ακροατήριο. Σε αμφιθέατρα των
100 το πολύ 120 θέσεων, αρκετές από τις οποίες είναι άδειες. Τυραννία της
πλειοψηφίας ή τυραννία της μειοψηφίας;
Σκεφτείτε και τούτο: η Ελλάδα ασκεί και την Προεδρία της
ΕΕ! Ορίστε;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου